Niezależnie od zapisów w regulaminie, które mogłyby zezwalać pracodawcy na wyznaczanie pracy na inne dni niż od poniedziałku do piątku nie byłoby dopuszczalne wyznaczenie wolnej Wigilii i dnia do odpracowania w kolejnym okresie rozliczeniowym.
Odnośnie możliwości jednostronnego wyznaczenia dniem wolnym, np. Wigilii i jednocześnie wskazania innego dnia do odpracowania wszystko zależy od wewnętrznej organizacji dotyczącej rozkładów czasu pracy. Pracodawca wyznacza rozkłady czasu pracy, ale robi to w regulaminie pracy, a nie na bieżąco. Regulamin wskazuje na konkretny rozkład (godzinowy lub dzienny) albo wyznacza granice tworzenia harmonogramów czasu pracy. Może dawać pracodawcy możliwość wyznaczania także innych dni wolnych i dni pracy niż standardowo wskazane w regulaminie.
Należałoby zwrócić uwagę na zapisy obowiązującego regulaminu pracy. To w nim bowiem ustala się rozkłady czasu pracy, które mają moc wiążącą dla pracowników ale również dla pracodawcy. Rozkłady mogą być przy tym określane jako stałe, jak też zmienne, ustalana w harmonogramach czasu pracy.
Nawet przy rozkładzie stałym często w regulaminach pojawiają się zapisy wskazujące, że pracodawca jest uprawniony do wyznaczenia innych dni pracy niż będące „standardowo” dniami pracy. Jeżeli tego rodzaju zapisy w regulaminie się znalazły to pracodawca jednostronnie, bez konieczności ustalania tego z pracownikami może wyznaczyć inne dni pracy niż „zwykłe”.
Pracodawca zasadniczo nie ma całkowitej swobody w kształtowaniu rozkładów czasu pracy poza regulaminem. Jeżeli regulamin nie przewiduje żadnych odstępstw od stałego rozkładu dziennego, to zmiana dni pracy (i wyznaczenie wolnej Wigilii i w to miejsce innego dnia wolnego) nie jest w ocenie autora odpowiedzi dopuszczalna i wymagałaby wcześniejszej zmiany regulaminu. Przy stałych rozkładach czasu pracy ustalonych w regulaminie i braku jakichkolwiek zapisów pozwalających na planowanie pracy w innych dniach i godzinach pracodawca jest związany stworzonymi przez siebie regulacjami w pełni. W regulaminie pracy należałoby wprowadzić zapis, aby można było ustalić sobotę dniem odpracowania za inny dzień, np. Wigilię (gdyby odpracowanie miało być jednak w tym samym okresie rozliczeniowym), np. „Pracodawca może wyznaczyć zarządzeniem inne dni wolne od pracy i inne dni pracy w przedziale od poniedziałku do soboty”.
Można byłoby dopuścić indywidualne zmiany na podstawie wniosków pracowników. Te dotycząc mogłyby jednak tylko konkretnych osób – tych, które wnioski takie by złożyły.
Druga kwestia to okres rozliczeniowy. Skoro wprowadzono miesięczny okres rozliczeniowy to w żadnym razie nie można wyznaczyć dodatkowego dnia wolnego w grudniu (jeden okres rozliczeniowy) i dnia do odpracowania w styczniu (drugi okres rozliczeniowy). Dotyczy to także ewentualnego działania na wniosek pracownika.
Zaznaczmy, że system czasu pracy podstawowy nie opiera się na pracy od poniedziałku do piątku, ale na stałości godzin pracy przy pełnym etacie. W systemie równoważnym również można stosować stałe rozkłady dni pracy (np. od poniedziałku do piątku). To jednak nie ma akurat znaczenia odnośnie do pytania.
