Opis sytuacji:Spółka z o.o. od 1.1.2022 r. rozlicza swoje dochody stosując przepisy o estońskim CIT. W roku 2022 spółka utraciła status małego podatnika ze względu na przekroczenie obrotów. W styczniu 2023 r. zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o przeznaczeniu całości wypracowanego w roku 2022 zysku na wypłatę dywidend dla wspólników (dywidenda wypłacana w 3 transzach: lutym, marcu i kwietniu). Kiedy powstaje obowiązek zapłaty potrąconego podatku dochodowego CIT 20% oraz PIT 5% od wypłaconej dywidendy? Czy PIT spółka wpłaca na konto urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca od wypłaconej transzy? Czy CIT powinien zostać zapłacony do końca marca 2024 r.? Jeśli dywidenda wypłacana jest w 3 transzach, to czy mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem udziałowców wobec spółki, a tym samym „ukrytym zyskiem”?
W przypadku wypłaty dywidendy spółka opodatkowana estońskim CIT płaci podatek w terminie do końca trzeciego roku następnego po roku wypłaty dywidendy.
Podatek dochodowy od osób fizycznych udziałowca z tytułu otrzymanej dywidendy, jak również zaliczki na poczet dywidendy, odprowadzany jest do urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty dokonanej na rzecz osoby fizycznej.
Sam fakt wypłaty dywidendy w formie zaliczki na poczet dywidendy nie generuje po stronie spółki dochodu z tytułu ukrytych zysków.
Przedmiot opodatkowania estońskim CIT
Identyfikując zasady opodatkowania estońskim CIT prawodawca wskazał jako przedmiot opodatkowania dochód. Co prawda podstawa opodatkowania definiowany jest w głównej mierze na podstawie wyniku bilansowego, w oparciu o zasady księgowe, nie stoi to jednak na przeszkodzie temu, aby to w przepisach podatkowych zostało wyraźnie wskazane, co jest dochodem stanowiącym przedmiot opodatkowania estońskim CIT. Według unormować fiskalnych na dochód opodatkowany estońskim CIT składają się:
- dochód wypracowany w czasie stosowania ryczałtu, przeznaczony do podziału oraz do pokrycia strat sprzed okresu stosowania ryczałtu,
- dochód z tytułu ukrytych zysków,
- dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
- dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku,
- dochód z tytułu zysku netto,
- dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych.
Najbardziej pożądaną jest sytuacja, w której dochód identyfikowany jest poprzez podział wypracowanego zysku, wówczas bowiem stosowana jest redukcja opodatkowania przychodu udziałowca (akcjonariusza/wspólnika) z tytułu udziału w zysku.
Termin płatności podatku
O atrakcyjności fiskalnej tak zidentyfikowanego dochodu decyduje również to, w jakim terminie odprowadzany jest przez spółkę podatek należny od takiego dochodu. Obowiązuje bowiem zasada, której ryczałt od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat płatny jest w terminie do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto.
Zasada taka stosowana jest również wówczas gdy w trakcie roku dokonywana jest na wypłata na rzecz właścicieli spółki zaliczki na poczet udziału w jej zysku (zaliczka na poczet dywidendy – na co wprost wskazuje prawodawca).
Jeżeli zatem w 2023 r. spółka dokona podziału zysku wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT, ale również wówczas gdy w tym roku spółka wypłaci zaliczkę na poczet dywidendy za ten rok, podatek od takiego zysku podzielonego lub zaliczkowanego (odpowiednio 10%, jeżeli spółka jest małym podatnikiem lub 20% w pozostałych przypadkach), powinna odprowadzić do końca trzeciego miesiąca następnego (2024) roku podatkowego.
Wypłata udziału zysku spółki skutkuje uzyskaniem przychodu przez właściciela. Oczywiście należy zaznaczyć, że przychód po stronie właściciela powstaje również w przypadku wypłaty na jego rzecz zaliczki na poczet przyszłej dywidendy.
Tak przy wypłacie podzielonego zysku za zakończony rok, jak i zaliczki na poczet dywidendy przychód powstaje w dacie otrzymania zapłaty, a 19% zryczałtowany podatek z tego tytułu rozliczany jest przez spółkę jako płatnika. Naliczony i pobrany podatek płatny jest w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty.
Wysokość podatku
Główną korzyścią powodowaną uzyskaniem przez spółkę dochodu z tytułu wypłaty zysku wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT, stanowiącego podstawę opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jest możliwość redukcji wysokości zobowiązania podatkowego powstałego po stronie udziałowców (akcjonariuszy/wspólników) o część podatku zapłaconego przez spółkę.
W takiej sytuacji, jeżeli spółka ma status małego podatnika opodatkowanego 10% ryczałtem, podatek od dywidendy pomniejszany jest o 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany. Jeżeli spółka nie jest mały podatnikiem i jej estoński podatek naliczany jest według stawki 20%, wówczas redukcja podatku właściciela również dokonywana, przy czym w miejsce wskaźnika 90% zastosowanie ma wskaźnik 70%.
