Podmioty powiązane na podstawie przepisów ustawy o CIT

W analizowanym przypadku wspólnik pełniący jednocześnie funkcję członka zarządu i spółka są podmiotami powiązanymi, więc wszelkie transakcje dokonywane pomiędzy nimi stanowią transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi, wobec czego są oni (wspólnik i spółka) zobowiązani do stosowania przepisów rozdziału 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU): „Ceny transferowe”.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. a PDOPrU: „Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podmiotach powiązanych – oznacza to podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot”.

Zgodnie z art. 11a ust. 2 PDOPrU: „Przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i b, rozumie się:

1) posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:

a) udziałów w kapitale lub

b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub

c) udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach, lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub,

2) faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub

3) pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia”.

Mając na względzie, że wspólnik posiada 33% udziałów w spółce i jednocześnie pełni funkcję członka zarządu spółki, to należy uznać, że wywiera znaczący wpływ na spółkę, zatem spółka i wspólnik spełniają definicję podmiotów powiązanych.

EROD przyjmuje oświadczenie w sprawie zasad dotyczących przetwarzania danych z uwzględnieniem wieku                

Posiedzenie Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) – luty 2025

Bruksela, 12 lutego – podczas posiedzenia plenarnego zorganizowanego w lutym 2025 r. Europejska Rada Ochrony Danych (EROD) przyjęła oświadczenie w sprawie zapewnienia wieku i postanowiła utworzyć Grupę zadaniową ds. egzekwowania prawa AI. Ponadto EROD przyjęła również zalecenia dotyczące Światowego Kodeksu Antydopingowego Światowej Agencji Antydopingowej na 2027 rok.

Oświadczenie w sprawie zapewnienia wieku

W oświadczeniu w sprawie zapewnienia wieku EROD wymienia dziesięć zasad zgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych przy określaniu wieku lub przedziału wiekowego danej osoby. Celem tego oświadczenia jest zapewnienie spójnego europejskiego podejścia do weryfikacji wieku, które ma chronić małoletnich, jednocześnie przestrzegając zasad ochrony danych osobowych.

Przewodnicząca EROD, Anu Talus, podkreśliła: „Zapewnienie wieku ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania, że dzieci nie będą miały dostępu do treści nieodpowiednich dla ich wieku. Jednocześnie metoda weryfikacji wieku musi być jak najmniej inwazyjna, a dane osobowe dzieci muszą być chronione. Zasady przedstawione przez EROD pomogą branży ocenić wiek danej osoby w sposób zgodny z zasadami ochrony danych, jednocześnie chroniąc dobro dzieci”.

EROD współpracuje także z Komisją Europejską w zakresie weryfikacji wieku, szczególnie w kontekście grupy roboczej ds. aktu o usługach cyfrowych (DSA).

Grupa zadaniowa ds. egzekwowania prawa AI

Podczas posiedzenia plenarnego EROD postanowiła rozszerzyć zakres Grupy zadaniowej ds. ChatGPT o egzekwowanie przepisów dotyczących sztucznej inteligencji. Członkowie EROD podkreślili również potrzebę koordynacji działań organów nadzorczych w odniesieniu do pilnych, wrażliwych kwestii. W tym celu utworzą zespół szybkiego reagowania.

Przewodnicząca EROD Anu Talus stwierdziła: „RODO to ramy prawne, które promują odpowiedzialne innowacje. RODO zostało zaprojektowane w celu utrzymania wysokich standardów ochrony danych przy jednoczesnym pełnym wykorzystaniu potencjału innowacji, takich jak sztuczna inteligencja, z korzyścią dla naszej gospodarki. Grupa zadaniowa ds. egzekwowania prawa AI i przyszły zespół szybkiego reagowania odegrają kluczową rolę w zapewnieniu tej równowagi, koordynując działania organów nadzorczych i wspierając je w poruszaniu się po złożoności sztucznej inteligencji przy jednoczesnym przestrzeganiu silnych zasad ochrony danych”.

