W ministerstwie finansów trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości oraz zmianie niektórych innych ustaw (nr projektu UC3). W dniu 22.2.2024 r. projekt ten został skierowany do komisji prawniczej.
Celem nowelizacji ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości jest konieczność włączenia do polskich przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z 24.11.2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (dyrektywą 2021/2101). Przepisy dyrektywy 2021/2101 stanowią kolejną część pakietu dotyczącego przeciwdziałania unikaniu opodatkowania przyjętego przez Komisję Europejską w dniu 28.1.2016 r. (tzw. pakiet Komisji o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania).
Dyrektywa 2021/2101 nakłada na duże przedsiębiorstwa wielonarodowe (jednostki dominujące najwyższego szczebla grupy kapitałowej i jednostki samodzielne, o odpowiednio skonsolidowanych przychodach – dla jednostek dominujących najwyższego szczebla – i przychodach – dla jednostek samodzielnych, przekraczających w kolejnych dwóch latach kwotę 750 mln euro) z siedzibą w UE jak i przedsiębiorstwa wielonarodowe spoza EOG prowadzące działalność gospodarczą w UE za pośrednictwem oddziału lub jednostki zależnej, obowiązek publicznego ujawnienia informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na poszczególne kraje (tzw. sprawozdanie o podatku dochodowym).
Aktualnie duże przedsiębiorstwa wielonarodowe mają już obowiązek przedstawiania organom podatkowym informacji na temat zapłaconego podatku dochodowego oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na kraje. Natomiast proponowane zmiany ustawy o rachunkowości, wdrażające dyrektywę 2021/2101, uzupełniają ww. wymóg nałożony na powyższe jednostki objęte obowiązkiem raportowania danych do organów podatkowych, wprowadzając obowiązek publicznego ujawniania sprawozdania o podatku dochodowym w podziale na kraje. Dane zawarte w sprawozdaniu będą musiały być ujawniane odrębnie dla wszystkich państw EOG, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność, a także dla jurysdykcji podatkowych, które nie przestrzegają standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych (tzw. rajów podatkowych). W odniesieniu do pozostałych jurysdykcji podatkowych informacje będą przedstawiane w formie zagregowanej. W ocenie wprowadzających ww. przepisy, wdrożenie proponowanych zmian doprowadzi do większej przejrzystości publicznej, w szczególności geograficznego powiązania miejsca płacenia podatku od osób prawnych z miejscem faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej, propagowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w celu przyczynienia się do dobrobytu dzięki płaceniu podatków w miejscu osiągania przychodów oraz większej przejrzystości w odniesieniu do działalności przedsiębiorstw w krajach, które nie przestrzegają międzynarodowych norm w zakresie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych.
Zatem proponowane zmiany wprowadzane niniejszym projektem nakładają obowiązek sporządzania sprawozdania o podatku dochodowym na wszystkie duże przedsiębiorstwa wielonarodowe (jednostki dominujące najwyższego szczebla grupy kapitałowej i jednostki samodzielne o odpowiednio skonsolidowanych przychodach – dla jednostek dominujących najwyższego szczebla – i przychodach – dla jednostek samodzielnych, przekraczających w kolejnych dwóch latach kwotę 750 mln euro) mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP, jak i przedsiębiorstwa wielonarodowe spoza EOG prowadzące działalność gospodarczą na terytorium RP za pośrednictwem oddziału lub jednostki zależnej.
Warto dodać, że niektóre przepisy dotyczące sprawozdawczości podatkowej w podziale na kraje istnieją już w UE a zostały następująco wdrożone do krajowego porządku prawnego: sprawozdawczość podatkowa w podziale na kraje dla sektora bankowego (dyrektywa 2013/36/UE wdrożona ustawą – Prawo bankowe) oraz dla przedsiębiorstw z branży wydobywczej i przedsiębiorstw prowadzących wyręb lasów pierwotnych (dyrektywa 2013/34/UE wdrożona ustawą o rachunkowości).
