Rozliczenie na gruncie VAT najmu lokalu wraz z mediami

Zgodnie z art. 29a ust. 1 VATU, podstawą opodatkowania VAT jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Jeżeli zatem podatnik otrzymuje od nabywcy dokonywanych świadczeń należną zapłatę, to cała ta zapłata powinna być wykazana do opodatkowania VAT.

Jak wynika z art. 8 ust. 2a VATU, w przypadku gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Stosownie więc do przedmiotowego przepisu podatnik, który refakturuje usługi na inny podmiot, czyli inaczej odsprzedaje je bez doliczania marży lecz nie jest ich faktycznym wykonawcą, jest dla tych usług takim samym podatnikiem VAT jak podatnik, który te usługi faktycznie wykonał. Refakturując jednak, czy odsprzedając najemcy usługi tzw. „mediów” należy dodatkowo zwrócić uwagę na zagadnienie tzw. świadczeń złożonych.

 

Przedstawione w pytaniu dane nie wskazują jakoby zostały w analizowanym przypadku spełnione przesłanki skutkujące traktowaniem tzw. „mediów” jako odrębnych i niezależnych. Podatnik zatem powinien rozliczyć media w ramach usług najmu. Jeżeli zatem zgodnie z zawartą umową podatnik płaci tytułem usługi najmu łącznie 850 zł w tym jest 550 zł stricte czynszu oraz 300 zł na poczet opłat eksploatacyjnych to powinien on poddać rozliczeniu w zakresie VAT z tytułu świadczonej usługi najmu kwotę 850 zł.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 36 VATU, usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, korzystają ze zwolnienia od VAT. W przypadku więc najmu lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe, usługa w zakresie wynajmu, wraz z przynależnymi do niej mediami, skorzysta ze zwolnienia od VAT. W innych przypadkach usługę tę należy opodatkować wg podstawowej stawki podatku od towarów i usług. Należy jedynie zaznaczyć, że usługa w zakresie najmu nie może być utożsamiana z opodatkowaną wg stawki VAT 8% usługą w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania. Kwestia ta jednak stanowi już odrębne zagadnienie – nieobjęte zakresem pytania.

Powstanie obowiązku podatkowego w VAT

W przypadku usług najmu przepisy VATU w sposób szczególny regulują kwestie związane z momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b VATU, w takich przypadkach obowiązek podatkowy w VAT powstaje w momencie wystawienia faktury. Stosownie natomiast do art. 19a ust. 7 VATU, jeżeli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4 VATU, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności. W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 VATU, w przypadku usług, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 VATU (czyli także usług najmu) fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności. Zgodnie natomiast z art. 106i ust. 7 VATU, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

W myśl jednak art. 106i ust. 8 VATU, powołany wyżej przepis (art. 106i ust. 7 VATU) nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa m.in. w art. 19a ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Reasumując, usługa najmu powinna zostać rozliczona w VAT w deklaracji obejmującej okres, w którym została wystawiona faktura, jednak nie później niż w rozliczeniu okresu, w którym upłynie termin płatności. Faktura dotycząca takiej usługi powinna natomiast być wystawiona nie później niż z upływem terminu płatności oraz, w przypadku, w którym na fakturze nie zawarto informacji jakiego okresu dotyczy – nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi albo odpowiednio otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. W przypadku, w którym na fakturze zawarto informację jakiego okresu dotyczy, ustawodawca nie zawarł ograniczeń w zakresie wcześniejszego wystawienia faktury. Oznacza to, że faktura taka może być wystawiona w dowolnie wczesnym terminie.

Odliczenie VAT

Zgodnie z art. 90 ust. 1 VATU w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W myśl natomiast art. 90 ust. 2 VATU, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Z kolei na podstawie art. 90 ust. 3 VATU wskazaną wyżej proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Na podstawie powołanych wyżej regulacji art. 90 ust. 1-3 VATU, podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu tzw. pozytywną stawką VAT, jak i czynności korzystające ze zwolnienia od VAT, w przypadku nabycia towarów lub usług niepodzielnie związanych z poszczególnymi rodzajami sprzedaży (tj. ze sprzedażą opodatkowaną jak i sprzedażą zwolnioną od podatku), zobowiązany jest do odliczania VAT proporcją wyliczoną na podstawie tych regulacji. Usługi w zakresie wynajmu nie stanowią w tej kwestii żadnego wyjątku. Sprzedaż ta zatem powinna być brana pod uwagę przy wyliczaniu tzw. proporcji sprzedaży dokonywanej na podstawie art. 90 ust. 3 VATU.

