Zgodnie z art. 234 § 2 i § 3 Kodeksu pracy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.
Przepisy covidowe a badania okresowe
Na podstawie art. 12a ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.), badania okresowe pracowników i wydawanie przez pracodawcę skierowań na nie, zostały zawieszone na czas stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.
Od 16.5.2022 r., zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 12.5.2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2027) stan epidemii w związku z zakażeniami Covid-19 został zniesiony, natomiast został ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego, który jest aktualny do odwołania.
Zasady przeprowadzenia badań okresowych po odwołaniu stany zagrożenia epidemicznego
Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik mają obowiązek wznowić wymóg badań okresowych i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.
Badania profilaktyczne wstępne i kontrolne (po 30 dniach zwolnienia lekarskiego) pozostały bez zmian, są nadal obowiązkowe i mają do nich zastosowanie obowiązujące zapisy Kodeksu pracy.
W razie braku dostępności do lekarza medycyny pracy, z którym pracodawca posiada umowę na badania, badanie wstępne lub kontrolne może wykonać inny lekarz, w tym lekarz nieposiadający uprawnień do badań profilaktycznych pracowników. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.