Zalecenia dotyczące Światowego Kodeksu Antydopingowego na 2027 rok

Podczas posiedzenia plenarnego EROD przyjęła również zalecenia dotyczące Światowego Kodeksu Antydopingowego na 2027 rok, opracowanego przez Światową Agencję Antydopingową. W procesie przetwarzania danych osobowych w celach antydopingowych niezbędne jest poszanowanie ochrony danych osobowych sportowców, w tym przetwarzanie wrażliwych danych, takich jak dane dotyczące zdrowia pochodzące z próbek biologicznych.

Głównym celem EROD jest ocena zgodności Kodeksu Antydopingowego Światowej Agencji Antydopingowej i Międzynarodowego Standardu Ochrony Danych z RODO. Kodeks oraz standardy powinny zapewniać, że krajowe organizacje antydopingowe będą przestrzegały standardów równoważnych z RODO przy przetwarzaniu danych osobowych w celach antydopingowych.

Kluczowe zasady ochrony danych osobowych

Zalecenia EROD koncentrują się na kluczowych zasadach ochrony danych, takich jak potrzeba odpowiedniej podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych oraz ograniczenia celu przetwarzania. Ponadto, osoby fizyczne muszą być w pełni informowane o przetwarzaniu ich danych osobowych oraz mieć możliwość skutecznego korzystania ze swoich praw.

Źródło: https://uodo.gov.pl

 AI a prawa człowieka – jak zapobiegać dyskryminacji w zatrudnieniu?

Systemy AI w procesach rekrutacyjnych

Czas trwania szkolenia bhp dla służby bhp i innych osób realizujących jej zadania

Szkolenie w dziedzinie bhp osób będących pracodawcami oraz pracowników służby bhp prowadzą jednostki organizacyjne, prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie dla pracowników służby bhp

Obowiązek posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów i usług

Sprzedawca, aby nabyć uprawnienie do obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku faktur korygujących „in minus”, nie musi obecnie posiadać potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Niezbędne jest natomiast zgromadzenie dokumentów, z których bezsprzecznie będzie wynikać, że nabywca zna warunki korekty transakcji, uzgodnił te warunki ze sprzedawcą, a warunki te się spełniły.

Można zaryzykować stwierdzenie, że niniejsza dokumentacja zastępuje niejako podpis kontrahenta na fakturze korygującej.

Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie wprowadza obowiązku umieszczania na fakturach i fakturach korygujących popisu nabywcy towaru i usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 13–15 ustawy o podatku od towarów i usług obniżenia podstawy opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem, że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku, gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Warunku posiadania dokumentacji nie stosuje się w przypadku:

1) eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju,

3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 24–37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług,

4) wystawienia faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej.

Przytoczone regulacje dowodzą, że przesłanką ujęcia korekty sprzedaży w rozliczeniach podatkowych dostawcy towaru (usługodawcy) jest zgromadzenie stosownej dokumentacji, świadczącej o uzgodnieniu i spełnieniu się warunków korekty.

Zaznaczyć jednak trzeba, że w poprzednim stanie prawnym obniżenie podstawy opodatkowania uwarunkowane było posiadaniem potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta. Najczęściej potwierdzenie otrzymania faktury równoznaczne było z otrzymaniem przez sprzedawcę pisemnego potwierdzenia odbioru faktury korygującej (w osobnym dokumencie lub na samej fakturze korygującej), niekiedy ze wskazaniem daty odbioru dokumentu korygującego przez nabywcę. W dniu dzisiejszym podpis na fakturze korygującej nie rodzi po stronie sprzedawcy uprawnienia do zmniejszenia wartości dokonanej sprzedaży oraz podatku należnego.

Podpis nabywcy towarów i usług na fakturze korygującej może co najwyżej wywoływać określone skutki cywilnoprawne. Na gruncie VAT może świadczyć o autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury korygującej.

Podatek minimalny w 2025 roku

W 2025 r. odnośnie minimalnego podatku krajowego aktualne są przepisy art. 24ca ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU). Pierwszy raz podatek minimalny jest odprowadzany za rok podatkowy 2024 (równy kalendarzowemu) do 31.3.2025 r.

