Ustawa z 9.6.2022 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa) przewiduje dwa terminy wejścia w życie proponowanych w nim rozwiązań. Pierwsza grupa nowości w ustawie z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.; dalej: PDOFizU) ma obowiązywać od 1.7.2022 r. Drugą natomiast trzeba będzie stosować od 1.1.2023 r.

Skala podatkowa

Od 1.7.2022 r. pierwsza stawka podatkowa spadnie z 17% do 12% przy zachowaniu progu jej obowiązywania w wysokości 120 000 zł rocznie – patrz tabela. Będzie miała jednak zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.1.2022 r. (art. 18 ust. 1 ustawy). Ma to dwa skutki. Po pierwsze, już z początkiem lipca zatrudniający (pracodawcy, zleceniodawcy, świadczeniodawcy) zaczną pobierać od wynagrodzeń należnych ze stosunków pracy i stosunków cywilnoprawnych 12% podatku (art. 23 ust. 1 ustawy). Po drugie, finalna korzyść z obniżenia stawki podatkowej o 5% będzie odczuwalna dla podatników (pracownicy, zleceniobiorcy, wykonawcy dzieła) w rozliczeniu rocznym za 2022 r.

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Skala podatkowa od 1.7.2022 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi
Ponad do
120 000 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł
120 000 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Kwota zmniejszająca podatek

Z obniżeniem pierwszej stawki podatkowej wiąże się redukcja kwoty zmniejszającej podatek. Od 1.7.2022 r. (z zastosowaniem do dochodów/przychodów od 1.1.2022 r.) będzie wynosić:

  • 3600 zł w ujęciu rocznym (obecnie 5100 zł),
  • 300 zł (1/12 x 3600 zł) w ujęciu miesięcznym (obecnie 425 zł) – o tę kwotę pracodawca zmniejszy zaliczkę podatkową od wynagrodzenia, jeśli pracownik złoży PIT-2.

Zwolnienia „zerowy PIT”

Od 1.1.2022 r. obowiązują cztery zwolnienia podatkowe zwane „zerowy PIT”, które potocznie są określane ulgami: dla młodych (art. 21 ust. 1 pkt 148 PDOFizU), na powrót (art. 21 ust. 1 pkt 152 PDOFizU), dla dużych rodzin (art. 21 ust. 1 pkt 153 PDOFizU) oraz pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 154 PDOFizU). Przychody osób, które spełniają warunki do ich uzyskania, są wolne od podatku do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, jeżeli ich źródłem jest:

  • stosunek: służbowy, pracy, spółdzielczy oraz pracy nakładczej,
  • umowa zlecenia, o jakiej mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU,
  • pozarolnicza działalność gospodarcza, z której przychody są opodatkowane w trybie art. 27, art. 30c albo art. 30ca PDOFizU albo na mocy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Katalog źródeł dla każdej z tych ulg został poszerzony o zasiłek macierzyński, przysługujący na mocy przepisów o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ta zmiana będzie obowiązywała od 1.7.2022 r., lecz z zastosowaniem do przychodów od 1.1.2022 r. (art. 18 ust. 1 w zw. z art. 31 projektu).

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Ulga dla klasy średniej

1.7.2022 r. zniknie tzw. ulga dla klasy średniej za sprawą uchylenia art. 26 ust. 1 pkt 2aa, ust. 4a-4c oraz art. 32 ust. 2a i 2b PDOFizU. Od 1.1.2022 r. przysługuje ona pracownikom o przychodach rocznych od 68 412 zł do 133 692 zł oraz miesięcznych od 5701 zł do 11 141 zł (art. 26 ust. 1 pkt 2aa i art. 32 ust. 2a PDOFizU). Do przychodów osiągniętych przez nich od tego dnia przestanie ona mieć zastosowanie (art. 14 ust. 2 projektu).

Pracodawcy mają przestać uwzględniać ulgę w rozliczeniach wynagrodzeń od 1.7.2022 r., natomiast pracownicy uzyskają zwrot różnicy, jaka wystąpi w ich zeznaniu rocznym między ustalonym podatkiem a hipotetycznym (art. 14 ust. 3 i art. 22 projektu).

