Przepisy ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438 ze zm.) stosuje się m.in. do:
1) podatków, opłat i innych należności, do których stosuje się przepisy działu III ordynacji podatkowej;
2) niepodatkowych należności budżetowych, do których stosuje się przepisy ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych; a także
3) grzywien, kar i innych należności pieniężnych wymierzanych przez organy administracji publicznej.
Stąd zmiany wprowadzone w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mają duże znaczenie dla podatników.
Ustawa nowelizująca obejmuje głównie zmiany w zakresie przepisów regulujących środki zaskarżenia, egzekucję z majątku wspólnego małżonków, egzekucję z majątku dłużnika rzeczowego, zbieg egzekucji, egzekucję z pieniędzy, egzekucję z ruchomości, egzekucję z rachunków bankowych oraz wykonywanie przez naczelników urzędów skarbowych postanowień o zabezpieczeniu majątkowym wydanych przez prokuratora lub sąd w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym.
Wnioski i tytuły wykonawcze w formie elektronicznej
Po nowelizacji zasadą będzie przekazywanie wniosków egzekucyjnych i tytułów wykonawczych w formie elektronicznej. Tytuły wykonawcze będą automatycznie rejestrowane w systemie obsługującym organ egzekucyjny. Wszczęcie egzekucji nastąpi również w momencie podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika organu egzekucyjnego albo dokonania wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbiorów dokumentów – jeśli podpisanie protokołu zajęcia ruchomości, wpis lub złożenie wniosku nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.
Ponadto, nowe regulacje zwalniają organy egzekucyjne z obowiązku przekazywania odpisów tytułów wykonawczych i innych dokumentów organowi egzekucyjnemu przejmującemu łączne prowadzenie egzekucji. Zamiast tych dokumentów będzie przekazywany wyłącznie jeden dokument w postaci elektronicznej, zawierający niezbędne dane do prowadzenia egzekucji.
Egzekucja z majątku wspólnego małżonków
W przypadku egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, gdy małżonek zobowiązanego odpowiada za zaległości podatkowe majątkiem wspólnym, tytuł wykonawczy wystawiony na zobowiązanego stanowić będzie podstawę do prowadzenia egzekucji również z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka.
Modyfikacja środków egzekucyjnych
W nowelizacji zmodyfikowano niektóre środki egzekucyjne. W zakresie egzekucji z ruchomości, wprowadzono nową formę sprzedaży ruchomości przez zobowiązanego pod nadzorem organu egzekucyjnego. W przypadku egzekucji z pieniędzy, która dotychczas odbywała się wyłącznie w formie gotówkowej – umożliwiono zarówno organom egzekucyjnym, jak i wierzycielom, w przypadku dobrowolnej spłaty przez zobowiązanego, regulowanie egzekwowanych należność bezgotówkowo, np. za pomocą terminali płatniczych. Wprowadzono elektronizację egzekucji z rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych.
Zasady licytacji elektronicznej
Organ egzekucyjny będzie mógł przeprowadzić licytację przy pomocy wybranego przez siebie systemu teleinformatycznego w oparciu o zasady określone w regulaminie podmiotu, do którego system ten należy.
O zamiarze sprzedaży zajętej ruchomości za pośrednictwem wybranego podmiotu, organ egzekucyjne będzie obowiązany powiadomić dłużnika. Licytację można rozpocząć nie wcześniej niż w terminie 3 dni, od dnia doręczenia zawiadomienia. Określony został również minimalny czas trwania licytacji, który będzie wynosił co najmniej 7 dni.