W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 1705 opublikowano ustawę z 16.8.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.
Zmiany wprowadzono przede wszystkim do KSH, gdzie wprowadzono przepisy określające zasady transgranicznego przekształcenia spółek kapitałowych oraz spółki komandytowo-akcyjnej. Z nowego art. 5502 § 1 KSH wynika, że do transgranicznego przekształcenia spółek stosuje się przepisy rozdziału 2 w tytule IV dziale II, który dotyczy podziału spółek kapitałowych, jeżeli nowe przepisy rozdziału III oddział 1 nie stanowią inaczej.
Do dnia otrzymania zaświadczenia o zgodności podziału transgranicznego z prawem krajowym podział transgraniczny podlega prawu państwa siedziby spółki dzielonej, a po tym dniu podlega w odniesieniu do każdej ze spółek nowo zawiązanych prawu państwa jej siedziby.
W podziale transgranicznym nie może uczestniczyć spółka, której celem jest zbiorowe inwestowanie kapitału pozyskanego w drodze emisji publicznej, działająca na zasadzie dywersyfikacji ryzyka oraz której jednostki uczestnictwa są na żądanie ich posiadaczy odkupywane lub umarzane bezpośrednio lub pośrednio z aktywów tej spółki. Działania podjęte przez taką spółkę w celu zapewnienia, aby giełdowa wartość jednostek uczestnictwa nie różniła się w znaczny sposób od wartości netto aktywów, uważa się za równoznaczne z takim odkupieniem lub umorzeniem jednostek.
Podział transgraniczny może być dokonany przez przeniesienie majątku spółki dzielonej na spółkę nowo zawiązaną albo spółki nowo zawiązane.
W przypadku transgranicznego podziału ważne jest:
1) sporządzenie planu podziału zgodnie z art. 5506 KSH (wspólnicy, wierzyciele i przedstawiciele pracowników spółki dzielonej, a w braku takich przedstawicieli – pracownicy, mogą złożyć spółce uwagi dotyczące planu podziału transgranicznego co najmniej na pięć dni roboczych przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta uchwała o podziale transgranicznym);
2) zarząd spółki dzielonej sporządza sprawozdanie dla wspólników i pracowników wyjaśniające podstawy prawne i uzasadniające ekonomiczne aspekty podziału transgranicznego, w tym wyjaśniające skutki tego podziału dla pracowników oraz dla przyszłej działalności spółki; sprawozdanie zawiera część przeznaczoną dla wspólników oraz część przeznaczoną dla pracowników; spółka może zdecydować o sporządzeniu dwóch oddzielnych sprawozdań, odpowiednio dla wspólników oraz dla pracowników (art. 5507 KSH);
3) opinia biegłego (zob. art. 5508 KSH);
4) spółka składa do sądu rejestrowego co najmniej na pięć tygodni przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta uchwała o podziale transgranicznym: plan podziału transgranicznego, a także zawiadomienie wspólników, wierzycieli i przedstawicieli pracowników spółki dzielonej, a w braku takich przedstawicieli – pracowników, o możliwości złożenia spółce uwag dotyczących planu podziału trans granicznego, w celu wpisania do rejestru wzmianki o złożeniu tych dokumentów oraz ujawnienia w aktach rejestrowych co najmniej na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta uchwała o podziale transgranicznym (art. 5509 KSH);
5) zarząd spółki zawiadamia wspólników o zamiarze podziału spółki dzielonej i przeniesienia jej majątku na spółki nowo zawiązane dwukrotnie, w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników albo walnych zgromadzeń; pierwszego zawiadomienia dokonuje się nie później niż na sześć tygodni przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta uchwała o podziale transgranicznym, a drugiego w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia (art. 55010 KSH);
6) w uchwale o podziale transgranicznym można uzależnić skuteczność podziału transgranicznego od zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie warunków uczestnictwa przedstawicieli pracowników (art. 55012 KSH);
7) wierzyciel spółki dzielonej może w terminie miesiąca od dnia ujawnienia lub udostępnienia planu podziału transgranicznego żądać zabezpieczenia swoich roszczeń, które nie stały się wymagalne w chwili ujawnienia lub udostępnienia tego planu, jeżeli uprawdopodobni, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez podział (art. 55014 KSH);
8) zarząd spółki składa do sądu rejestrowego wniosek o wydanie zaświadczenia o zgodności z prawem polskim podziału transgranicznego w zakresie procedury podlegającej temu prawu wraz z wnioskiem do właściwego organu podatkowego o wydanie opinii (art. 55015 KSH);
9) zarząd spółki nowo zawiązanej albo zarządy spółek nowo zawiązanych zgłaszają podział trans-graniczny do sądów rejestrowych właściwych dla tych spółek w celu wpisania do rejestru;
Do podjęcia uchwały o podziale transgranicznym wymagana jest zgoda wszystkich komplementariuszy oraz uchwała akcjonariuszy, za którą wypowiedzą się osoby reprezentujące co najmniej 3/4 kapitału zakładowego, chyba że statut przewiduje surowsze warunki dla wymaganej większości, z tym że większość ta nie może przekraczać 90% głosów (art. 55021–55022 KSH). Natomiast połączenia spółek komandytowo-akcyjnych dotyczy rozdział IV (art. 55023–580 KSH).
Jeżeli chodzi o transgraniczne przekształcenie spółek kapitałowych i spółek komandytowo-akcyjnych, to zasady takiego przekształcenia określają przepisy art. 5801–5849 KSH), które w dużej mierze są podobne do przepisów dotyczących transgranicznego połączenia spółek.
Ponadto, nowelizacja dodaje przepisy dotyczące przeciwdziałania nadużyciom w zakresie operacji transgranicznych, czyli art. 119zzl–119zzs OrdPU, czyli wydawanej przez Szefa KAS opinii w zakresie transgranicznego przekształcenia, połączenia albo podziału spółki.
Jeżeli plan połączenia, połączenia transgranicznego, podziału albo przekształcenia złożono w sądzie rejestrowym przed 15.9.2023 r., do postępowań odpowiednio połączeniowych, podziałowych albo przekształceniowych stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 12 nowelizacji).