Rejestracja usługi na kasie fiskalnej

Jeżeli świadczenie z tytułu kompleksowej usługi najmu w kwocie 850 zł zostało dokonane przelewem, natomiast z dokumentacji prowadzonej przez podatnika jednoznacznie wynika jakiej czynności to świadczenie dotyczy, to podatnik może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy.

Zgodnie z § 2 ust. 1 w zw. z zapisem pozycji 25 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2021 r., poz. 2442 ze zm.), zwalnia się od obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej, wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. Jeżeli zatem świadczenie z tytułu kompleksowej usługi najmu w kwocie 850 zł zostało dokonane przelewem, natomiast z dokumentacji prowadzonej przez podatnika jednoznacznie wynika jakiej czynności to świadczenie dotyczy, to podatnik może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy.

Limit 30-krotnosci przekroczy 200 tys. zł w 2023 roku

Zgodnie z art. 19 ust. 10 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zwiększeniu ulega kwota ograniczania rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, czyli w 2023 r. wyniesie 208 050 zł. Powyższe wynika ze wzrostu przeciętnego wynagrodzenia do kwoty 6935 zł, a to oznacza, że limit 30-krotności dla pracodawcy wzrośnie o ponad 30 000 zł w stosunku do 2022 r., kiedy wynosił 177 600 zł.

Konsekwencje wzrostu limitu 30-krotności dla pracodawcy

Zwiększenie limitu oznacza, że pracodawcy nie będą dokonywali potraceń składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za każdego pracownika, który przekroczy limit 208 050 zł – dotyczy to zarówno obowiązkowych, jak i dobrowolnych składek. Obowiązkiem pracodawcy jest opłacanie pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne. Zwolnienie w tej kwocie obowiązuje w całym 2023 roku. Fakt nieopłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie zwalnia pracodawcy z obowiązku opłacenia:

Obowiązkiem pracodawcy będzie również finansowanie wpłat do PPK za osoby, które przekroczyły limit 30-krotności. Wynika to z nowelizacji ustawy o PPK która weszła w życie już w 2019 r. To ważna wiadomość dla pracodawców, którzy przygotowując budżet na 2023 rok, muszą pamiętać, że PPK będzie finansowane bez względu na limit 30-krotności. Ustawodawca uznał bowiem, że finansowanie PPK jako dodatkowego źródła budowania kapitału, nie powinno być limitowane w ten sposób. To szczególnie istotne biorąc pod uwagę, że poziom partycypacji może się zwiększyć w 2023 roku w związku z pierwszym ponownym automatycznym zapisem do PPK.

Limit 30-krotności a przeciętne wynagrodzenie

W ostatnich latach limit 30-krotności w związku ze wzrostem przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia stale rośnie. Po raz pierwszy przekroczył 200 tys. zł w skali roku. Warto przypomnieć, że jeszcze kilka lat temu (np. w latach 2018–2019) pojawiały się plany zniesienia limitu 30-krotności lub jego zwiększenia, np. do limitu 35-krotności lub 40-krotności. Obecnie ustawodawca nie planuje wprowadzenia tego rodzaju zmian, co oznacza, że pracodawcy nie będą musieli ponosić wyższych kosztów obejmujących finansowanie składki emerytalnej powyżej wskazanej kwoty.

Wysokość limitu 30-krotności w latach 2015–2023

Opracowanie własne na podstawie danych MRiPS

Kwartalne okresy rozliczeniowe w akcyzie dla wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów węglowych

W sejmie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (nr druku 2764). Ustawa ta ma wprowadzić z 1.1.2023 r. zmiany umożliwiające deklarowanie nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych w trybie przewidzianym w art. 21a ust. 1 AkcyzU, tj. z zastosowaniem deklaracji w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów węglowych.

Konsekwencją powyższej zmiany jest modyfikacja obecnego wzoru Deklaracji w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów węglowych oznaczonej symbolem „AKC-WW” na „AKC-WW/AKC-WWn”.

