Przepis art. 86 ust. 10b pkt 2 VATU niezgodny z przepisami unijnymi

W wyroku TSUE z 18.3.2021 r. w sprawie C-895/19, Trybunał uznał za niezgodny z zasadą neutralności VAT przepis art. 86 ust. 10b pkt 2 VATU. Na podstawie tego przepisu od 1.1.2017 r., prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) oraz uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W praktyce przepis ten powodował, że jeśli podatnik rozliczył VAT od WNT po upływie 3 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, to:

  1. VAT naliczony można było rozliczać na bieżąco, a
  2. VAT należny musiał być wykazany wstecznie, czyli w deklaracji właściwej dla miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, co powodowało konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej.

Skutki wyroku TSUE

Stanowisko Trybunału daje podatnikom w sprawach bieżących prawo do rozliczania podatku należnego i naliczonego z tytuł WNT w tym samym okresie rozliczeniowym.

Natomiast w sprawach zakończonych decyzją ostateczną, na podstawie której podatnik zapłacił odsetki od zaległości podatkowej spowodowanej zastosowaniem przepisu art. 86 ust. 10b pkt 2 VATU można, powołując się na omawiane orzeczenie, złożyć wniosek o wznowienie postępowania. Zgodnie z art. 240 § 1 pkt 11 OrdPU w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli orzeczenie TSUE ma wpływ na treść wydanej decyzji.

Zatem podatnicy, wobec których została wydana ostateczna decyzja podatkowa, zobowiązująca do zapłaty odsetek od zaległości podatkowych w związku z rozliczeniem VAT naliczonego i należnego w różnych okresach, mają szanse odzyskać zapłacone odsetki. Muszą jednak złożyć do urzędu, który wydał decyzje ostateczną, wniosek o wznowienie postępowania podatkowego. Na złożenie wniosku o wznowienie postępowania podatnicy mają miesiąc licząc od dnia wejścia w życie orzeczenia TSUE lub publikacji sentencji orzeczenia w Dzienniku Urzędowym UE. Wyrok w sprawie C-895/19 opublikowano 10.5.2021 r., a zatem 9.6.2021 r. mija termin na złożenie wniosku o wznowienie postępowania. Złożenie wniosku o wznowienie postępowania po 9.6.2021 r. nie będzie skuteczne.