Od 1.1.2024 r. obowiązują przepisy art. 24ca PDOPrU dotyczące krajowego podatku minimalnego. Po raz pierwszy podatnicy muszą zapłacić podatek minimalny za rok 2024 w terminie do 31.3.2025 r. Natomiast w przypadku roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy, to zwolnienie obowiązuje, jeśli rok podatkowy rozpoczął się przed 1.1.2024 r., a zakończył się po 31.12.2023 r. W takiej sytuacji zwolnienie obowiązuje do końca tego innego niż rok kalendarzowy roku podatkowego.

Rozliczenie podatku minimalnego za 2024 r. odbywa się wraz rozliczeniem podatku CIT i upływa 31.3.2025 r. Podatek ten obejmuje:

– którzy z działalności operacyjnej za dany rok podatkowy ponieśli stratę albo u których udział dochodu w przychodach nie przekroczył wysokości 2%. Z uwzględnieniem wyłączeń z art. 24ca ust. 14 PDOPrU.

Podatnik nieobjęty wyłączeniami z art. 24ca ust. 14 PDOPrU ma zatem obowiązek obliczenia, zapłaty i wykazania w załączniku CIT/M do deklaracji CIT-8 wysokości podatku minimalnego. Kwotę minimalnego podatku dochodowego pomniejsza się o należny za ten sam rok podatkowy podatek dochodowy obliczony na zasadach ogólnych. Jeżeli CIT wyliczony na zasadach ogólnych za 2024 r. będzie wyższy niż kwota podatku minimalnego, to ostatecznie podatnik nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku minimalnego.

Ponadto, podatnik może odliczyć kwotę zapłaconego podatku minimalnego za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy (tzn. jeśli wpłaci podatek minimalny za 2024 rok, to może go odliczać od CIT za 2025, 2026 i 2027 r.).

W zakresie krajowego podatku minimalnego jak na razie nie ma zmian zatem obowiązujące przepisy art.24ca PDOPrU będą dotyczyć rozliczenia podatku minimalnego za 2025 r.

Warto nadmienić, że oprócz krajowego ww. podatku minimalnego ustawą o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych implementowano dyrektywę unijną 2022/2523 o globalnym podatku minimalnym. Przepisy ustawy weszły w życie 1.1.2025 r.

Opodatkowanie dochodów z wynajmu w fundacji rodzinnej

Jeśli wynajem jest dokonywany przez fundację rodzinną na potrzeby podmiotów niepowiązanych, to przychody takie będą zwolnione z podatku.

Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 Prawa przedsiębiorców co do zasady tylko i wyłącznie w określonym w przepisach zakresie. Przy czym wskazuje się, że ta działalność gospodarcza to działalność m.in. w zakresie najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie.

Tak więc fundacja rodzinna może wykonywać działalność w zakresie najmu, dzierżawy, etc.

Z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU) wynika, że zwalnia się z podatku dochodowego fundację rodzinną.

Zwolnienie to nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24b PDOPrU (podatek od minimalnego przychody z budynków ) i art. 24q PDOPrU (podatek dochodowy od świadczeń na rzecz beneficjenta).

Zwolnienie to nie ma również zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.

Fundacja może wykonywać działalność m. in. w zakresie najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie. W związku z tym przychody z najmu (wykonywanego przez fundację rodzinną na rzecz podmiotów innych niż beneficjenci, fundatorzy, osoby powiązane) są objęte zwolnieniem podatkowym.

Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 8 PDOPrU zwolnienie z podatku dochodowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa lub składniki majątku służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 PDOPrU z fundacją rodzinną, beneficjentem lub fundatorem, przy czym wielkość udziałów i praw, o których mowa w art. 11a ust. 2 pkt 1 PDOPrU wynosi co najmniej 5%.

Jeśli fundacja rodzinna wynajmowałaby lokal na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez beneficjenta, to wówczas taki przychód nie podlegałby zwolnieniu z podatku.

Ale jeśli wynajem jest dokonywany przez fundację rodzinną na potrzeby podmiotów niepowiązanych, to przychody takie będą zwolnione z podatku.

