Powiązanie polega na tym, że dłużnik alimentacyjny musi być ujawniony (spełnił warunki do wpisu) w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ), żeby pracodawca został pociągnięty do odpowiedzialności za:

  • zatrudnianie go „na czarno”, czyli bez potwierdzenia na piśmie zawartej umowy o pracę przed dopuszczeniem do pracy (art. 281 § 2 KP),
  • płacenie mu „pod stołem”, czyli przekazywanie wynagrodzenia wyższego niż wynika z zawartej umowy o pracę, nie dokonując potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, mimo takiego obowiązku (art. 282 § 3 KP).
Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Od 1.12.2021 r. z art. 281 § 2 i art. 282 § 3 KP znika dotychczasowa definicja dłużnika alimentacyjnego (pojęcie używane na potrzeby tego tekstu, lecz niewystępujące w KP). Zastępuje ją odesłanie do art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1909, dalej: ustawa KRZ), który również 1.12.2021 r. zaczyna obowiązywać w nowym brzmieniu. Modyfikacja sprowadza się tylko do zamiany słowa „oraz” na „lub”, ale ma znaczące skutki. Powoduje, że wpis w KRZ nie wymaga jednoczesnego prowadzenia dwóch postępowań egzekucyjnych wobec osoby fizycznej, która zalega ze spełnieniem świadczeń alimentacyjnych dłużej niż 3 miesiące. Wystarczy, żeby toczyła się wobec niej:

  • egzekucja świadczeń alimentacyjnych, lub (poprzednio: oraz)
  • egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.
Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Takim kryteriom musi od 1.12.2021 r. odpowiadać pracownik, któremu pracodawca pomaga nie płacić alimentów, pozwalając mu pracować „na czarno” lub realizując wypłaty „pod stołem”. Będzie bowiem figurował w KRZ, co otwiera drogę do nałożenia na pracodawcę grzywny od 1500 zł do 45 000 zł. Pracodawca (również osoba działająca w jego imieniu) nie będzie mógł się od niej uchylić, zasłaniając brakiem winy (art. 1 § 2 Kodeksu wykroczeń, dalej: KW). KRZ jest bowiem jawny, a do sprawdzenia, czy znajduje się w nim osoba zatrudniana wystarczy posiadanie internetu (art. 4 ustawy KRZ). Pracodawcy, który z takiej możliwości nie skorzysta będzie można przypisać co najmniej winę nieumyślną.

Wina może mieć charakter umyślny albo nieumyślny. Ta pierwsza występuje, jeśli pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu celowo pomagają ukryć dłużnikowi alimentacyjnemu jego dochody poprzez zatrudnienie „na czarno” lub wypłaty „pod stołem” (art. 5 w zw. z art. 6 § 1 KW.). Tę drugą będzie im można przypisać, gdy wprawdzie nie zamierzali popełnić wykroczenia, lecz się go dopuścili, bo nie zachowali ostrożności (art. 5 w zw. z art. 6 § 2 KW).

Wciąż masz wątpliwości? Zapytaj eksperta. Sprawdź