Zmiana wiąże się więc z koniecznością ujednolicenia ww. oznaczenia deklaracji w rozporządzeniu MF z 17.12.2021 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego z 1.1.2023 r.

Wprowadzony zostanie nowy wzór deklaracji w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów węglowych (AKC-WW/AKC-WWn). Dodany symbol „AKC-WWn” będzie odnosić się do nabycia wewnątrzwspólnotowego tych wyrobów.

W wyniku tego zaistniała konieczność dostosowania przepisów rozporządzenia z 29.10.2013 r. w sprawie wyrobów akcyzowych, w przypadku których podatnicy mogą stosować kwartalny okres rozliczeniowy dla umożliwienia podatnikowi składania deklaracji i zapłaty akcyzy za okresy kwartalne (Dz. U. poz. 1276) również dla rozliczenia nabyć wewnątrzwspólnotowych wyrobów węglowych.

Konsultacje rozporządzenia dotyczącego deklaracji rezygnacji z PPK

Rośnie liczba uczestników PPK

Obecnie według danych z portalu mojeppk.pl na koniec września w PPK oszczędzało 2,46 mln osób, a liczba aktywnych rachunków PPK wynosiła 2,78 mln osób, co oznacza, że są uczestnicy PPK, którzy mają więcej niż jeden rachunek PPK. PPK prowadzi już ponad 295 podmiotów zatrudniających. Wartość aktywów netto w funduszach zdefiniowanej daty wynosiła na koniec września 9,60 mld zł i zmniejszyła się o 160,76 mln zł w stosunku do wartości aktywów na koniec sierpnia. W PPK wśród oszczędzających ponad 95% stanowią obywatele polscy, rośnie natomiast liczba uczestników PPK z Ukrainy, to już 69,13 tys. Ponadto w PPK oszczędza między innymi ponad 8 tys. osób z Białorusi, 2400 z Indii, 1920 z Rosji czy 1870 z Rumunii.

Zmiany w rozporządzeniu dotyczącym deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK

Komentowane i nowelizowane rozporządzenie odnosi się do najważniejszego dokumentu w ramach PPK. Biorąc pod uwagę poziom partycypacji w PPK to większość osób zatrudnionych musiała wypełniać dokument z rozporządzenia, czyli deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych. Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określa wzór deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, o której mowa w art. 23 ust. 2 ustawy o PPK, oraz szczegółowego zakresu zawartych w niej danych.

Artykuł 125 ustawy z 28.4.2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079) wprowadził zmiany do ustawy o PPK, które mają na celu m.in. zmianę obowiązujących regulacji umożliwiających systematyczne oszczędzanie na cele emerytalne. Zmiany przede wszystkim doprecyzowują przepisy tam, gdzie konieczność interwencji ustawodawcy wynika z dotychczasowej praktyki ich stosowania i jest niezbędna dla zrealizowania celu zakładanego przez projektodawcę. W ramach tej nowelizacji wpisano do ustawy o PPK np. możliwość wcześniejszego zapisania do PPK już od 15. dnia zatrudnienia a także dodano art. 28a dotyczący postępowania z nienależnie pobranymi wpłatami do PPK. Ta zmiana wymusiła konieczność zmiany rozporządzenia dotyczącego sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych przez zmianę objaśniania definicji podmiotu zatrudniającego.

Zgodnie z treścią projektu, rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Oświadczenie spedytora jako dowód dla celów WDT

Aby możliwe było opodatkowanie WDT stawką 0% VAT, art. 42 ust. 1 pkt 2 VATU wymaga, aby dokonujący go podatnik posiadał w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Stosownie do art. 42 ust. 3 VATU, dowodami potwierdzającymi WDT mogą być następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów do nabywcy znajdującego się w innym państwie członkowskim:

Istotne są również tzw. dokumenty uzupełniające wymienione w art. 42 ust. 11 VATU, które można przedstawić organom podatkowym gdy dokumenty, o których mowa w art. 42 ust. 3 VATU nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy. Wówczas można posłużyć się wszelkimi innymi dokumentami wskazującymi, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, takim np. jak:

Oświadczenie spedytora nie jest wprost wymienione w zacytowanych przepisach. Przeważnie zawiera ono dane pokrywające się z listem przewozowym CMR:

Zwracam uwagę, że organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych różnie oceniają znaczenie oświadczenia spedytora jako dokumentu potwierdzającego WDT.

