Samotny rodzic po zmianach

Ustawodawca od 1.1.2022 r. zlikwidował możliwość rozliczenia się z dzieckiem, w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci. W zamian za to, wprowadził ulgę uregulowaną w art. 27ea PDOFizU. W przypadku samotnego rodzica ulga, która weszła w życie od 1.1.2022 r. miała wyglądać w następujący sposób: od podatku obliczonego zgodnie z art. 27 podatnik może odliczyć kwotę w wysokości 1500 zł, jeżeli w roku podatkowym jest rodzicem albo opiekunem prawnym, który:

1) jest:

a) panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką albo rozwodnikiem,

b) osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,

c) osobą pozostającą w związku małżeńskim z osobą pozbawioną praw rodzicielskich lub odbywającą karę pozbawienia wolności, oraz

2) samotnie wychowuje dzieci:

a) małoletnie,

b) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

c) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:

– nie stosowały przepisów art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy, w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

– nie podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,

– nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej, oraz

3) podlega:

a) nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, albo

b) ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, jeżeli:

– ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, przy czym przepis art. 6 ust. 12 stosuje się odpowiednio, oraz

– osiągnął podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym, przy czym przepis art. 6 ust. 11 i 13 stosuje się odpowiednio, oraz

– udokumentował certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, przy czym przepis art. 45 ust. 7a zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Jednak na tej zmianie straciło wiele osób. Samotni rodzice nie mieli możliwości obliczać podatku w podwójnej wysokości od połowy sumy łącznych dochodów. Co doprowadziło, że część z nich nie skorzystałby z kwoty wolnej od podatku w podwójnej wysokości. Podatnicy, doradcy podatkowi oraz księgowi postulowali zmiany w art. 6 PDOFizU w zakresie rozliczenia łącznego w zeznaniu rocznym w przypadku osób samotnie wychowujących dzieci. Doprowadziło to do nowelizacji przepisów. Przepis art. 27ea PDOFizU, czyli ulga 1500 zł odliczana od podatku, jest uchylana.

W zamian za to, samotni rodzice, będą mogli, na zasadach jakie obowiązywały do końca 2021 r. rozliczyć się wspólnie z dzieckiem. W myśl art. 6 ust. 4c od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1) małoletnie,

2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe

– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Przy czym podatek, o którym mowa w ust. 4c, jest określany:

1) w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci – w przypadku gdy przynajmniej jedno z dzieci, o których mowa w ust. 4c pkt 1–3, ma orzeczoną niepełnosprawność na podstawie odrębnych przepisów,

2) jako iloczyn 1,5 oraz wysokości podatku obliczonego od dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci podzielonych przez 1,5 – w przypadku dzieci, o których mowa w ust. 4c pkt 1 i 3, innych niż określone w pkt 1

– z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Podniesienie limitu dochodów dziecka

Dużym problemem był również limit dochodów dziecka uczącego się do ukończenia 25 roku życia, aby samotny rodzic mógł rozliczyć się z dzieckiem. Do tej pory kwota 3089 zł była niereprezentatywna. Ustawodawca od 1 lipca wprowadza zmianę, a mianowicie przepis art. 6 ust. 4c pkt 3 PDOFizU stosuje się pod warunkiem, że w roku podatkowym dziecko nie uzyskało:

1) dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b oraz

2) przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Podwyższenie kwoty limitu zarobków dziecka do dwunastokrotności kwoty renty socjalnej jest zmianą ocenianą pozytywnie.

Korekta Polskiego Ładu od lipca 2022. Ekspert Legalis Księgowość Kadry Biznes – Oskar Sobolewski

Składka zdrowotna

Ustawodawca od 1.7.2022 r. zmienia zasady rozliczania w kosztach, ewentualnie obniżania podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przypomnimy, że od 1.1.2022 r., podatnicy nie mają możliwości obniżać podatku o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z nowelizacji lipcowej nie skorzystają jednak podatnicy na skali podatkowej.

Podatnicy rozliczający się podatkiem liniowym będą mieli możliwość zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów lub odliczyć od podstawy opodatkowania zapłacone w roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne:

a) z tytułu działalności pozarolniczej opodatkowanej podatkiem liniowym,

b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatkiem liniowym

– w łącznej wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 8700 zł.

