Cele proponowanych zmian
Faza opiniowania
Na razie projekt przygotowany przez Radę Ministrów (można go znaleźć na stronie Rządowego Centrum Legislacji) znajduje się w fazie opiniowania. Projektodawcy chwalą się, że to kolejny krok po m.in. Konstytucji dla biznesu czy pakiecie 100 zmian dla firm w celu poprawy środowiska prawnego, w jakim obracają się polscy przedsiębiorcy. Autorzy projektu wskazują, że zmian wymaga kilkadziesiąt ustaw, dlatego nieracjonalne byłoby nowelizowanie ich oddzielnie i zamiast tego przygotowali dużą nowelizację.
Cztery filary zmian
W uzasadnieniu do projektu ustawy można przeczytać, że zmiany można podzielić na cztery filary:
1) ułatwienia przy podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie;
2) prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej;
3) usprawnienia na rzecz sukcesji;
4) prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom.
Pierwsze kroki
Aktywizacja cudzoziemców
Ułatwienia w podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie mają pomóc zaktywizować cudzoziemców. Po nowelizacji znikną wątpliwości interpretacyjne i wprost będzie wiadomo, że cudzoziemcy posiadający prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy będą mogli podejmować działalność nierejestrową. To może zachęcić część osób do takiej aktywności, a po przekroczeniu limitu przychodowego – czyli kiedy ich działalność się odpowiednio rozwinie – będą musieli się zarejestrować w CEIDG, stając się jednocześnie „regularnymi” przedsiębiorcami.
PESEL i NIP w obrocie gospodarczym
Projekt proponuje też wprowadzenie zasady, że osoby prowadzące działalność nierejestrową powinny się posługiwać w obrocie gospodarczym numerem PESEL. W pozostałych przypadkach byłby to numer NIP, czyli m.in. wtedy, gdy osoba dobrowolnie wystąpiła o nadanie takiego numeru lub wtedy, gdy przepisy odrębne wymuszają posługiwanie się tym numerem (choćby wtedy, gdy dana osoba korzysta z kasy rejestrującej).
Prostsze zasady
CIT i strategie podatkowe
Kolejna grupa zmian dotyczy przedsiębiorców, którzy już prowadzą działalność i w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i są zobowiązani do przedstawiania strategii podatkowej. Po nowelizacji z art. 27c ust. 2 PDOPrU zniknie sformułowanie „w szczególności” i przedsiębiorcy – przedstawiając strategię podatkową – będą posługiwać się zamkniętym katalogiem informacji z przepisu ustawy. Ta zmiana podyktowana jest potrzebą pewności prawa, a jednocześnie zmniejszy obciążenia administracyjne podatników.
Zasady składania druku MDR-3 o zastosowaniu przez korzystającego schematu podatkowego
Uproszczenia dotyczą też osób (podmiotów) prowadzących sprawy przedsiębiorców. W ustawie Ordynacja podatkowa zmieniają się zasady składania druku MDR-3 o zastosowaniu przez korzystającego schematu podatkowego. Od 2020 r. zniknął obowiązek podpisania tego dokumentu przez wszystkich członków zarządu albo osoby uprawnione do 10% udziału w zysku spółki. Teraz taką informację będzie mógł podpisać pełnomocnik, jednak trzeba pamiętać, że to uprawnienie dotyczy jedynie takich pełnomocników, którzy na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmują się sprawami gospodarczymi podatnika.
Dokument prokury
Z kolei prokurenci nie będą musieli składać dokumentu prokury na potrzeby postępowania administracyjnego, jeśli takie dane są już widoczne w ogólnodostępnym systemie teleinformatycznym. Organy administracji mają korzystać z informacji już dostępnych, bez konieczności angażowania obywatela.
Skrócenie postępowania podatkowego
Ustawodawca chce też skrócić postępowania podatkowe. Po nowelizacji podatnik będzie mógł się zrzec prawa do wniesienia odwołania (art. 221b OrdPU) i nie będzie musiał czekać na upływ 14 dni od doręczenia decyzji. Dzięki temu decyzja szybciej stanie się ostateczna i wykonalna, a organ podatkowy dostanie sygnał, że podatnik zgadza się z rozstrzygnięciem. To jedynie uprawnienie, z którego przedsiębiorca może skorzystać, ale nie musi, w zależności od swoich upodobań i potrzeb. Może z tego skorzystać zarówno wtedy, gdy nie spodziewa się zmiany decyzji, bo jest ona zgodna z interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej, jak i wtedy, gdy decyzja dotyczy nadpłaty – wtedy szybciej dostanie pieniądze.
Informacje o stawkach na terenie różnych gmin
Jest też ułatwienie dla podatników, posiadających nieruchomości w różnych gminach – powstanie jedno miejsce, w którym będzie można sprawdzić informacje o stawkach podatków lokalnych, obowiązujących na terenie różnych JST.
Zarząd sukcesyjny
Wynagradzanie zarządców
Tutaj też ustawodawca zamierza uregulować wiele zagadnień praktycznych, budzących wątpliwości, jak choćby te dotyczące wynagrodzenia zarządców. Taka osoba może pełnić swoją funkcję za wynagrodzeniem jak i bez wynagrodzenia i w drugim przypadku nie podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Jeśli zarządca wynagrodzenie pobiera, to w tej sytuacji stosuje się przepisy KC o zleceniu.
Zasady przedłużania zarządu sukcesyjnego
Ustawodawca zamierza też uporządkować zasady przedłużania zarządu sukcesyjnego – zmienić ma się art. 60 ustawy o zarządzie sukcesyjnym. Często wniosek o przedłużenie był składany tuż przed wygaśnięciem, więc sąd nie miał czasu na jego rozpatrzenie. Przedsiębiorcom ma być wygodniej, bo zarząd będzie trwał co do zasady do momentu wyznaczonego przez sąd.
Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego
Jest jeszcze jedno praktyczne zagadnienie, dotyczące wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, gdy od śmierci przedsiębiorcy upłyną dwa lata a procedowanie przed sądem wniosku nie zakończyło się jego przedłużeniem. W tej sytuacji zarząd sukcesyjny wygaśnie z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o oddaleniu wniosku o przedłużenie zarządu albo postanowienia o umorzeniu postępowania.
Przyjazne prawo gospodarcze
Ustawodawcy przewidują też wprowadzenie kilku zasad, które pomogą dbać o jakość prawa. Zasada one in, one out oznacza, że wprowadzając jeden obowiązek administracyjny prawodawca będzie dążył do zniesienia innego. Ma też obowiązywać zasada obowiązkowej oceny ex post regulacji przyjętych w wyniku rządowego procesu legislacyjnego, w którym odstąpiono od przeprowadzenia konsultacji publicznych.
