Fundacja rodzinna

Ustawą z 26.1.2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. 2023 r. poz. 326; dalej: FundRodzU), która zacznie obowiązywać 22.5.2023 r. uregulowano kwestie organizacji i funkcjonowania fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki jej fundatora i beneficjentów. Fundacja rodzinna ma służyć gromadzeniu rodzinnego majątku i zarządzaniu nim w interesie beneficjentów oraz spełnianiu świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa szczegółowy cel fundacji rodzinnej w statucie. Fundatorem może zostać wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Fundację rodzinną będzie mogło utworzyć także kilku fundatorów. Wartość funduszu założycielskiego nie może być niższa niż 100 000 zł.

Fundacja rodzinna będzie mogła wykonywać działalność gospodarczą jedynie w ściśle określonym zakresie, wymienionym w art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej.

Fundacja rodzinna będzie ponosić odpowiedzialność solidarną z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed ustanowieniem fundacji rodzinnej.

Jeśli chcesz przetestować Legalis Księgowość Kadry Biznes kliknij: Sprawdź

 

Regulacje podatkowe

Przepisy FundRodzU wprowadziły zmiany w PIT, CIT oraz w ustawie z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.; dalej: PodSpDarU). W tym miejscu warto zaznaczyć, że choć FundRodzU ma wejść w życie dopiero 22.5.2023 r. już została znowelizowana ustawą z 14.4.2023 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 825; dalej: ustawa nowelizująca). Ustawa nowelizująca wprowadza głównie zmiany w zakresie aspektów podatkowych fundacji rodzinnych. W tym zakresie ma również wejść w życie 22.5.2023 r.

Podatek od spadków i darowizn

Podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 FundRodzU oraz stanowiących mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej albo fundacji rodzinnej w organizacji.

Przy czym przez świadczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 2 FundRodzU rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.

PIT

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.; dalej: PDOFizU) uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, oraz mienia w związku z rozwiązaniem tej fundacji.

W art. 21 ust. 1 pkt 157 PDOFizU przewidziano zwolnienie od podatku dochodowego ww. przychodów otrzymanych przez fundatora bądź beneficjentów zaliczanych do tzw. „grupy zero” na podstawie przepisów PodSpDarU. Zatem zwolnieni są: fundator, a także małżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym lub macocha – fundatora.

Po nowelizacji ustawy o fundacji rodzinnej od przychodów uzyskanych przez osobę będącą w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów PodSpDarU podatek dochodowy wynosi 10%. Natomiast od przychodów dla innych niż ww. podatników, podatek wynosi 15% (art. 30 ust. 1 pkt 17 PDOFizU).

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

CIT

Fundacja rodzinna ma osobowość prawną więc jest podatnikiem CIT. W ustawie z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.; dalej: PDOPrU) określono, że przepisy tej ustawy mają zastosowanie także do fundacji rodzinnych w organizacji oraz do spółek jawnych, których wspólnikiem będzie co najmniej jedna fundacja rodzinna. Fundacje rodzinne, co do zasady, objęte są zwolnieniem podmiotowym od CIT (art. 6 ust. 1 pkt 25 PDOPrU).

Zwolnienie nie znajdzie jednak zastosowania do podatku dochodowego od przekazanych lub postawionych do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczeń dokonywanych przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta (w tym fundatora będącego jednocześnie beneficjentem) oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. W tym zakresie stosowana będzie stawka podatkowa 15%.

Ponadto opodatkowane są przychody z działalności gospodarczej fundacji wykonywanej poza zakresem dozwolonym przez ustawę w art. 5. Wówczas podstawa opodatkowania będzie opodatkowana stawką 25%.

Fundacja rodzinna obowiązana będzie także do płacenia podatku od przychodów z budynków, jeśli wystąpią u niej do tego przesłanki.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych po nowelizacji

Ustawą nowelizującą wprowadzono zmiany do FundRodzU w zakresie opodatkowania fundacji rodzinnych, które również wejdą w życie 22.5.2023 r. W wyniku tych zmian:

  • będą opodatkowane również osiągane przez fundację rodzinną przychody z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa lub składniki majątku służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z fundacją rodzinną, beneficjentem lub fundatorem (art. 6 ust. 8 PDOPrU);
  • wyłączono z limitowania kosztów finansowania dłużnego pożyczki udzielone przez fundację rodzinną (art. 15c ust. 1b PDOPrU);
  • wprowadzono kategorię ukrytych zysków, których wypłata z fundacji rodzinnej będzie wiązała się z opodatkowaniem CIT stawką 15% (art. 24q ust. 1 pkt 3 PDOPrU) – w art. 24q ust. 1a wymieniono co rozumienie się przez te ukryte zyski.
Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź