W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 1624 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu z 18.9.2020 r. w sprawie dotacji podmiotowej i celowej, opłat oraz zawartości rocznego planu finansowo-rzeczowego państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej – „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych”.
Rozporządzenie określa:
1) tryb udzielania dotacji, o których mowa w art. 119 ust. 1 i 1a ustawy z 29.11.2000 r. – Prawo atomowe (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1792 ze zm.; dalej: PrAtom), w tym terminy składania wniosków o dotacje, sposób ustalania wysokości dotacji oraz sposób dokumentowania i rozliczania dotacji;
2) sposób ustalania opłat, o których mowa w art. 118 ust. 2 PrAtom, oraz zatwierdzania cennika usług państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej – „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych” (ZUOP);
3) minimalną zawartość rocznego planu finansowo-rzeczowego ZUOP.
Zgodnie z art. 119 ust. 1 i 1a PrAtom, ZUOP otrzymuje z budżetu państwa dotację podmiotową na postępowanie z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym, eksploatację przechowalników wypalonego paliwa jądrowego pochodzącego z badawczych reaktorów jądrowych, działalność w zakresie ochrony radiologicznej i ochrony składowiska odpadów promieniotwórczych oraz na odbiór, transport, przetwarzanie, przechowywanie i składowanie materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i innych substancji promieniotwórczych, a także na prowadzenie działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej dotyczącej postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym oraz funkcjonowania składowiska odpadów promieniotwórczych. ZUOP może otrzymywać dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji związanych z wykonywaniem działalności głównie w zakresie postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym, a przede wszystkim do zapewnienia stałej możliwości składowania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.
Rozporządzenie określa, że wniosek o udzielenie dotacji:
- podmiotowej – składa się do 30 kwietnia roku poprzedzającego rok, którego wniosek dotyczy;
- celowej – składa się w przypadku konieczności realizacji inwestycji związanych z wykonywaniem działalności, o której mowa w art. 114 ust. 1 i 1a PrAtom, nie później niż do 30 listopada roku poprzedzającego rok, którego wniosek dotyczy.
ZUOP dokumentuje wykorzystanie dotacji podmiotowej, sporządzając sprawozdania kwartalne i sprawozdanie roczne z wykonywanej działalności finansowanej z dotacji podmiotowej, a w przypadku dotacji celowej – sporządzając sprawozdanie z wykorzystania środków finansowych z dotacji celowej.
Zgodnie z art. 118 ust. 2 PrAtom, ZUOP z tytułu wykonywania działalności pobiera opłaty, których wysokość określa cennik usług ZUOP zatwierdzony przez ministra sprawującego nadzór nad ZUOP.
Z rozporządzenia wynika m.in., że opłaty z tytułu działalności prowadzonej przez ZUOP ustala się odpowiednio dla każdego rodzaju odpadów promieniotwórczych, wypalonego paliwa jądrowego, materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i innych substancji promieniotwórczych, w zależności od ich ilości, sposobu ich przechowywania, przetwarzania i składowania oraz niezbędnych środków ich transportu.
Natomiast roczny plan finansowo-rzeczowy ZUOP zawiera co najmniej:
1) szacunkową wysokość wpływów finansowych, w tym wysokość dotacji celowej i założonych przychodów własnych;
2) zestawienie kosztów działalności w układzie kalkulacyjnym i rodzajowym, z podziałem na koszty bezpośrednie i pośrednie oraz ze wskazaniem źródeł ich finansowania;
3) rzeczowy wykaz składników aktywów trwałych, których nabycie będzie sfinansowane ze środków własnych i dotacji celowych;
4) roczny zbiorczy plan finansowy;
5) prognozę wyniku finansowego.