Uważam, że awaria prądu uniemożliwiająca pracownikowi świadczenie pracy zdalnej, nie kwalifikuje się do tego, aby udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej. Może być natomiast potraktowane jako usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy bez prawa do wynagrodzenia.
Stosownie do art. 1481 KP pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy, o którym mowa powyżej, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Zwolnienie to udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Analizowany przepis nie definiuje pojęcia siły wyższej, toteż należy w tym zakresie odwołać się do sposobów jej ujmowania w orzecznictwie oraz w nauce prawa. W wyroku z 13.5.2021 r. (V CSKP 83/21, Legalis) Sąd Najwyższy zdefiniował siłę wyższą jako zdarzenie zewnętrzne, nadzwyczajne i nieuchronne, w danym układzie stosunków niemożliwe do przewidzenia.
Aby skorzystać z powyższego uprawnienia, muszą być spełnione łącznie trzy przesłanki:
1) powodem zwolnienia jest działanie siły wyższej,
2) siła wyższa dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,
3) niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.
Uważam, że awaria prądu uniemożliwiająca pracownikowi świadczenie pracy zdalnej nie kwalifikuje się do tego, aby udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej. Nie jest to bowiem sytuacja związana „z pilnymi sprawami rodzinnymi spowodowanymi chorobą bądź wypadkiem”. W analizowanym przypadku pracodawca może potraktować nieobecność pracownika w pracy, jako usprawiedliwioną, ale bez prawa do wynagrodzenia.