Skoro podatnik odliczył VAT od zakupu nieruchomości i wydatków związanych z taką transakcją, to – stosując zwolnienie przy jej sprzedaży – musi skorygować odliczony uprzednio podatek naliczony. O sposobie korekty zadecyduje to, jaki był status nieruchomości po jej nabyciu.
Skoro w momencie nabycia nieruchomości podatnik zakładał, że nieruchomość będzie sprzedana z VAT bez zastosowania zwolnienia, to przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego od takiego zakupu. Późniejsza sprzedaż nieruchomości z zastosowaniem zwolnienia od VAT mogła mieć wpływ na odliczenie. Nie chodzi przy tym o jakąś formę korekty historycznej, w okresie w którym podatnik pierwotnie odliczył VAT, a o zastosowanie korekty w oparciu o regulacje art. 91 VATU. O sposobie i zakresie korekty zadecyduje to, jaki był status lokalu i w jaki sposób był wykorzystywany przez podatnika.
Jeżeli nieruchomość mieszkalna była składnikiem majątku trwałego podlegającym amortyzacji (de facto zdążyła mieć taki status), to dokonując sprzedaży ze zwolnieniem od VAT przed upływem dziesięciu lat, licząc od roku przyjęcia do używania, podatnik powinien dokonać korekty w modelu dziesięcioletnim (tj. x/10 zmniejszenia, gdzie x to lata pozostałe do końca okresu korekty).
Gdyby jednak okazało się, że prawo do lokalu nie było wartością niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji, a nieruchomość była sklasyfikowana jako towar handlowy, wówczas – stosując zwolnienie przy dostawie nieruchomości – podatnik będzie musiał dokonać korekty całego odliczonego uprzednio VAT naliczonego w trybie art. 91 ust. 7d VATU.
Na zakończenie należy wskazać, że począwszy od 2022 r. nowo przyjęte do używania własnościowe spółdzielcze prawa do lokalu mieszkalnego nie są już wartościami niematerialnymi i prawnymi, mogą one jednak być wykorzystywane przez podatnika w działalności gospodarczej, wówczas w grę wchodzi korekta w trybie art. 91 ust. 7b VATU, czyli w cyklu dwunastomiesięcznym, jednak Autor uważa, że – zamierzając zastosować taką wykładnię – podatnik winien potwierdzić jej prawidłowość w drodze interpretacji indywidualnej. Autor ma bowiem wrażenie, że sytuacja taka jest konsekwencją niedopracowanej legislacji podatkowej, a zastosowanie takiej wykładni może nie do końca spodobać się organom podatkowym.
W każdym z ww. przypadków korekta VAT nie ma charakteru historycznego, lecz dokonywana jest na bieżąco.