Od 15.7.2021 r. obowiązuje rozporządzenie RM z 23.6.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1287). Modyfikuje ono rozporządzenie RM z 30.6.2009 r. w sprawie chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1367; dalej: rozporządzenie) ze względu na:
- zmianę od 1.7.2021 r. treści art. 12 ust. 1a i uchylenie art. 20 ust. 1 ustawy z 14.3.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 195),
- unifikację z przepisami rozporządzenia MZ z 1.8.2002 r. w sprawie dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. Nr 132, poz. 1121; dalej: rozporządzenie o dokumentowaniu chorób zawodowych).
Adresaci zgłoszenia
W efekcie znowelizowanego § 3 ust. 1 rozporządzenia, podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się teraz:
- właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu wojskowemu inspektorowi sanitarnemu wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej (dalej: właściwy państwowy inspektor sanitarny),
- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.
Ich właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości – według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.
Decyzja o postępowaniu
Po otrzymaniu zgłoszenia właściwy państwowy inspektor sanitarny wszczyna postępowanie lub odmawia jego uruchomienia, jeśli zgłoszenie jest w sposób oczywisty bezzasadne. W ramach postępowania przeprowadza ocenę narażenia zawodowego, wykorzystując w tym celu formularz określony w rozporządzeniu o dokumentowaniu chorób oraz dokumentację pracowniczą, a jeśli budzi ona wątpliwości przy aktualnie trwającym zatrudnieniu – przeprowadzając ocenę bezpośrednio u pracodawcy z uwzględnieniem oceny ryzyka zawodowego. Sporządza także kartę oceny narażenia zawodowego, którą wraz ze skierowaniem na badania przekazuje do jednostki orzeczniczej I stopnia (dodany do § 4 ust. 1a i zmieniony ust. 1 rozporządzenia). W razie podejrzenia choroby zawodowej skierowanie wydaje lekarz, lekarz dentysta (obydwaj w rozumieniu art. 235 § 21 KP) lub właściwy państwowy inspektor sanitarny (znowelizowany § 4 ust. 3 rozporządzenia).
Orzeczenie lekarskie
O chorobie zawodowej lub jej braku orzeka lekarz, który spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach o służbie medycyny pracy i jest zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych wymienionych w § 5 ust. 2 i 3 rozporządzenia, np. poradni chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. Zasadniczo czyni to na podstawie:
- wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych,
- dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika,
- dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz
- oceny narażenia zawodowego.
Wystawione orzeczenie otrzymują: właściwy państwowy inspektor sanitarny, aktualny albo były pracownik oraz lekarz kierujący na badania, a gdy lekarz ten był zatrudniony w jednostce orzeczniczej II stopnia – również̇ jednostce orzeczniczej I stopnia. W razie śmierci pracownika (w tym byłego) jest ono wysyłane także do osoby uprawnionej do świadczeń po zmarłym, jeśli o to zawnioskuje. Brak zgody na treść orzeczenia uprawnia do wystąpienia o ponowne badanie przez jednostkę orzeczniczą II stopnia.
Zasady przejściowe
Niezakończone postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych będą kontynuowane według zmienionych regulacji rozporządzenia. Ma być jednak uwzględniana zgromadzona dotychczas dokumentacja.