Dodatkowo przepisy przejściowe przewidują, że podatnicy, dokonujący wpłaty zaliczki miesięcznej, mogą pomniejszyć wysokość tej wpłaty za miesiące od lipca do grudnia 2022 r. o kwotę stanowiącą 19% zapłaconych od stycznia do czerwca 2022 r. składek na ubezpieczenie zdrowotne podlegającą odliczeniu. Przy czym kwota ta podlega ograniczeniu kwotowemu do 8700 zł.

W konsekwencji, podatnicy na podatku linowym, zaoszczędzą w sumie 1653 zł.

Podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą mogli pomniejszyć przychody o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym:

a) z tytułu działalności pozarolniczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Przepisy ustawy zmienianej, mają zastosowanie do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 r. albo za drugi kwartał 2022 r., z tym że przy jego obliczaniu podatnicy mogą uwzględnić składki na ubezpieczenie zdrowotne, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zapłacone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Podatnicy, którzy są objęci kartą podatkową będą mogli obniżyć kartę o kwotę stanowiącą 19% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z tytułu opodatkowania w formie karty podatkowej.

Nowa skala podatkowa

Skala podatkowa od 1.1.2022 r. uległa zmianie. Podwyższony został pierwszy próg podatkowy z 85 528 zł do 120 000 zł.

Od 1.7.2022 r., ustawodawca obniża skalę podatkową, przy czym kwota wolna zostaje bez zmian na poziomie 30 000 zł.

Pomimo, że kwota wolna od podatku nie jest zmieniana, to obniżeniu ulegnie kwota zmniejszająca podatek. Jest ona bowiem wypadkową iloczynu 30 000 zł i stawki podatku.

Ulga dla klasy średniej

Od początku funkcjonowania ulga dla klasy średniej nie spotkała się z entuzjazmem. Jej konstrukcja i obliczanie było na tyle skomplikowane, że podatnicy apelowali, o nowelizacje przepisów. Ulga dla klasy średniej przysługiwała jedynie nielicznym. Odliczenia mogli dokonać podatnicy uzyskujący opodatkowane przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Ulga nie obejmowała zatem podatników osiągających przychody z działalności opodatkowanej podatkiem liniowym, z umowy zlecenia, z umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego itd.

Art. 32 ust. 2a PDOFizU stanowił, że za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11 141 zł, które podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, płatnik pomniejsza dochód ustalony zgodnie z ust. 2 o kwotę ulgi dla pracowników, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2aa, w wysokości obliczonej według wzoru:

1)(A × 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,

2)(A × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł

– w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 27.

Pracownik miał możliwość złożyć do pracodawcy rezygnację z ulgi dla klasy średniej. Duże gro pracowników zdecydowało się na rezygnację, bowiem konstrukcja przepisów wskazywała, że część z nich będzie obowiązana dokonać dopłaty podatku w zeznaniu rocznym, jeżeli utracą warunki do skorzystania z ulgi, choćby przez przekroczenie przychodu o 1 zł w skali roku.

W przypadku wyboru przez małżonków łącznego sposobu opodatkowania, każdy z małżonków może odliczyć ulgę dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej obliczoną według wzoru, o którym mowa w ust. 4a, od połowy sumy łącznych przychodów uzyskanych przez małżonków w roku podatkowym.

Od 1 lipca przepisy dotyczące ulgi dla klasy średniej są uchylane. W zamian za to, podatnicy na skali podatkowej mają zaoferowaną niższą stawkę podatku – 12%. Co ma skutecznie niwelować negatywne skutki polskiego ładu podatkowego, bez skomplikowanych obliczeń ulgi dla klasy średniej.

Uchylane podwójne przeliczanie płac

7.1.2022 r. zostało uchwalone rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Rozporządzenie miało niwelować negatywne skutki polskiego ładu podatkowego. Niestety, przepisy rozporządzenia, a docelowo uchwalony art. 53a PDOFizU spowodował, że zakłady pracy miały obowiązek przeliczać wynagrodzenia zgodnie z zasadami przed polskim ładem podatkowym i po polskim ładzie podatkowym. Pracodawca obowiązany był pobrać podatek w niższej wysokości, w skutek poczynionych kalkulacji. Ewentualna dopłata podatku, miała nastąpić w rozliczeniu rocznym. Od 1.7.2022 r. uchylony zostaje art. 53a PDOFizU, zatem zakłady pracy nie będą miały obowiązku podwójnego liczenia list płac.

Podsumowanie

Polski Ład 2.0 ma niwelować niepożądane negatywne skutki zmian, które zaczęły obowiązywać od 1.1.2022 r. Czy lipcowa nowelizacja będzie miała pozytywne skutki, okaże się w najbliższym czasie.