Nowe rozwiązania prawne został wprowadzone na mocy rozporządzenia MEN z 16.12.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 2314). Jak już wskazano, głównym założeniem aktu zmieniającego ma być przeprowadzenie egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego w 2021 r. wyjątkowo na podstawie wymagań egzaminacyjnych. Stanowią one zawężony katalog wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, które były podstawą przeprowadzania egzaminów w latach ubiegłych. Wymagania te stanowią obecnie załącznik 1 (wymagania obowiązujące na egzaminie ósmoklasisty) oraz załącznik 2 (wymagania obowiązujące na egzaminie maturalnym) do SzczegRozwOśwR.
Pisemny egzamin maturalny
Podobnie jak w 2020 r., również w 2021 r. egzamin maturalny będzie miał jedynie formę pisemną. Wyjątek dotyczy absolwentów, którzy:
- aplikują na uczelnię zagraniczną i w postępowaniu rekrutacyjnym są zobowiązani przedstawić wynik z części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej, języka regionalnego lub języka obcego nowożytnego, albo
- są zobowiązani do przystąpienia do części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego w celu zrealizowania postanowień umowy międzynarodowej.
W ich przypadku będzie możliwe przystąpienie do części ustnej egzaminu maturalnego, pod warunkiem, że absolwenci przekażą dyrektorowi szkoły, którą ukończyli lub dyrektorowi okręgowej komisji egzaminacyjnej, do której składali deklarację, informację potwierdzającą zamiar przystąpienia do części ustnej egzaminu maturalnego. Jeżeli wyniki z części ustnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu muszą być przedstawione w postępowaniu rekrutacyjnym na uczelnią zagraniczną, absolwent musi dodatkowo złożyć oświadczenie w tej sprawie. W efekcie, zespoły przedmiotowe do przeprowadzenia części ustnej egzaminu maturalnego, będą powoływane przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego w danej szkole tylko w sytuacji, gdy uczniowie lub absolwenci zgłoszą potrzebę przystąpienia do tego egzaminu.
Możliwość wprowadzenia zmian w deklaracjach
Nowe przepisy dają uczniom i absolwentom możliwość wprowadzenia zmian w złożonej deklaracji przystąpienia do egzaminu maturalnego. Uczniowie i absolwenci, którzy złożyli deklarację przystąpienia do egzaminu maturalnego do dyrektora szkoły, do której uczęszczają lub którą ukończyli, mają możliwość wprowadzenia zmiany w tych deklaracjach do 7.2.2021 r. Z kolei absolwenci, którzy złożyli deklaracje do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej oraz ci, którzy składają deklarację do dyrektora szkoły macierzystej, ale wnioskują o możliwość przystąpienia do egzaminu maturalnego w innej szkole – mają czas do 15.1.2021 r.
Zawieszenie stosowania wybranych przepisów prawa oświatowego
Ze względu na obecną sytuację oraz wprowadzenie szczególnych zasad przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty i maturalnego w 2021 r., rozporządzenie zmieniające zawiesiło część przepisów prawa oświatowego, wykorzystywanych w normalnych okolicznościach przy przeprowadzaniu tych egzaminów. Chodzi zwłaszcza o przepisy dotyczące:
- przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego;
- ponownego przystępowania do egzaminu maturalnego zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym absolwent przystępował do tego egzaminu po raz pierwszy;
- zakresu egzaminu maturalnego;
- warunków, jakie muszą być spełnione, aby w 2021 r. absolwent zdał egzamin maturalny;
- wyniku ustalonego przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej w przypadku unieważnienia egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego;
- terminu ogłaszania zmian w informatorze o odpowiednio egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym;
- składania deklaracji przystąpienia do egzaminu maturalnego do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Pozostałe zmiany
Wśród innych istotniejszych zmian należy wskazać na:
- możliwość zmiany w roku szkolnym 2020/2021 terminu przeprowadzania drugiego i trzeciego etapu olimpiad,
- wprowadzenie zakazu organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży w czasie przerwy świątecznej, a w okresie ferii zimowych dopuszczenie wyłącznie możliwości oeganizowania wypoczynku w miejscu zamieszkania, tzw. półkolonie dla uczniów klas I–IV szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie odpowiadającym klasom I–IV szkoły podstawowej. Możliwe będzie też organizowanie obozów szkoleniowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ust. 5 PrOśw lub art. 9 ust. 5 OświatU, dla uczniów szkół mistrzostwa sportowego oraz oddziałów mistrzostwa sportowego w szkołach ogólnodostępnych.