 

Jednak moim zdaniem nie można zawsze przyjmować, że oświadczenie spedytora nie może być dowodem dokonania WDT, w szczególności gdy za transport odpowiada nabywca. Negatywna interpretacja dotyczyła sytuacji, w której sprzedawca odpowiadał za transport i wówczas należy zgodzić się z organem podatkowym, że sprzedawca powinien pozyskać CMR.

Natomiast dowodowy WDT, jakie należy wykorzystać do potwierdzenia stawki 0% VAT to: kopia faktury, specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku oraz potwierdzenie zapłaty za towar. Należy też pamiętać o sprawdzeniu numeru VAT nabywcy w bazie VIES.

WSA: podmiot danych należy poinformować o naruszeniu bez zbędnej zwłoki

Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) jesienią 2020 r. wpłynęło zawiadomienie o podejrzeniu naruszenia zasad przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych przez Fundację Promocji Mediacji i Edukacji Prawnej LEX NOSTRA. W sprawie chodziło o utratę danych osobowych wielu osób, jaka miała miejsce na początku 2020 r., na skutek kradzieży teczek zawierających dane osobowe beneficjentów. Administrator nie dokonał zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych do UODO oraz nie zawiadomił o naruszeniu osób, których ono dotyczyło. Konsekwencją takiego zaniechania było nałożenie na Fundację w czerwcu 2021 r. przez organ nadzorczy administracyjnej kary pieniężnej. Od decyzji administrator się odwołał do WSA w Warszawie, w ocenie którego skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd potwierdził, że administrator nie dokonał zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych organowi nadzorczemu. Ponadto administrator nie zawiadomił bez zbędnej zwłoki osób, których dane dotyczą, o naruszeniu ochrony ich danych. Powyższe stanowi o naruszeniu przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO).

Zdaniem sądu UODO słusznie wskazał przykłady szkód, jakie mogą wystąpić w przypadku zaistniałego naruszenia. A obejmują one m.in.: dyskryminację, kradzież lub fałszowanie tożsamości, straty finansowe i naruszenia dobrego mienia. Sąd potwierdził również, iż w tej sprawie – biorąc pod uwagę katalog danych osobowych, jakie były objęte naruszeniem – wystąpiło wysokie ryzyko naruszenia praw i wolności osób objętych tym naruszeniem, gdyż utracone dane pozwalały na łatwą identyfikację tych osób.

W ocenie WSA, brak takiej reakcji ze strony administratora doprowadził do tego, że w praktyce pozbawił on podmiot danych nie tylko informacji o naruszeniu, ale również możliwości podjęcia odpowiednich działań, które pozwolą przeciwdziałać negatywnym skutkom naruszenia.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2463

Obowiązki sprawozdawcze spółki osobowej przekształcanej w spółkę komandytową – okres rozrachunkowy

Zgodnie z art. 551 § 1 KSH wynika, iż spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Reasumując: przekształcenie spółki osobowej w osobową stanowi zmianę prowadzenia działalności gospodarczej i nie powoduje powstania nowego podmiotu.

Roczne sprawozdanie finansowe to sprawozdanie sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych za rok obrotowy (por. art. 12 ust. 2 pkt 1 RachunkU). Zgodnie z definicją określoną w art. 3 ust. 1 pkt 9 RachunkU, przez rok obrotowy rozumie się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to może księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny.

Mając na uwadze, iż nie doszło do powstania nowego podmiotu oraz nie wystąpił obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych na moment przekształcenia możliwe jest sporządzenie sprawozdania finansowego rocznego obejmującego jako jeden okres rok 2022.

Planowane kolejne zmiany w podatku akcyzowym

Dokumentacja i ewidencja

Projekt przewiduje wydłużenie możliwości prowadzenia ewidencji i innej dokumentacji dotyczącej wyrobów akcyzowych w postaci papierowej do 31 stycznia 2024 r. Ma to pomóc przedsiębiorcom przygotować się do prowadzenia ewidencji w postaci elektronicznej.

Uproszczenie dla produkcji energii elektrycznej

Projekt zakłada też uproszczenia dla podmiotów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE). Ograniczone zostać mają obowiązki administracyjne dla podmiotów, które zużywają energię elektryczną objętą zwolnieniem od akcyzy, wyprodukowaną w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Rozwiązanie to będzie dotyczyć także jednostek samorządu terytorialnego.

Certyfikaty

Planowane jest zniesienie obowiązku wydawania certyfikatów małego producenta napojów alkoholowych. Dotyczy to podmiotów, które korzystają z obniżonej stawki akcyzy w przypadku produkcji krajowej napojów alkoholowych.

Akcyza dla samochodów hybrydowych

Planuje się do końca 2029 r. wydłużyć zwolnienie od akcyzy dla hybrydowych samochodów osobowych typu plug-in, o pojemności silnika spalinowego nie większej niż 2000 cm³. Dotychczas zwolnienie to obowiązywało do końca 2022 r.

Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

Zmiana przepisów dotyczących ulgi na złe długi w podatkach dochodowych

Ustawą z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 2180) uchylono art. 18f ust. 19 PDOPrU i odpowiednio art. 26i ust. 19 PDOFizU oraz art. 11 ust. 18 RyczałtU. Oznacza to rezygnację z odpowiedniego załącznika do zeznania podatkowego, w którym dotychczas wykazywane były dane dotyczące ulgi na złe długi.

Zgodnie z tym przepisem podatnicy dokonujący odpowiednich zwiększeń lub zmniejszeń wynikających z ulgi na złe długi obowiązani są wykazać w zeznaniu podatkowym wierzytelności lub zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia. W uzasadnieniu do projektu ustawy poinformowano, że przyczyną uchylenia wskazanych przepisów jest okoliczność, iż podatnik – niezależnie od obowiązków dotyczących zeznania podatkowego – i tak musi udowodnić wysokość wierzytelności i długów, które mają wpływ na podstawę opodatkowania. Rezygnacja z odpowiedniego załącznika do zeznania podatkowego, w którym dotychczas wykazywane były takie dane, pozwoli na uproszczenie obowiązków administracyjnych po stronie podatników.

Ponadto w art. 18f PDOPrU dokonano zmian doprecyzowujących, które mają na celu wyeliminowanie ewentualnych wątpliwości pojawiających się przy rozliczaniu złych długów w zeznaniu. Dodano przepis ust.1a zgodnie z którym jeżeli podatnik uzyskuje dochody opodatkowane różnymi stawkami, zwiększeń i zmniejszeń dokonuje się od każdej podstawy opodatkowania w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają dochody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie dochodów. Zatem w przypadku, gdy podatnik będący małym podatnikiem opodatkowuje swój dochód z działalności gospodarczej wg stawki 9% – jako mały podatnik, a jednocześnie występuje u niego dochód związany ze źródłem przychodów z zysków kapitałowych objęty 19% stawką podatku.

Natomiast w przypadku występowania straty w rozliczeniu podatnika następuje doprecyzowanie, że zwiększeniu bądź zmniejszeniu podlega strata pochodząca ze źródła, z którą związana jest transakcja handlowa w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom. Regulację tę stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.1.2023 r.

Bonusy świąteczne i imprezy integracyjne finansowane z funduszu świadczeń socjalnych

Start działalności socjalnej

Pracodawca, który nie prowadził dotychczas zakładowego funduszu socjalnego nie uruchomi go z dnia na dzień. Do rozpoczęcia jego działania niezbędne jest uprzednie ustanowienie regulaminu, w którym określone zostaną formy wsparcia socjalnego, beneficjenci funduszu, a przede wszystkim sposób zróżnicowania wysokości wsparcia w zależności od sytuacji socjalnej beneficjentów, zgodnie z zasadą, że osoby o lepszej sytuacji socjalnej otrzymują niższą pomoc, a osoby w gorszej sytuacji otrzymują wyższą pomoc socjalną. Ustalając treść regulaminu zfśs pracodawca powinien obowiązkowo współpracować z zakładową organizacją związkową, a jeśli taka nie działa na terenie zakładu, to z pracownikiem wybranym przez załogę do jej reprezentowania. Należy więc przewidzieć odpowiedni czas na wybór reprezentanta załogi oraz negocjacje treści regulaminu, która zwykle wzbudza w załodze dyskusje i wątpliwości.