Mechanizm podwójnego liczenia zaliczki

Od 1.7.2022 r. zatrudniający nie będą musieli podwójnie liczyć zaliczek podatkowych (raz według zasad obawiających do 31.12.2021 r., drugi raz – od 1.1.2022 r.), ponieważ art. 53a PDOFizU straci moc tego dnia (art. 1 pkt 41 i art. 14 ust. 3 projektu). Obecnie zmusza ich do tego zapisany w tym przepisie mechanizm przedłużenia terminów pobrania i wpłaty zaliczki podatkowej. Dotyczy on przychodów ze stosunków: pracy, służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy, w spółdzielniach pracy – wypłat z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej, jak również umów zlecenia (art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 8 PDOFizU). Jednak tylko tych, które:

  • miesięcznie nie przekraczają 12 800 zł, przy czym ten limit obowiązuje odrębnie dla każdego źródła przychodu,
  • przysługują w okresie od 1.1.2022 r. do 31.12.2022 r.

Za uchyleniem mechanizmu podwójnego liczenia zaliczek pójdzie zwolnienie zatrudniających od obowiązku poboru i wpłacenia nadwyżki zaliczki, której nie pobiorą do 30.6.2022 r. (art. 28 ustawy). Z kolei zaliczkę pobraną w lipcu 2022 r. zgodnie z przepisami obowiązującymi do 30.6.2022 r. będą musieli zwrócić podatnikowi w części, która przekracza zaliczkę obliczoną według zasad od 1.7.2022 r. (art. 21 ustawy).

Łatwe obliczenia dzięki kalkulatorom w Legalis Księgowość Kadry Biznes. Nie posiadasz dostępu? Sprawdź

Oświadczenia i wnioski

Od 1.1.2023 r. zmienią się zasady składania przez podatników oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczenie zaliczki podatkowej. Będą mogły być wnoszone na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego zatrudniającego, w tym według ustalonego wzoru (nowy art. 31a ust. 1 i 2 PDOFizU). W razie zmiany okoliczności muszą być wycofane albo zmodyfikowane poprzez złożenie nowego oświadczenia albo wniosku. Obowiązkiem zatrudniającego będzie ich uwzględnianie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał (zasada niezmieniona w stosunku do obecnego stanu prawnego). Nie będzie mógł też żądać ich przedkładania w kolejnych latach podatkowych, o ile odrębne przepisy nie dadzą mu do tego podstawy (nowy art. 31a ust. 5-6 PDOFizU).

Od 1.1.2023 r. możliwość złożenia PIT-2 (oświadczenie o stosowanie kwoty zmniejszającej zaliczkę podatkową) będzie ograniczona do maksymalnie trzech zatrudniających. Ma ono również wskazywać, który z nich będzie odliczał 1/12, 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej (nowy art. 31b ust. 2-3 PDOFizU). Prawo złożenia PIT-2 będzie przysługiwać zleceniobiorcom i innym osobom wykonującym działalność osobiście.

Ważne

Oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki podatkowej złożone przed 1.1.2023 r. zachowają moc (art. 22 ustawy).

Zaliczka podatkowa

Na podstawie nowego art. 31c PDOFizU zatrudniający ma prawo do niepobierania od 1.1.2023 r. zaliczek podatkowych w danym roku podatkowym, jeżeli podatnik złoży wniosek w tej sprawie. Uprawnienie do zawnioskowania przysługuje w razie przewidywań, że uzyskane dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł. Gdy takie przekroczenie wystąpi, zatrudniający będzie obliczał zaliczkę bez pomniejszenia o kwotę zmniejszającą.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

1.1.2023 r. nastąpią również modyfikacje w sposobie obliczania zaliczek podatkowych przez pracodawców na skutek nadania nowego brzmienia art. 32 PDOFizU. Zatrudniający będzie musiał m.in. uwzględnić odpowiednią kwotę zmniejszającą (1/12, 1/24 lub 1/36) – zgodnie ze wskazaniem podatnika, a także wniosek pracownika o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów. Natomiast już 1.7.2022 r. ma odliczać z podstawy opodatkowania składkę związkową w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 500 zł (obecnie 300 zł), co wynika ze zmiany w art. 26 ust. 1 pkt 2c PDOFizU.