Dnia 27.4.2023 r. w Dz.U. pod poz. 803 opublikowana została ustawa z 26.1.2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych zawierająca pakiet zmian obejmujący 16 ustaw. Znowelizowane zostały m.in. Kodeks postępowania administracyjnego czy Kodeks postępowania cywilnego – postępowania dzięki temu miałyby być prostsze.
Nadanie waloru ostateczności decyzji wydanej w I instancji
W Kodeksie postępowania administracyjnego ustawa przewiduje nadanie waloru ostateczności decyzji wydanej w I instancji, w której organ w całości uwzględnił żądania strony i dlatego odstąpił od jej uzasadnienia. Strona, dostając decyzję zgodną z żądaniem, nie będzie już musiała czekać na koniec terminu do wniesienia odwołania, ani nawet składać orzeczenia, że zrzeka się takiego prawa. Jest to więc wyjątek od zasady dwuinstancyjności, a jednocześnie ciągle pozostaje możliwość wzruszenia decyzji w postępowaniu sądowym.
Urealnienie sądowej kontroli zaskarżonej decyzji
Z tą zmianą skorelowana jest nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która ma urealnić sądową kontrolę zaskarżonej decyzji. Jeśli nie ma uzasadnienia, bo organ w całości uwzględnił żądanie strony, to organ musi je sporządzić przed przekazaniem skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu.
Skuteczne zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania od decyzji
W KPA jest jeszcze jedna zmiana – strona może skutecznie zrzec się prawa do wniesienia odwołania od decyzji jeszcze przed rozpoczęciem biegu terminu na jego wniesienie.
Uproszczenia w KPC dla przedsiębiorców
Kilka istotnych uproszczeń pojawi się też w KPC, a powinni na tym skorzystać przedsiębiorcy. Od 12 maja:
- organizacje pozarządowe mogą wytaczać powództwa lub przystępować do toczących się postępowań na rzecz każdego przedsiębiorcy będącego członkiem tej organizacji;
- Monitor Sądowy i Gospodarczy stał się podstawowym miejscem publikowania obowiązkowych ogłoszeń w postępowaniu cywilnym – dzięki temu m.in. przedsiębiorcy nie będą musieli się martwić publikowaniem ogłoszeń w różnego rodzaju pismach (opłata nie będzie mogła być ona wyższa niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę);
- nie trzeba składać odpisu księgi wieczystej jeśli wniosek dotyczy nieruchomości ujawnionej w księdze wieczystej (sądy mają pełen dostęp do ksiąg prowadzonych teraz w systemie teleinformatycznym).
Nowa rola Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
Są też m.in. zmiany, które dotyczą stricte przedsiębiorców: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców może teraz występować w postępowaniach w sprawach cywilnych z zakresu pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli stroną jest przedsiębiorca.
Zachęty do podejmowania działalności nieewidencjonowanej
W ustawie Prawo przedsiębiorców pojawiły się zmiany, które zachęcą do podejmowania działalności nieewidencjonowanej: kwota przychodów, do której możliwe jest prowadzenie działalności nieewidencjonowanej wzrasta do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę (wcześniej była to połowa takiego wynagrodzenia, którego nieprzekroczenie przy spełnieniu warunku niewykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy, oznacza brak konieczności składania wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej).