W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1473 opublikowano ustawę z 1.10.2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.
Zmiany wprowadzono przede wszystkim do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (dalej: UsuwSkutkPowU). W odniesieniu do obowiązków związanych z terminami postępowań administracyjnych, ważnych dla poszkodowanych w powodzi, nowelizacja wprowadziła nowy art. 9a UsuwSkutkPowU, zgodnie z którym w stosunku do stron postępowań, zamieszkujących lub mających siedzibę na obszarze dotkniętym powodzią, będących poszkodowanymi, terminy dotyczące czynności stron w postępowaniach podatkowych, administracyjnych i sądowoadministracyjnych nie rozpoczynają się, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu na okres wskazany w tych przepisach i odpowiednio rozpoczynają swój bieg albo po okresie zawieszenia biegną dalej po upływie 14 dni od daty wskazanej w tych przepisach.
Dodano też przepisy art. 22a–22h UsuwSkutkPowU, które dotyczą świadczenia interwencyjnego dla przedsiębiorców poszkodowanych na skutek powodzi. Z przepisów tych wynika m.in., że poszkodowanemu w wyniku wystąpienia powodzi będącemu przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą na dzień 16.9.2024 r., może być w związku z tą powodzią przyznane jednorazowo świadczenie interwencyjne na wsparcie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.
Świadczenie interwencyjne może być przyznane wyłącznie przedsiębiorcy który:
1) poniósł szkodę polegającą na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, bezpośrednio w wyniku powodzi, składników materialnych przedsiębiorstwa niezbędnych do dalszego prowadzenia działalności gospodarczej oraz
2) zobowiąże się do prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego, oraz
3) zobowiąże się do utrzymania poziomu zatrudnienia przez okres 6 miesięcy od dnia 16.9.2024 r., tzn. do 16.3.2025 r.
Przez utrzymanie poziomu zatrudnienia rozumie się utrzymanie liczby ubezpieczonych zgłoszonych do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz wyłącznie ubezpieczenia zdrowotnego.
Aby otrzymać świadczenie interwencyjne trzeba złożyć wniosek do ZUS (zob. art. 22b UsuwSkutkPowU). Świadczenie interwencyjne podlega zwrotowi przez przedsiębiorcę w całości, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia jego wypłacenia, na rachunek bankowy wskazany przez ZUS, na warunkach określonych w art. 22e UsuwSkutkPowU. Ponadto ZUS jest uprawniony do kontroli prawidłowości i rzetelności danych, informacji i oświadczeń przekazanych przez przedsiębiorcę we wniosku, zgodnie z art. 22f UsuwSkutkpowU.
Świadczenie interwencyjne wypłaca ZUS (art. 24a UsuwSkutkPowU).
Odnosząc się do podatku dochodowego, z nowego art. 30a UsuwSkutkPowU wynika, że dla celów obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach, o których mowa w art. 24ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (chodzi o minimalny podatek od spółek), nie uwzględnia się kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z tytułu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju przekazanych na usuwanie skutków powodzi. Przepis ten stosuje się do 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź.
Dodano też nowe przepisy 36a–36c UsuwSkutkPowU, które dotyczą możliwości wykorzystywania środków zagranicznych (ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027), tzn. m.in. w zakresie konieczności zmiany programów finansowanych z tych środków z powodu powodzi.
Nowelizacja wprowadza też zmiany w innych ustawach, np. w ustawie o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) do art. 111 dodano ust. 5c, zgodnie z którym w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej na skutek powodzi podatnikom, u których powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących i którzy kupili kasę rejestrującą w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku tej klęski żywiołowej, może przysługiwać odliczenie od podatku należnego lub zwrot wydatków poniesionych na jej zakup (dalej: dodatkowy zwrot).
Natomiast zgodnie z art. 111 ust. 7b VATU, minister finansów może określić, w drodze rozporządzenia:
1) przypadki, w których przysługuje dodatkowy zwrot, uwzględniając obszar, na którym wystąpiła klęska żywiołowa na skutek powodzi, miejsce zamieszkania, siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności podatnika, który utracił lub u którego nastąpiło trwałe uszkodzenie kasy rejestrującej, okres, w którym zakup kasy rejestrującej będzie uprawniał do odliczania od podatku należnego lub zwrotu wydatków na jej zakup;
2) warunki, sposób i tryb dodatkowego zwrotu, uwzględniając obowiązki podatników związane ze składaniem deklaracji podatkowej oraz przeciwdziałanie nadużyciom związanym z odliczeniem albo zwrotem wydatków na zakup kasy rejestrującej;
3) wysokość dodatkowego zwrotu, uwzględniając rzeczywiste wydatki na zakup kasy rejestrującej oraz przysługujące podatnikom prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup tej kasy;
4) przypadki, w których podatnicy nie są obowiązani do zwrotu dotyczącego zakupu kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku klęski żywiołowej na skutek powodzi, uwzględniając skutki dla podatnika wynikające z wystąpienia tej klęski żywiołowej.
Wreszcie, ostatnia wybrana do tego tekstu zmiana dotyczy przepisów ustawy o grach hazardowych (dalej: GryHazardU). Zgodnie z art. 86 ust. 4 GryHazardU, wydatki Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (dalej: FRKF) są przeznaczone na przebudowę, remonty i dofinansowanie inwestycji obiektów sportowych, rozwijanie sportu wśród dzieci, młodzieży i osób niepełnosprawnych, rozwój turystyki społecznej sprzyjającej aktywności fizycznej społeczeństwa oraz zadania określone w przepisach o zdrowiu publicznym w zakresie aktywności fizycznej.
Z dodanych ust. 4a i b do art. 86 GryHazardU wynika zaś, że zadania polegające na zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciu w rozumieniu przepisów KlęskŻywiołU w turystyce nie mogą być finansowane ze środków FRKF wymienionych w art. 86 ust. 3 pkt 1 i 2 GryHazardU.
Natomiast do dotacji celowych dla JST na realizację przez nie wymienionych wyżej zadań dotyczących obiektów sportowych, w zakresie zapobiegania skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia oraz zadań polegających na zapobieganiu tym skutkom lub ich usunięciu w turystyce, nie stosuje się limitu kwoty dotacji określonego w art. 128 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, a zgodnie z tym przepisem kwota dotacji na dofinansowanie zadań własnych bieżących i inwestycyjnych nie może stanowić więcej niż 80% kosztów realizacji zadania, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.
Z art. 34 nowelizacji wynika zaś, że w 2024 r. przychód FRKF mogą także stanowić:
1) wpłata z Turystycznego Funduszu Zwrotów oraz
2) wpłaty z budżetu państwa przekazane przez ministra sportu.
Wydatki FRKF pokrywane z tych środków są przeznaczone na zadania polegające na zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciu w turystyce. Wpłaty z budżetu państwa w zakresie w jakim są one przeznaczane na zadania polegające na zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciu mogą być przeznaczone na sprawy z zakresu kultury fizycznej.
