Egzekucja z wynagrodzenia za pracę
Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wynagrodzenia za pracę przez przesłanie do pracodawcy zobowiązanego zawiadomienia o zajęciu tej części jego wynagrodzenia, która nie jest zwolniona spod egzekucji, na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia zobowiązanemu, lecz przekazał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych.
W obecnym stanie prawnym, wynagrodzenie jest zdefiniowane jako wynagrodzenia oraz niewyłączone spod egzekucji inne świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podstawie stosunku pracy oraz innej podstawie, jeżeli z tego tytułu zobowiązany otrzymuje okresowe świadczenia pieniężne.
Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy. Natomiast do egzekucji ze świadczeń pieniężnych, przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Chodzi tu o przepisy EmRentyFUSU.
Zmiana definicji wynagrodzenia
Zmiana będzie polegała na rozszerzeniu pojęcia „wynagrodzenie”. Przez „wynagrodzenie” będą rozumiane wynagrodzenia oraz inne świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podstawie stosunku pracy oraz innej podstawie, jeżeli z tego tytułu zobowiązany otrzymuje okresowe świadczenia pieniężne, w tym świadczenia pieniężne przysługujące z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wypłacane przez pracodawcę w okresie zatrudnienia, a także w okresie 12 miesięcy od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.
W definicji wynagrodzenia zostały więc zawarte również świadczenia przysługujące z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wypłacanych przez pracodawcę na podstawie ZasiłkiU. Jak wynika z uzasadnienia do ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw, rozwiązanie to:
- wyeliminuje konieczność dokonywania odrębnie zajęć egzekucyjnych wierzytelności ze stosunku pracy oraz ze świadczeń, które są wypłacane zobowiązanemu przez pracodawcę, u którego dokonano zajęcia wynagrodzenia za pracę, oraz zapewni ciągłość egzekucji; tym samym zobowiązany poniesie mniejsze koszty związane z egzekwowaniem zaległości (wydatki związane z doręczeniem korespondencji), które są zaspokajane przed należnością pieniężną,
- usprawni również proces realizacji zajęcia przez pracodawcę, ponieważ zamiast dwóch zajęć egzekucyjnych będzie obsługiwał tylko jedno, dokona zatem jednego przelewu środków pieniężnych bądź też udzieli jednej odpowiedzi organowi egzekucyjnemu w przypadku wystąpienia przeszkody w realizacji zajęcia egzekucyjnego.
Pozostanie natomiast zasada, że wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w KP. Natomiast co do świadczeń zasiłkowych założono, że będą one potrącane w zakresie określonym przepisami o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. EmRentyFUSU. Ma to na celu uniknięcie wątpliwości w zakresie potrąceń ze świadczeń przysługujących na podstawie ZasiłkiU oraz zapewnienie tych samych zasad potrąceń niezależnie od tego, czy będzie wypłacał je pracodawca jako podmiot uprawniony, czy też ZUS.
Egzekucji będą podlegały nie tylko świadczenia okresowe otrzymywane przez pracownika w czasie trwania zatrudnienia, ale również należności i świadczenia, które dłużnik otrzyma po zakończeniu stosunku pracy, w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy od rozwiązania lub wygaśnięcia tego stosunku prawnego. Może to dotyczyć np. premii kwartalnych, rocznych, dodatkowego wynagrodzenia rocznego („trzynastki”), czy nagród, które nie mogły być wypłacone w dniu rozwiązania umowy o pracę (np. nie było jeszcze danych do ich ustalenia).
Podsumowując, nowe przepisy umożliwią połączenie zajęć egzekucyjnych z wynagrodzenia pracownika i z zasiłków z ubezpieczenia społecznego co wiąże się także z ograniczeniem kosztów egzekucji (np. korespondencja). Organ egzekucyjny wystawi jedno zajęcie obejmujące wynagrodzenie i zasiłki. W konsekwencji tego, pracodawca będzie realizował jedno zajęcie (zamiast dwóch odrębnych) za pomocą jednego przelewu środków. Natomiast jeżeli wystąpi przeszkoda w realizacji zajęcia, udzieli jednej odpowiedzi na ten temat organowi właściwemu.
Do egzekucji:
1) z wynagrodzenia za pracę,
2) ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wypłacanych przez pracodawcę
– wszczętych po wejściu w życie nowelizacji EgzAdmU, tj. po 25.3.2024 r., oraz wszczętych i niezakończonym przed wskazanym dniem, będą stosowane już nowe przepisy w tym zakresie.