Zasada 1: Wytyczne z zajęcia

Wynagrodzenie z umowy zlecenia i innych kontraktów cywilnoprawnych nie jest wynagrodzeniem za pracę, stąd komornik prowadzi z niego egzekucję w trybie przepisów ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1360 ze zm.; dalej: KPC) o egzekucji z innych wierzytelności (art. 895 i nast. KPC). Dokonuje więc zajęcia, o czym zawiadamia zleceniobiorcę będącego dłużnikiem (art. 896 KPC). Informację o tym przekazuje także zleceniodawcy, którego obowiązkiem jest postąpić według zawartych tam wytycznych. Przekazuje zatem komornikowi:

– pełną kwotę z umowy zlecenia, jeśli tak jest zapisane w treści zawiadomienia (patrz też zasada 2),

– wynagrodzenie pomniejszone o kwotę wolną od potrąceń i w maksymalnej wysokości wynikającej z ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.; dalej: KP), gdy w zawiadomieniu jest umieszczone takie postanowienie lub upoważnienie do zastosowania tych reguł ochronnych.

Zasada 2: Warunki do ochrony

Od reguły przekazywania komornikowi całego wynagrodzenia z umowy zlecenia wprowadza wyjątek obowiązujący od 1.1.2019 r. artykuł 833 § 21 KPC (poprzednio część tego przepisu była zawarta w art. 833 § 2 KPC, który ma obecnie nowe brzmienie). Określa on, że art. 87 i art. 871 KP o granicach potrąceń i kwocie wolnej mogą być stosowane do niektórych takich kontraktów. Ma to miejsce, gdy:

– świadczenia ze zlecenia mają charakter powtarzający się, czyli zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie przez określony okres w powtarzających się odstępach czasu (wyrok SA w Łodzi z 13.2.2014 r., I ACa 1057/13) – przesłanka bez zmian,

– celem zlecenia jest zapewnienie utrzymania albo stanowi ono jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną (tu: zleceniobiorcy) – przesłanka zmieniona od 1.1.2019 r.; do tego dnia art. 833 § 2 KPC przewidywał tylko zapewnienie utrzymania.

Do zleceniobiorcy należy poinformowanie o spełnieniu tych warunków komornika, który podejmuje decyzję o wzięciu pod uwagę lub wykluczeniu ochronnych regulacji z art. 87-871 KP (art. 896 § 2 KPC). Jednak zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości, zleceniodawca posiadający wiedzę o ziszczeniu kryteriów do kwoty wolnej i granic potrąceń z Kodeksu pracy, powinien je zastosować. Również wtedy, gdy w piśmie komorniczym nie ma na ten temat słowa (stanowisko z 27.8.2018 r., UiPP nr 2/2019).

Zasada 3: Kwota wolna i granice potrąceń

Jeśli zleceniobiorcy przysługuje ochrona z Kodeksu pracy, wówczas zleceniodawca może maksymalnie potrącić: 3/5 (60%) należnego wynagrodzenia – przy egzekucji na pokrycie świadczeń alimentacyjnych i przy ich zbiegu z innymi należnościami, przy których granica to 1/2 wynagrodzenia. Kwotę wolną nalicza natomiast – zgodnie z przytoczonym wcześniej stanowiskiem resortu sprawiedliwości – od minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2019 r. – 2250 zł), a nie od minimalnej stawki godzinowej dla zleceniobiorców (w 2019 r. – 14,70 zł).