Święta jako okoliczność uzasadniająca przyznanie świadczeń socjalnych

Fundusz socjalny został ustanowiony w celu wyrównywania nierówności socjalnych między osobami objętymi jego działalnością, czego wyrazem jest podstawowa zasada różnicowania wysokości świadczeń przyznawanych z jego środków. Dlatego nie należy kształtować świadczenia z zfśs jako okolicznościowego (np. z tytułu świąt Bożego Narodzenia), ale uzasadniać jego przyznanie socjalną potrzebą występującą w określonym okresie roku kalendarzowego (np. zwiększone wydatki w okresie świątecznym wpływające na sytuację socjalną rodzin pracowników).

Paczki świąteczne jako jedyna forma działalności socjalnej

Przepisy ustawy o zfśs nie określają świadczeń, jakie pracodawca powinien realizować względem beneficjentów funduszu, a jedynie definiują ich charakter, tj. kulturowo-oświatowy lub sportowo-rekreacyjny. Świadczenia możliwe do otrzymania w danym zakładzie powinny zostać skonkretyzowane w regulaminie zfśs. Zwykle jest to kilka różnych świadczeń, często związanych z urlopem wypoczynkowym, tym niemniej nie ma przeszkód aby u danego pracodawcy realizowano tylko jedno świadczenie, np. paczkę na święta.

Przyznawanie świadczeń w równej wysokości

Najważniejszą zasadą prowadzenia zakładowego funduszu socjalnego jest różnicowanie wartości świadczeń przyznawanych beneficjentom w zależności od uprzednio zbadanej sytuacji socjalnej. Wyklucza to możliwość przyznania wszystkim pracownikom paczek świątecznych o tej samej wartości, co może być niezrozumiałe np. dla dzieci pracowników. Bez różnicowania świadczeń należałoby uznać, że świadczenia są realizowane z funduszu operacyjnego pracodawcy.

Uzależnienie przyznania świadczenia od stażu pracy

Przyznawanie świadczeń z funduszu socjalnego nie może zostać uzależnione od zasług pracownika dla zakładu, czy od przepracowania minimalnego okresu, np. 6 miesięcy. Byłoby to niezgodne z celem tworzenia funduszu socjalnego, którym jest wspomaganie osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji socjalnej. Przepisy ustawy nie przewidują bowiem związku między przyznaniem lub wysokością świadczenia zfśs a wysokością odpisu na fundusz dokonanego na danego pracownika. Możliwe jest natomiast, że świadczenia nie otrzymają wszyscy pracownicy, a mianowicie dopuszczalne jest wykluczenie z możliwości otrzymania określonego świadczenia (np. zapomogi świątecznej) pracowników znajdujący się w najlepszej sytuacji socjalnej.

Realizowanie innych świadczeń niż przewidziane w regulaminie

Z funduszu socjalnego nie mogą być realizowane świadczenia, których nie przewidziano w regulaminie danego funduszu. Takie działanie naruszałoby przepisy ustawy o zfśs, a co więcej poniesione koszty nie mogłyby zostać objęte korzyściami podatkowo-składkowymi, właściwymi dla świadczeń socjalnych z zfśs. Dotyczy to na przykład wigilijnych spotkań integracyjnych, które nie mogą być organizowane jako spotkania okolicznościowe. Ich dopuszczalność zależy od tego czy posiadają charakter kulturowo-oświatowy lub sportowo-rekreacyjny, co oznacza, że powinny zawierać w programie np. występy artystyczne.

Świąteczna pomoc w formie pieniędzy lub bonów

Ustawa o zfśs dopuszcza możliwość ustalania świadczeń w postaci pieniężnej (zapomoga) lub różnego rodzaju bonów. Jeśli więc regulamin zfśs przewiduje realizowanie takich świadczeń, to możliwe jest przyznanie bonów osobom uprawnionym. Warto jednak zwrócić uwagę, że bony nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, przez co ich wartość będzie podlegała opodatkowaniu.

Konsekwencje związane z wydatkowaniem środków zfśs niezgodnie z ustawą

Przyznawanie świadczeń z zfśs niezgodnie z ustawą o zfśs lub regulaminem zfśs może stanowić wykroczenie zagrożone karą grzywny. Sankcja taka może zostać nałożona przez inspektora pracy.

Organizacje zawodowe działające na terenie zakładu mają kompetencję do zgłaszania żądania wobec pracodawcy w zakresie zwrotu nieprawidłowo wydanych środków funduszu na rachunek zfśs.