Rozliczenie takie jest stosowane również w przypadku wypłaty zaliczki na poczet dywidendy. Bez znaczenia przy tym jest to, że sam podatek płacony jest przez spółkę w roku następnym. To oznacza, że już opłacając w trakcie roku podatek dochodowy od zaliczki na poczet dywidendy (tak samo jak przy wypłacie dywidendy), spółka jako płatnik dokonuje redukcji PIT właścicieli o odpowiednią część CIT, jaki spółka zapłaci do końca trzeciego miesiąca następnego roku.
Jak zostało to potwierdzone np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 16.1.2023 r., 0113-KDIPT2-3.4011.877.2022.1.MS:
„Literalne brzmienie art. 30a ust. 19 ustawy wskazuje, że wynikająca z niego preferencja może być stosowana wyłącznie w przypadku osiągnięcia przez spółkę objętą ryczałtem tzw. dochodu z podzielonego zysku.
W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 29 października 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105), druk 1532 wskazano, że: Projekt zakłada rozszerzenie możliwości zastosowania przepisów dotyczących ryczałtu od dochodów oraz znaczące złagodzenie warunków zarówno rozpoczęcia stosowania owych przepisów, jak i warunków koniecznych do spełnienia w celu pozostania w systemie ryczałtu od dochodów (…).
Zmiany w zakresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek spowodowały konieczność zmian dostosowujących w przepisach art. 30a ust. 19 i w konsekwencji art. 41 ust. 4ab ustawy o PIT. W wyniku tych zmian zryczałtowany podatek, obliczony zgodnie z ust. 1 pkt 4 ustawy PIT, od przychodów uzyskiwanych przez wspólnika (przez którego należy rozumieć udziałowca spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcjonariusza spółki akcyjnej i spółki komandytowo-akcyjnej, oraz komandytariusza i komplementariusza spółki komandytowej) z wypłat podzielonych zysków spółki osiągniętych w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, zgodnie z przepisami rozdziału 6b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli pochodzą z podziału zysków z tego okresu wyodrębnionych odpowiednio w kapitale własnym spółki, podlega pomniejszeniu (…).
Z kolei, w objaśnieniach podatkowych z 23 grudnia 2021 r., „Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek” wskazano, że: Dla celów Ryczałtu wypłacone zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy uważa się za dochód z tytułu podzielonego zysku, o którym mowa w art. 28m ust. 1 pkt 1.
W konsekwencji pojęciem należności (wypłat) z tytułu podzielonych zysków spółki, o których mowa w art. 30a ust. 19 i art. 41 ust. 4ab ustawy w aktualnym brzmieniu objęte są także zaliczki na poczet przyszłej dywidendy.
W konsekwencji otrzymane przez wspólnika podzielone zyski pochodzące z podziału zysku spółki w okresie, gdy spółka opodatkowana była ryczałtem od dochodów spółek, podlegają opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, analogicznie jak dywidendy i inne przychody z udziału w zyskach otrzymywane z innych spółek. Powyższe odnosi się także do zaliczek na poczet przyszłej dywidendy.
W przypadku podzielonych zysków spółki otrzymanych z zysków spółki, które były opodatkowane ryczałtem od dochodów spółek, podatek dochodowy od osób fizycznych obliczony od tych przychodów podlega pomniejszeniu o odpowiedni wskaźnik procentowy należnego od spółki ryczałtu od dochodów spółek. (…)
Odnosząc się do Państwa wątpliwości, uznać należy, że w razie wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy, jako płatnik, powinni Państwo pobrać i wpłacić 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w oparciu o art. 30a ust. 1 pkt 4 i art. 41 ust. 4ab ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie, zastosują Państwo pomniejszenie, o którym mowa w art. 30a ust. 19 pkt 2 ww. ustawy.”
Dochody z tytułu ukrytych zysków
Odnosząc się do kwestii klasyfikacji wypłaty zaliczki na poczet dywidendy jako dochodu z ukrytych zysków, należy w pierwszej kolejności wskazać, że przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:
- kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
- świadczenia wykonane na rzecz: fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu; trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
- nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c PDOPrU ponad ustaloną cenę tej transakcji;
- nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej, ogłaszanego przez NBP na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;
- wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;
- równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;
- darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
- wydatki na reprezentację;
- dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;
- odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;
- zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;
- świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
Powyższa specyfikacja ma charakter otwarty, jednak wskazuje na świadczenia inne niż podzielony zysk. Tymczasem zaliczka na poczet dywidendy, to nic innego jak dokonywany w oparciu z prawem spółek podział zysku, co prawda zaliczkowy, ale jednak podział przyszłego zysku dokonany wg określonych przez prawodawcę zasad.
Zatem, fakt wypłaty dywidendy w formie zaliczki na poczet dywidendy nie generuje po stronie spółki dochodu z tytułu ukrytych zysków.