Po dwóch miesiącach od ogłoszenia zapowiadanych zmian, rząd opublikował projekty ustaw, które już od 2022 r. mają wejść w życie.
Składka zdrowotna mocno w górę
W obecnym stanie prawnym każdy podatnik ma prawo odliczenia od podatku kwoty odpowiadającej 86% wartości zapłaconej wcześniej składki zdrowotnej. Zgodnie z nowymi przepisami prawo do odliczania składki zdrowotnej od podatku zostanie całkowicie zlikwidowane. Tylko ten jeden przepis powoduje już, że obciążenia z tytułu składki zdrowotnej wrosną ponad 7-krotnie.
Od 2022 r. zasada braku odliczalności będzie obowiązywać wszystkich podatników, niezależnie od tego czy dochody osiągają z umowy o pracę, czy też w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. O wspomnianym wcześniej 7-krotnym wzroście obciążenia składką zdrowotną moglibyśmy jednak mówić jedynie w przypadku, gdy sama kwota składki zdrowotnej pozostałyby na niezmienionym poziomie. Tak będzie jednak jedynie w przypadku dochodów osiąganych z etatu. Osoby prowadzące działalność gospodarczą zapłacą jednak składkę w zupełnie innej wysokości.
W aktualnym stanie prawnym, przedsiębiorca opłaca składkę zdrowotną w wysokości 9% od podstawy wymiaru, którą stanowi kwota równa 75% przeciętnego wynagrodzenia. Zgodnie z tą zasadą, miesięczna wysokość składki zdrowotnej wynosi obecnie 381,81 zł, z czego 328,78 zł podlega odliczeniu od podatku dochodowego. Realny koszt składki zdrowotnej wynosi zatem 53,03 zł.
W nowym stanie prawnym, przedsiębiorca zobowiązany będzie do odprowadzenia składki zdrowotnej w wysokości równej 9% osiągniętego w danym miesiącu rzeczywistego dochodu. Przykładowo, przedsiębiorca osiągający dochód w wysokości 7000 zł, zapłaci składkę w wysokości 630 zł. Z tej kwoty przedsiębiorca nie odzyska ani złotówki w postaci odliczenia od podatku. Oznacza to, że całość tej kwoty wpłynie bezpowrotnie do budżetu NFZ. Zatem realny koszt przedsiębiorcy związany z ubezpieczeniem zdrowotnym wzrośnie o: 630 / 53,03 = 11,88.
Realnie, aż 12 razy więcej zapłaci za ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca osiągający dochód w wysokości 7000 zł. Wyższe dochody oznaczać będą jednak odpowiednio większą skalę podwyżki. W przypadku dochodów na poziomie 10 000 zł, podwyżka będzie 17-krotna, a w przypadku dochodów na poziomie 15 000 zł, firma zapłaci aż 25 razy więcej.
Czy to oznacza, że w nowym systemie nie zapłacimy składki zdrowotnej w sytuacji, gdy w danym miesiącu nie osiągniemy dochodu lub poniesiemy stratę? Nowe przepisy wprowadzają minimalną wartość składki zdrowotnej, którą zapłacimy nawet wówczas, gdy nie mamy z czego.
Ta minimalna składka zdrowotna ustalona została w nowej ustawie na poziomie odpowiadającym 9% od minimalnej pensji. Zgodnie z rządowymi zapowiedziami, minimalne wynagrodzenie w przyszłym roku wzrasta do poziomu 3000 zł, co oznacza, że minimalna wartość składki zdrowotnej wyniesie 270 zł. Łatwo policzyć, że nawet w przypadku osoby nieosiągającej żadnych dochodów, obciążenie nieodliczalną składką zdrowotną wzrośnie aż 5-krotnie.
Przedstawione powyżej zasady dotyczyć będą przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym oraz według skali podatkowej. Inaczej sytuacja wyglądać będzie jednak w przypadku karty podatkowej oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Składka zdrowotna a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Zgodnie z nowymi przepisami, osoby rozliczające się ryczałtem, a więc opłacające podatek od przychodów, zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 1/3 kwoty podatku.
W przypadku większości usług, przedsiębiorcy na ryczałcie rozliczają się według stawki 15%. Oznacza to, że od przyszłego roku, oprócz podatku, zapłacą dodatkowo 5% tytułem składki zdrowotnej. Przykładowo, przedsiębiorca osiągający przychód w wysokości 10 000 zł, oprócz podatku w kwocie 1500 zł, zapłaci dodatkowo składkę w wysokości 500 zł. W takim przypadku realny koszt składki wzrośnie ponad 9-krotnie.
Składka zdrowotna a karta podatkowa
Jeszcze inaczej będzie w przypadku karty podatkowej. Przedsiębiorcy rozliczający podatek w tej formie, zapłacą składkę ryczałtową w wysokości 9% od przeciętnego wynagrodzenia. Na dzień dzisiejszy taka ryczałtowa składka wyniosłaby 510 zł. Przy zniesieniu odliczalności składki oznacza to 9-krotny wzrost obciążenia ubezpieczeniem zdrowotnym.
Co ciekawe, składka ryczałtowa liczona od przeciętnego wynagrodzenia, obowiązywać będzie również osoby współpracujące przy prowadzeniu działalności gospodarczej oraz nowych przedsiębiorców korzystających z tzw. ulgi na start.
Zmiany w wysokości składki zdrowotnej to jednak niejedyne zmiany, które wpłyną na wysokość obciążeń fiskalnych po stronie przedsiębiorców. Nowe przepisy, które zaczną obowiązywać już od przyszłego roku, zawierają również szereg innych niekorzystnych rozwiązań dla firm, w tym brak możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku oraz brak prawa do tzw. ulgi dla klasy średniej.
Źródło: zus.pl