Terminy związane ze zwalnianiem pracowników w ramach zwolnień grupowych

Zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracowników

Pracodawca zamierzający zwolnić pracowników z pracy z przyczyn ich niedotyczących (np. ekonomicznych lub organizacyjnych) musi w pierwszej kolejności ustalić, czy podlega pod przepisy tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych (dalej: ZwGrupU), a następnie mieć na względzie szczególne przepisy tej ustawy dotyczące wypowiadania i rozwiązywania umów w ramach zwolnienia grupowego.

Zwolnienia grupowe są zdefiniowane w ZwGrupU. W przypadku zwolnień grupowych ZwGrupU stawia szczególne wymogi odnośnie do konsultacji ze związkami zawodowymi albo przedstawicielami pracowników, wprowadza obowiązek powiadamiania powiatowego urzędu pracy, modyfikuje szczególny zakres ochrony przed zwolnieniem z pracy, jak również daje pracownikom prawo do odprawy pieniężnej oraz ponownego zatrudnienia (w razie ponownego zatrudniania przez pracodawcę w tej samej grupie zawodowej w określonym czasie). Ustawa wprowadza również ograniczenia w zakresie terminu wypowiedzenia oraz rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w ramach zwolnień grupowych.

Obliczanie liczby zatrudnianych i zwalnianych pracowników

Przepisy ZwGrupU stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę, zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron. Jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje określoną w ustawie liczbę pracowników, to zwolnienie takie jest kwalifikowane jako grupowe (jeżeli mniejsza – jako indywidualne).

Zwolnienie ma charakter zwolnienia grupowego, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmuje co najmniej:

Ustalając stan zatrudnienia w zakładzie pracy i liczbę zwalnianych pracowników, należy brać pod uwagę wszystkie osoby pozostające z pracodawcą w stosunku pracy – niezależnie od rodzaju umowy o pracę i wymiaru czasu pracy zatrudnionych pracowników, a także od tego, czy aktualnie świadczą oni pracę, czy też korzystają z dłuższego zwolnienia od pracy, np. urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, ojcowskiego, wychowawczego, bezpłatnego, czy też zwolnienia lekarskiego z powodu (długotrwałej) choroby. Wlicza się zatem również pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na okres próbny i na czas określony, a także pracowników zatrudnionych na 1/4, też czy 1/2 etatu (każdy taki pracownik jest liczony jako jeden pracownik; nie przelicza się zatrudnienia proporcjonalnie do wymiaru etatu).

Obliczanie 30-dniowego terminu

W celu dokonania oceny, czy będą to zwolnienia grupowe, czy indywidualne przepisy ZwGrupU nie określają, w jaki sposób należy obliczać 30-dniowy termin, w którym dokonywane są zwolnienia pracowników z pracy z przyczyn ich niedotyczących. Z orzecznictwa sądowego wynika, że:

Z art. 111 KC wynika, że termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia, przy czym, jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, to nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.

Termin na zwolnienie pracownika w ramach zwolnień grupowych

W związku z ustaleniem, że do pracodawcy stosuje się przepisy ZwGrupU, a liczba zwalnianych pracowników w okresie 30 dni będzie powodowała zakwalifikowanie zwolnień jako grupowych, pracodawca musi obliczyć, w jakim terminie dojdzie do rozwiązania z pracownikami umów o pracę. W przypadku zwolnień grupowych nie zawsze nastąpi to z upływem standardowego okresu wypowiedzenia. W art. 6 ZwGrupU określa:

Wypowiedzenie pracownikowi stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia może nastąpić nie wcześniej niż:

1) po zawiadomieniu właściwego powiatowego urzędu pracy o przyjętych ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia,

2) po zawarciu porozumienia lub po ustaleniu regulaminu zwolnień grupowych – w przypadku gdy zawiadomienie urzędu pracy nie jest wymagane.

Natomiast rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia może nastąpić nie wcześniej niż:

1) po upływie 30 dni od dnia zawiadomienia urzędu pracy o przyjętych ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia,

2) po upływie 30 dni od dnia zawarcia porozumienia lub ustaleniu regulaminu zwolnień grupowych – w przypadku gdy zawiadomienie urzędu pracy nie jest wymagane.

