Decyzje Prezesa UOKiK
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) ma prawo wydać decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie. W decyzji może określić, w jaki sposób należy usunąć trwające skutki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Przede wszystkim może zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji. Dodatkowo, w decyzji, Prezes UOKiK może nakazać publikację decyzji na koszt przedsiębiorcy, z zaznaczeniem, czy decyzja jest prawomocna.
W decyzji Prezes UOKiK może określić termin wykonania zobowiązań lub zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji lub do publikacji decyzji w całości lub w części na koszt przedsiębiorcy, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna. Ponadto Prezes UOKiK nakłada na przedsiębiorcę obowiązek składania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu realizacji zobowiązań.
Niemniej jednak, w określonych przypadkach Prezes UOKiK może uchylić wcześniej wydaną decyzję. Może to nastąpić w następujących sytuacjach:
- decyzja została wydana na bazie o nieprawdziwych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji lub dokumentów,
- przedsiębiorca nie wykonuje nałożonych na niego zobowiązań lub obowiązków, o których mowa w art. 28 ust. 1−3 OchrKonkurU.
Dodatkowo, Prezes UOKiK może, za zgodą przedsiębiorcy, z UOKiK uchylić decyzję gdy nastąpiła zmiana okoliczności, które miały istotny wpływ na wydanie decyzji. W takim przypadku Prezes UOKiK orzeka co do istoty sprawy.
W decyzji Prezes UOKiK określa czas jej obowiązywania. Decyzja ta obowiązuje nie dłużej niż do czasu wydania decyzji kończącej postępowanie w sprawie. Przy tym, Prezes UOKiK może przedłużyć czas obowiązywania decyzji. Co ważne, w omawianej decyzji Prezes UOKiK nie może nałożyć kary. Warto także pamiętać, że jeżeli wymaga tego ważny interes konsumentów – Prezes UOKiK może nadać decyzji w całości lub w części rygor natychmiastowej wykonalności.
Wszczęcie postępowania
Zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów może złożyć każdy. Takie zawiadomienie może również zgłosić zagraniczna organizacja wpisana na listę organizacji uprawnionych w państwach członkowskich UE do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania. Stroną postępowania jest każdy, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Prezes UOKiK wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zawiadamia o tym strony.
Jeżeli w trakcie postępowania okaże się, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla zbiorowych interesów konsumentów, wówczas Prezes UOKiK jeszcze przed zakończeniem postępowania może zobowiązać przedsiębiorcę do zaprzestania określonych działań, aby zapobiec tym zagrożeniom. Trzeba przy tym pamiętać, że wniesienie odwołania przez przedsiębiorcę nie wstrzymuje wykonania decyzji.
Wysokość kar nakładanych przez Prezesa UOKiK
Rodzaje kar
Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Taką karę Prezes UOKiK może nałożyć, gdy przedsiębiorca (nawet nieumyślnie):
- naruszył obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji,
- stosował nieuczciwe praktyki rynkowe lub popełniał czyny nieuczciwej konkurencji.
Oprócz tego, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 3% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, gdy przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie:
- nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa UOKiK lub udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji,
- uniemożliwia lub utrudnia rozpoczęcie lub przeprowadzenie kontroli,
- uniemożliwia lub utrudnia rozpoczęcie lub przeprowadzenie przeszukania.
Taką samą karę Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorca ten nie stawi się bez usprawiedliwionej przyczyny na przesłuchaniu.
Okoliczności brane pod uwagę przy wymierzaniu kary
Określając wysokość kary pieniężnej Prezes UOKiK uwzględnia przede wszystkim okoliczności naruszenia przepisów oraz wcześniejsze naruszenia. Uwzględnia również:
- okres, stopień oraz skutki rynkowe naruszenia,
- stopień wpływu zachowania osoby zarządzającej na naruszenie, przychody uzyskane przez osobę zarządzającą u danego przedsiębiorcy oraz okres i skutki rynkowe naruszenia lub skutki naruszenia dla konsumentów,
- wpływ naruszenia na przebieg i termin zakończenia postępowania,
- skutki rynkowe niewykonania decyzji, postanowień lub wyroków,
- wpływ naruszenia na przebieg i termin zakończenia postępowania, a w przypadku osoby fizycznej − również warunki osobiste osoby, na którą jest nakładana kara pieniężna.
Bierze także pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie, oraz sankcje nałożone w innych państwach UE.
Okoliczności łagodzące
Okolicznościami łagodzącymi mogą być:
- dobrowolne usunięcie skutków naruszenia,
- zaniechanie stosowania zakazanej praktyki przed wszczęciem postępowania lub niezwłocznie po jego wszczęciu,
- podjęcie z własnej inicjatywy działań w celu zaprzestania naruszenia lub usunięcia jego skutków,
- współpraca z Prezesem UOKiK w toku postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania.
Okoliczności obciążające
Natomiast okolicznościami obciążającymi będą miedzy innymi:
- dokonanie uprzednio podobnego naruszenia,
- umyślność naruszenia,
- znaczne korzyści uzyskane przez osobę zarządzającą w związku z dokonanym naruszeniem,
- dokonanie w przeszłości podobnego naruszenia.
