Obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju. W ramach wprowadzonych zmian przewidziano także ścieżkę dalszej legalizacji przebywania w Polsce. Osobom, którym pobyt na terytorium RP jest lub był uznawany za legalny, będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy. Będzie ono udzielne jednorazowo na okres 3 lat, licząc od dnia wydania decyzji. Ustawa zakłada nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązanie to pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Będzie to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. W celu ułatwienia dostępu do usług publicznych online przewiduje się, że wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać profil zaufany.

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Otwarcie polskiego rynku pracy dla obywateli Ukrainy

Jedną z najważniejszych zasad jakie wprowadza specustawa, jest dopuszczenie do polskiego rynku pracy osób z Ukrainy, które od 24.2.2022 r. przebywają na terytorium Polski w sposób legalny. Żeby skorzystać z prawa do zatrudnienia, podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiadomić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – www.praca.gov.pl właściwy powiatowy urząd pracy o powierzeniu mu pracy. Pracodawca, który niedokonana zgłoszenia do urzędu pracy nie będzie mógł legalnie zatrudnić takiej osoby. Tego rodzaju obowiązek umożliwi monitorowanie sytuacji na lokalnych rynkach pracy. Zgłaszanie w sposób elektroniczny w ocenie rządu jest najszybszym sposobem na wypełnienie przez pracodawców tego obowiązku.

Treść powiadomienia do powiatowego urzędu pracy

W powiadomieniu skierowanym do powiatowego urzędy pracy, podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:

1) informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:

  • nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,
  • adres siedziby albo miejsca zamieszkania,
  • numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
  • numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej,
  • numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,
  • symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;
Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

2) dane osobowe obywatela Ukrainy:

  • imię (imiona) i nazwisko,
  • datę urodzenia,
  • płeć,
  • obywatelstwo,
  • rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,
  • numer PESEL – o ile został nadany;

3) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;

4) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy.

Przepisy pozwalają na zarejestrowanie się w powiatowych urzędach pracy obywateli Ukrainy, którzy zdecydują się przybyć do Polski na podstawie omawianej ustawy. Dzięki tym rozwiązaniom obywatele Ukrainy może skorzystać z usług rynku pracy w postaci:

  • pośrednictwa pracy,
  • poradnictwa zawodowego oraz
  • szkoleń.

Ustawy przewiduje ponadto możliwość podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, na zasadach obowiązujących obywateli polskich, przez obywateli Ukrainy, którzy legalnie przebywają w Polsce.

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Pomoc nie tylko dla obywateli Ukrainy

Ustawa z 12.3.2022 r. określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przez obywatela Ukrainy ustawa rozumie także nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego małżonka obywatela Ukrainy, o ile przybył on na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Inna pomoc przewidziana dla osób uciekających przed wojną

Każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie umowy zawartej z gminą. Świadczenie to będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Przewiduje się, że będzie to 40 zł dziennie, czyli ok. 1200 zł miesięcznie.

Obywatele Ukrainy mogą ubiegać się o jednorazowe świadczenie pieniężne na utrzymanie w wysokości 300 zł na osobę. Chodzi w szczególności o pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.

Ustawa została 12.3.2022 r. opublikowana w Dz. U. pod poz. 583.

Ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 24.2.2022 r.