Przywrócenie „przedcovidowych” zasad
Przepisy rozporządzenia MZ z 14.6.2023 r. w sprawie odwołania na obszarze RP stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. poz. 1118) odwołują od 1.7.2023 r. na obszarze RP stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Oznacza to, że od 1.7.2023 r. w zakresie prawa pracy zaczęły obowiązywać terminy oraz procedury wynikające z przepisów KP oraz aktów wykonawczych.
Wyjątek stanowią te obowiązki, które w ustawie antycovidowej (ustawie z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.) zostały wymienione i dla których ustalono odrębne zasady. Jednym z nich jest obowiązek kierowania i przeprowadzania badań lekarskich przez lekarza medycyny pracy.
6 miesięcy na uzupełnienie orzeczeń
Zgodnie z art. 12a tej ustawy w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawieszone zostało wykonywanie obowiązków dotyczących:
- poddawania pracowników okresowym badaniom lekarskim (art. 229 § 2 KP zd. 1);
- wydawania skierowania na badania okresowe (§ 4a KP w zakresie badań okresowych);
- zapewnienia okresowych badań lekarskich pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami oraz po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami (§ 5 KP).
Przepisem art. 31m ww. ustawy orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po 7.3.2020 r., zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Pracodawca i pracownik są zobowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu. Oznacza to, że maksymalnie do 28.12.2023 r. konieczne jest uzupełnienie dokumentów.
Co z pracownikami, którzy w czasie epidemii uzyskali orzeczenia
Jeśli w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracownicy, pomimo zawieszenia obowiązku, byli poddawani okresowym badaniom lekarskim, to daty w nich wskazane, jako daty ważności, są wiążące.
Jedynym przypadkiem, gdy konieczne jest przeprowadzenie badania lekarskiego potwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku pracy to sytuacja, gdy okresie stanu zagrożenia epidemicznego (lub epidemii) takie badanie zostało przeprowadzone i orzeczenie wydane przez innego lekarza w przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.
Natomiast, w przypadku, gdy data kolejnego badania lekarskiego została wskazana np. na 10.7.2023 r. w orzeczeniu lekarskim wystawionym przez lekarza medycyny pracy, to obowiązkiem pracodawcy jest skierować pracownika na kolejne badania lekarskie w takim terminie, by w dniu 10.7.2023 r. mógł okazać się kolejnym orzeczeniem lekarskim z badań okresowych. Niedopuszczalne będzie bowiem dopuszczenie do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