Przy obliczaniu długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę stosuje się art. 30 § 2¹ Kodeksu pracy, zgodnie z którym okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. Wymienione ograniczenia z ZwGrupU dotyczące terminu rozwiązania umowy prowadzą jednak w niektórych przypadkach do modyfikacji kodeksowych okresów wypowiedzenia.

W przypadku przysługującego pracownikowi 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia nigdy nie nastąpi kolizja tak długiego okresu wypowiedzenia z 30-dniowym terminem liczonym od dnia zawiadomienia urzędu pracy.

Postanowienia art. 6 ust. 1 ZwGrupU mają charakter semiimperatywny. Oznacza to, że pogwałcenie przewidzianych w nim terminów i dokonanie wcześniejszego wypowiedzenia narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę w rozumieniu art. 45 Kodeksu pracy (wyrok SN z 25.6.2010 r., II PK 32/10, Legalis). Skutkiem tego pracownikowi przysługują wówczas roszczenia o przywrócenie do pracy albo odszkodowanie za niezgodne z prawem zwolnienie z pracy.

Ograniczenia co do terminu rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia nie dotyczą jednak przypadków rozwiązania z pracownikami stosunków pracy w razie zakończenia działalności pracodawcy wskutek prawomocnego orzeczenia sądowego.

Termin na konsultację związkową

Jeżeli pracodawca dokonujący zwolnień grupowych nie zawarł porozumienia ze związkami zawodowymi dotyczącymi zwolnienia grupowego i w związku z tym są one dokonywane na podstawie ustalonego przez niego regulaminu, to wówczas pracodawca musi każde wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony albo określony skonsultować ze związkami zawodowymi (o ile pracownik jest reprezentowany przez związek zawodowy), tj. musi skonsultować przyczynę tego wypowiedzenia. W takim przypadku stosuje się art. 38 Kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę obowiązek zawiadamia na piśmie reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia takiemu pracownikowi umowy o pracę, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Zakładowa organizacja związkowa ma 5 dni na zgłoszenie pracodawcy na piśmie umotywowanych zastrzeżeń – jeżeli uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione. Dopiero po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia. Przez 5 dni należy rozumieć 5 kolejnych dni kalendarzowych (a nie 5 dni roboczych).

Natomiast pracodawca nie ma obowiązku przeprowadzania konsultacji ze związkami zawodowymi, jeżeli zawarte zostało porozumienie ze związkami zawodowymi dotyczące zwolnienia grupowego. Wówczas konsultację związkową, o której mowa w art. 38 Kodeksu pracy, zastępuje to porozumienie.

Odpłatna pożyczka udzielona przez spółkę akcyjną na rzecz akcjonariusza – opodatkowanie PCC

Umowa pożyczki podlega ustawie od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli spełnione są terytorialne kryteria opodatkowania określone w art. 1 ust. 4 PodCzynnCywPrU, zgodnie z którym:

„Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Jeśli pożyczka spełnia terytorialne kryteria opodatkowania, wówczas istotne jest, czy ma do niej zastosowanie wyłączenie od PCC. Nie podlegają opodatkowaniu PCC czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany. Stanowi o tym art. 2 pkt 4 PodCzynnCywPrU, zgodnie z którym:

„Czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych,

c) niepodlegające podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych”.

W przypadku pożyczek (czynności cywilnoprawnych), które nie są wyłączone od PCC w sposób wskazany wyżej, istotne jest, czy odnosi się do nich zwolnienie przedmiotowe od PCC. Zwolnienia przedmiotowe dotyczące umowy pożyczki uregulowane są w art. 9 pkt 10 PodCzynnCywPrU. Zwolniona od PCC jest m.in. pożyczka, która została udzielona przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.

Zgodnie z art. 1a pkt 2 PodCzynnCywPrU spółka kapitałowa, to spółka: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna lub europejska.

W związku z powyższym zwolnieniu przedmiotowemu z art. 9 pkt 10 PodCzynnCywPrU podlega udzielenie pożyczki przez akcjonariusza (pożyczkodawca) na rzecz spółki akcyjnej (pożyczkobiorca). Ustawa nie zawiera innych wyłączeń w tym zakresie.

