Od 1.1.2022 r. obowiązują nowe przepisy podatkowe uchwalone w ramach tzw. Polskiego Ładu. Jedną z najważniejszych zmian, które weszły w życie, jest całkowita korekta w zakresie sposobu ustalania wysokości składki zdrowotnej.
Brak możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku
Nowa składka zdrowotna to jednak nie tylko jej znaczna podwyżka oraz zmiana sposobu jej liczenia. Najważniejszą konsekwencją nowego systemu podatkowego jest wprowadzenie całkowitego zakazu odliczania składki zdrowotnej od podatku.
Do końca 2021 r. każdy podatnik miał prawo do odliczania znacznej części składki zdrowotnej od podatku. W konsekwencji, rzeczywisty koszt składki zdrowotnej był wielokrotnie mniejszy niż wskazywałaby na to sama kwota składki, gdyż 85% kwoty zapłaconej składki zdrowotnej odzyskiwaliśmy w postaci pomniejszonego podatku dochodowego.
Od 2022 r. sytuacja zmieniła się diametralnie. Nowe przepisy wprowadziły całkowity zakaz odliczania składki zdrowotnej od podatku. Pomijając kwestię zubożenia podatnika, sama koncepcja zniesienia odliczalności od podatku znajduje jednak swoje uzasadnienie fiskalne. Nowy system dąży do tego, aby system opieki zdrowotnej w Polsce był rzeczywiście finansowany składką zdrowotną, a nie dotacją z budżetu państwa (czyli de facto zasilany był z pozostałych podatków).
Z nowym systemem jest jednak jeden, zasadniczy problem. Zniesienie odliczalności składki zdrowotnej zostało wprowadzone w sposób totalny. Nowej składki zdrowotnej nie odliczymy już nie tylko od podatku. Obecne przepisy zakazują odliczania jej nawet od dochodu. A to ma daleko idące konsekwencje.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą – chcąc nie chcąc – jest ustawowo zobowiązana do opłacania składki zdrowotnej z tytułu prowadzonej działalności. Niewątpliwie, jest to zatem koszt związany z prowadzeniem tej działalności. Obecne przepisy podatkowe zabraniają jednak zaliczania zapłaconej składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodów. Zabraniają również pomniejszenia podstawy opodatkowania o zapłaconą składkę zdrowotną.
W konsekwencji, podatek dochodowy obliczany jest jako procent, nie tylko od samego dochodu, ale również od składki zdrowotnej.
Opisany powyżej problem nie zaistniałby, gdyby stawka procentowa podatku dochodowego odnosiła się do rzeczywistego dochodu, a więc przychodu pomniejszonego o koszty. W rzeczywistości jednak podatek dochodowy płacimy obecnie od dochodu powiększonego o składkę zdrowotną.
Jeśli zatem podstawy opodatkowania nie pomniejszamy o składkę zdrowotną, to okazuje się, że podatek dochodowy płacimy również od kwoty samej składki.
Obowiązujące obecnie przepisy Polskiego Ładu wprowadziły podatek od podatku. Przymusowa składka zdrowotna jest bowiem w istocie niczym innym, jak właśnie kolejnym podatkiem.
Częściowe odliczenie składki zdrowotnej
W ostatnim czasie rząd przedstawił propozycję naprawy Polskiego Ładu. Jedna z proponowanych poprawek ma polegać właśnie na umożliwieniu częściowego odliczenia składki zdrowotnej od dochodu.
Problem pobierania podatku od składki zdrowotnej mógłby zostać zatem rozwiązany. Mógłby, gdyby nie fakt, że nowelizacja przepisów przewiduje kwotowe limity odliczeń. A to powoduje, że składka zdrowotna ma być odliczana od dochodu jedynie częściowo.
W przypadku przedsiębiorców na podatku liniowym, odliczenie składki zdrowotnej od dochodu ma być limitowane do kwoty 8700 zł. Oznacza to zatem, że wszystkie składki zdrowotne powyżej tej kwoty będą – tak jak dotąd – opodatkowane.
Podobnie w przypadku ryczałtowców. Odliczenie od przychodu ma dotyczyć jedynie połowy wartości zapłaconych składek zdrowotnych. Oznacza to więc, że pozostałe 50% wartości składek pozostanie, tak jak dotychczas, opodatkowane.
Z kolei w odniesieniu do osób rozliczających się na podstawie skali podatkowej, rząd nie przewiduje w ogóle żadnych zmian. Oznaczałoby to zatem pozostawienie pełnego opodatkowania składek zdrowotnych, tak jak ma to miejsce w aktualnym stanie prawnym.
Nowe przepisy trafiły już do konsultacji społecznych. Pozostaje zatem mieć nadzieję, że w trakcie prac nad projektem, podniesiona zostanie również kwestia opodatkowania przymusowego kosztu, jakim niewątpliwie jest dla każdego przedsiębiorcy płacona przez niego składka zdrowotna.
Źródło: zus.pl
