W księgach rachunkowych należy ująć wszystkie operacje gospodarcze. Dotyczy to również należnych jednostek odsetek i kar. Są one przychodem niebędącym przychodem podatkowym.
Jednostki prowadzą księgi rachunkowe zgodnie z zasadą memoriału. Oznacza to, iż w sytuacji gdy kontrahent nie płaci, jednostce należą się odsetki. Odsetki te, pod datą wystawienia not/upomnień, nie później niż na dzień bilansowy, podwyższają wartość należności i stanowią przychód finansowy. Także należne jednostce kary, w tym zwrot kosztów upomnienia, powinny być ujęte w księgach. Stanowią one pozostały przychód operacyjny. Kary i odsetki, póki nie zostaną otrzymane, nie stanowią przychodu podatkowego. Dopiero w dacie ich otrzymania należy je statystycznie doliczyć do przychodów podatkowych – w kwocie otrzymanej. Ze względu na JPK CIT konieczne będzie w dacie otrzymania ujęcie tych odsetek i kar na kocie pozabilansowym „Przychody podatkowe niebędące przychodami rachunkowymi”.
Jeśli kontrahent opłaci samą fakturę, to nadal należności dotyczące odsetek i kosztów upomnienia są należnościami wymagalnymi i podatnikowi przysługuje roszczenie o ich zapłatę.