Obowiązek ujęcia emerytów i rencistów w regulaminie zfśs

Uprawnienie do korzystania z zfśs

Zgodnie z art. 2 pkt 5 FundŚwSocjU, do korzystania z zfśs uprawnieni są:

Zarówno pracownicy, jak i emeryci oraz renciści są uprawnieni do korzystania z funduszu na podstawie przepisów ustawy. Pracodawca nie może zmieniać tych uprawnień w regulaminie zakładowym, w tym również w regulaminie zfśs. Nie jest możliwe wprowadzenie w zakładowych aktach prawnych regulacji sprzecznych z ustawą, dlatego wyłączenie emerytów i rencistów z kręgu osób uprawnionych do korzystania z funduszu jest niedopuszczalne.

Jeżeli regulamin zfśs, zgodnie z treścią pytania, wskazuje jako beneficjentów jedynie stałych pracowników oraz pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich i rodzicielskich, jego postanowienia są niezgodne z obowiązującymi przepisami. W takiej sytuacji należy stosować przepisy powszechnie obowiązujące, czyli art. 2 pkt 5 FundŚwSocjU. Oznacza to, że mimo braku emerytów i rencistów w regulaminie, mają oni prawo ubiegać się o świadczenia z funduszu, ponieważ uprawnienia te wynikają z ustawy, a pracodawca nie może ich ograniczyć regulaminem zfśs. Chociaż pracodawca nie może zmieniać kręgu osób uprawnionych do korzystania z funduszu, może określić warunki uzyskania poszczególnych świadczeń w taki sposób, że z obiektywnych przyczyn dana grupa beneficjentów nie będzie mogła z nich skorzystać. Na przykład, jeśli prawo do dofinansowania wypoczynku zostanie powiązane z koniecznością wykorzystania urlopu wypoczynkowego w określonym wymiarze, emeryci i renciści, którzy nie korzystają z urlopu, nie będą mogli otrzymać tego świadczenia. Natomiast inne świadczenia, np. wsparcie finansowe związane z wyjazdem do sanatorium, mogą być skierowane głównie do emerytów i rencistów, którzy często korzystają z takiej formy leczenia.

Składanie oświadczenia o dochodach

Wszyscy uprawnieni do korzystania z zfśs powinni składać oświadczenia określające ich sytuację socjalną. Mogą to robić raz w roku lub wraz z wnioskiem o konkretne świadczenie. Nie można zapisać w regulaminie, że jakaś grupa ma prawo wyłącznie do jednego świadczenia. Beneficjenci mają prawo ubiegać się o każde świadczenie, natomiast pracodawca ocenia ich sytuację i może, ale nie musi, przyznać dane świadczenie. Pracodawca, w porozumieniu z przedstawicielem pracowników, ustala wysokość progów dochodowych, które najlepiej odzwierciedlają zróżnicowanie sytuacji socjalnej.

Komisja socjalna

Komisja socjalna działa na podstawie ustawy, regulaminu zfśs oraz własnego regulaminu działania. Może podejmować decyzje wyłącznie w zakresie przyznanych jej kompetencji. Najczęściej jej uprawnienia mają charakter doradczy, a ostateczne decyzje w sprawie przyznania świadczeń podejmuje pracodawca. Możliwe są jednak rozwiązania, w których komisja socjalna posiada uprawnienia decyzyjne.

Decyzje komisji powinny być podejmowane na podstawie całości okoliczności, takich jak porównanie wszystkich wniosków złożonych w danym czasie, wysokość środków dostępnych w funduszu itp. Działając zgodnie z ustawą, komisja socjalna nie może podjąć decyzji o systemowym wykluczeniu emerytów – byłych pracowników z możliwości otrzymania świadczeń z funduszu. Może natomiast przyznawać świadczenia zgodnie z ustalonymi kryteriami.

Świadczenia socjalne mają charakter fakultatywny, co oznacza, że osoba, której nie przyznano świadczenia, nie może dochodzić jego wypłaty przed sądem. Nie ma również prawa wglądu w dokumentację komisji socjalnej ani wnioski innych uprawnionych osób, które zostały rozpatrzone pozytywnie. Może natomiast ponownie ubiegać się o świadczenie, składając wniosek w kolejnym terminie posiedzenia komisji socjalnej.