Od 7.9.2021 r. obowiązują zmiany w zakresie odliczenia VAT z tytułu WNT i importu usług z Pakietu Slim VAT 2, które zostały zawarte w ustawie z 11.8.2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. z 2021 r., poz. 1626).
Na podstawie tych zmian prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy, jednak pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której będzie on obowiązany rozliczyć ten podatek (art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 VATU).
Przed zmianą przepisów, podatnik, który rozliczał WNT po upływie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu, był zobowiązany do rozliczenia podatku należnego w deklaracji podatkowej, w której powstał obowiązek podatkowy („wstecz”), a do rozliczenia podatku naliczonego był uprawniony w bieżącej deklaracji podatkowej („na bieżąco”).
Z tytułu takiego rozliczenia u podatnika powstawała niezawiniona zaległość podatkowa, od której naliczano odsetki od zaległości podatkowych. Takie rozwiązanie prawne zakwestionował TSUE w wyroku z 18.3.2021 r. w sprawie C-895/19. W wyroku tym Trybunał uznał, że przepisy prawa unijnego stoją na przeszkodzie stosowaniu rozwiązań w zakresie terminu odliczenia VAT z tytułu WNT wynikających z art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b VATU. Zdaniem Trybunału, nie jest dopuszczalne zakazanie podatnikom prawa do odliczenia VAT za ten sam okres rozliczeniowy, w którym deklarowany jest VAT należny. W konsekwencji dostosowano art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b VATU do ww. orzeczenia.
Identycznej zmiany dokonano również w art. 86 ust. 10b pkt 3 VATU, który odnosi się do transakcji importu usług, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, a także WNT w ramach własnego przedsiębiorstwa, rozliczanych w ramach systemu odwrotnego obciążenia. W zakresie tych transakcji również wyłączono warunek rozliczenia podatku należnego w terminie 3 miesięcy jako warunek do odliczenia VAT naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym co deklarowany podatek należny.
Podsumowując, w zakresie WNT, importu usług, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca wyłączono warunek rozliczenia podatku należnego w terminie 3 miesięcy, jako warunek konieczny do odliczenia VAT naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym, co deklarowany podatek należny. Warto zaznaczyć, że do odliczenia podatku naliczonego w przypadku WNT, utrzymano warunek otrzymania faktury, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a VATU).
