Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o VAT?
Wprowadzenia regulacji, która w przypadku eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określałaby wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport.
Transakcje łańcuchowe dla gro podatników przysparzają wiele problemów. Określenie dostawy ruchomej i nieruchomej jest w dalszym ciągu nie oczywiste. Co prawda, śledząc orzecznictwo i będąc na bieżąco z linią interpretacyjną, podatnicy są w stanie w prawidłowy sposób rozpoznać transakcje łańcuchowe. Naprzeciw oczekiwaniom wychodzi ustawodawca z regulacjami SLIM VAT 2. Pakiet przewiduje, że „w przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ustawa określałaby wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport, gdy w transakcji łańcuchowej podmiotem organizującym transport jest nie nabywca, który dokonuje także dostawy towarów lub podmiot pośredniczący, lecz pierwszy w kolejności dostawca (tj. pierwszy podmiot w łańcuchu) oraz ostatni nabywca (tj. ostatni podmiot w łańcuchu)”.
Rezygnacji z określonego w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 VATU warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy – implementacja do polskiego porządku prawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-895/19 A.
TSUE zauważył, że polskie regulacje dotyczące możliwości odliczenia podatku naliczonego, które są uzależnione od wykazania VAT należnego w konkretnym 3 miesięcznym terminie od powstania obowiązku podatkowego są niezgodne z przepisami unijnymi. W skutek czego ustawodawca przewiduje zniesienie tego warunku 3 miesięcznego. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo wykazać VAT należny i naliczony w tym samym okresie rozliczeniowy, zgodnie z zasadą neutralności VAT.
Umożliwienia podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonania korekty deklaracji, w sytuacji gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w prawidłowej wysokości podatku.
Ustawodawca planuje znowelizowanie przepisów dotyczących importu towarów w procedurze uproszczonej. Podatnik, jeżeli nie wykaże w prawidłowej wysokości części lub całości podatku z tytułu importu towarów, będzie miał możliwość dokonać korekty deklaracji w ciągu 4 miesięcy po miesiącu, w którym miał rozliczyć podatek z tytułu importu towarów. Jeżeli podatnik skoryguje deklaracje w tym terminie to zachowa prawo do importu w procedurze uproszczonej, w innym wypadku będzie obowiązany rozpoznać import na zasadach ogólnych.
Ulga na złe długi.
Przypomnijmy, że TSUE w orzeczeniu z 15.10.2020 r. w sprawie C-335/19 TSUE orzekł, że „artykuł 90 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, które uzależniają obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT”.
W konsekwencji ustawodawca planuje znowelizować przepisy dotyczące ulgi na złe długi. Przede wszystkim uchylony zostanie przepis warunkujący możliwość skorzystania z ulgi na złe długi od tego, czy dłużnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej przez wierzyciela.
Jednakże należy zauważyć, że aby skorzystać z ulgi na złe długi, wierzyciel będzie obowiązany posiadać status podatnika VAT czynnego. Dodatkowo SLIM VAT 2 zakłada wydłużenie terminu na skorzystanie z ulgi z dwóch do trzech lat. Zatem z ulgi będzie można skorzystać w ciągu 3 lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym została ona wystawiona.
100% odliczeń od wydatków na samochody (wydłużenie terminu na złożenie informacji o poniesieniu pierwszego wydatku na pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, w powiązaniu z momentem złożenia JPK za zakończony okres).
Obecnie wiele podatników użytkuje samochody osobowe jedynie do działalności gospodarczej. By móc odliczać 100% wydatków m.in. na wydatki eksploatacyjne. Podatnicy do tej pory mieli jedynie 7 dni na złożenie VAT-26. Jeżeli deklaracja złożona została w okresie późniejszym, to 100% odliczenia podatnik mógłby dokonywać dopiero po złożeniu takiej deklaracji. Przyjmuje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia złożenia VAT-26. Ustawodawca w art. 86a ust. 12 VATU planuje, aby informację składać do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem.
Zatem termin na złożenie VAT-26 będzie znacznie dłuższy.
Odliczenia VAT po upływie terminu na odliczenie na „bieżąco” – rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych, w których podatnik będzie mógł dokonać odliczenia przez korektę deklaracji.
W obecnym stanie prawnym, w myśl art. 86 ust. 13 VATU podatnik może odliczyć podatek naliczony w drodze korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia tego podatku, w przypadku gdy nie dokonał odliczenia podatku naliczonego w zawartych w art. 86 ust. 10, 10d, 10e i 11 VATU terminach.
Wobec tego, jeżeli podatnik z jakiś przyczyn nie odliczył VAT w ustawowym terminie ma prawo do korekty, ale jedynie tego okresu rozliczeniowego.
SLIM VAT 2 ma to uprościć, bowiem projektowana zmiana zakłada, że: w przypadku przekroczenia okresu ujmowania faktury zakupowej „na bieżąco”, podatnik będzie miał możliwość skorygowania deklaracji podatkowej:
1) za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo
2) za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – przypadających bezpośrednio po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.
Zatem podatnik będzie miał możliwość odliczenia VAT w drodze korekty, poprzez skorygowanie danego okresu rozliczeniowego lub jednego z trzech następnych. Jest to bardzo dobra zmiana, ponieważ zmniejszy ona liczbę dokonywanych korekt.
Dopuszczenie – opcjonalnie – możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym.
Zasadniczo podatnik przy sprzedaży nieruchomości ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ( po spełnieniu warunków). Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU ze zwolnienia od podatku korzystają m.in. dostawy budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) między pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata Jednakże podatnik ma również prawo do rezygnacji z takiego zwolnienia i opodatkowanie dostawy nieruchomości odpowiednią stawką VAT.
Obecnie, aby zrezygnować, należy złożyć oświadczenie o rezygnacji do właściwego urzędu skarbowego.
Po wprowadzeniu SLIM VAT 2 podatnicy będą mieli alternatywną możliwość. Projekt zakłada, że takie oświadczenie będzie można złożyć również u notariusza podczas zbywania nieruchomości.
Podsumowanie
Pakiet SLIM VAT 2 to faktycznie uproszczenia dla podatników. Ustawodawca w projekcie ustawy uwzględnił orzeczenia TSUE, zatem organy podatkowe i jak i podatnicy będą mieli klarowne przepisy odnoście ulgi na złe długi oraz odliczania VAT w przypadku m.in. WNT.
