20 marca 2020 r. ogłoszone zostało rozporządzenie MEN z 20.3.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 492). Rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem ogłoszenia, tym samym dokonując zmiany obowiązującego od 11.3.2020 r. rozporządzenia MEN z 11.3.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 410).
Oprócz przedłużenia terminu czasowego ograniczenia funkcjonowania wybranych jednostek systemu oświaty do 20.4.2020 r. rozporządzenie zmieniające przewiduje rozwiązania, które pozwolą na wykonywanie przez szkoły i placówki oświatowe pracy w zmienionych warunkach.
W § 3 pkt 2 zmienianego rozporządzenia uchylona została część przepisu dotycząca praktycznej nauki zawodu organizowanej przez pracodawcę. Część ta miała wyłącznie informacyjny charakter (zawierała odesłanie do przepisów prawa pracy) i budziła wątpliwości interpretacyjne. Przed zmianą przepis ten brzmiał: „Czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, polega na zawieszeniu prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, z tym że: w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę; do praktycznej nauki zawodu młodocianych organizowanej przez pracodawcę, który zawarł z nimi umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, stosuje się przepisy prawa pracy”. Po zmianie przepis ten brzmi: „Czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, polega na zawieszeniu prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, z tym że: w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę”.
Przypomnijmy, że do wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia jednostek, w stosunku do których ograniczono na mocy zmienianego rozporządzenia funkcjonowanie na obszarze kraju, należą publiczne i niepubliczne:
1) przedszkola;
2) inne formy wychowania przedszkolnego;
3) szkoły wszystkich typów;
4) placówki oświatowo-wychowawcze;
5) placówki kształcenia ustawicznego oraz centra kształcenia zawodowego;
6) placówki artystyczne;
7) placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
8) kolegia pracowników służb społecznych.
Przepis ten nie dotyczy:
1) przedszkoli i szkół specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej;
2) przedszkoli i szkół specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych;
3) szkół specjalnych funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
4) szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz szkół przy zakładach karnych i aresztach śledczych.
Na podstawie nowododanego § 3a w okresie od 25.3.2020 r. do 10.4.2020 r. zadania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1 zmienianego rozporządzenia są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu MEN z 20.3.2020 r. sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. z 2020 r. poz. 493). Jeżeli zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, dyrektor jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, powinien ustalić inny sposób realizowania tych zadań, o czym powinien poinformować organ sprawujący nadzór pedagogiczny.
Co istotne, na podstawie nowego § 4a w okresie od 25 marca do 10.4.2020 r. na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1 zmienianego rozporządzenia, przez ograniczenie obowiązku świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków, gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, określony przez dyrektora na podstawie § 3a ust. 2 rozporządzenia, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek.
Warto również zwrócić uwagę na nowy § 4b. Zgodnie z nim, § 3a i 4a rozporządzenia stosuje się również do jednostek systemu oświaty:
1) których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (chodzi o przepisy rozporządzenia MEN z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz.U. z 2003 r., Nr 6, poz. 69 ze zm.);
2) do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3 zmienianego rozporządzenia.