Pracownica, która jest samotną matką może wykorzystać maksymalnie 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego (przy założeniu, że urodziła jedno dziecko przy jednym porodzie i dziecko nie posiada zaświadczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”).
Urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski to płatny, fakultatywny urlop, który przysługuje pracownikom – rodzicom małych dzieci. Urlop ten można wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia i można go podzielić na maksymalnie 5 części. Za okres tego urlopu przysługuje zasiłek macierzyński, a jego wymiar jest zależny od: ilości dzieci urodzonych przy jednym porodzie (do 41 tygodni w przypadku jednego dziecka i do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego) oraz stanu zdrowia dziecka (dzieci) ustalanego na podstawie przepisów ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (odpowiednio do 65 tygodni w przypadku jednego dziecka i do 67 tygodni w przypadku porodu mnogiego; warunkiem jest posiadanie przez dziecko zaświadczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”).
Zasadą jest, że urlop rodzicielski przysługuje łącznie obojgu pracownikom – rodzicom. Przy czym każdemu z pracowników – rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z ogólnego wymiaru (np. 41 tygodni). Prawa tego nie można przenieść na drugiego z pracowników – rodziców dziecka.
Wymiar urlopu rodzicielskiego dla samotnej matki
W praktyce niekiedy zdarza się, że pracownicy – rodzice małych dzieci opiekują się nimi samodzielnie. Takie sytuacje mają miejsce np. gdy drugi rodzic dziecka zmarł, czy został pozbawiony władzy rodzicielskiej. I takie sytuacje uwzględnia także Kodeks pracy dla celów urlopu wychowawczego.
Co do zasady urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze 36 miesięcy i jest on udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Urlop ten przysługuje łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka, przy czym każdemu z nich (podobnie jak w przypadku urlopu rodzicielskiego) przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z ogólnego wymiaru. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. W praktyce więc jeśli dziecko ma obydwoje rodziców lub opiekunów, to jeśli z urlopu korzysta tylko jedno z nich, to może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy tego urlopu. Pozostały 1 miesiąc urlopu musi wykorzystać drugi rodzic/opiekun, a jeśli tego nie zrobi, to ta część urlopu po prostu przepadnie.
Kodeks pracy przewiduje jednak wyraźnie, że są takie przypadki, gdy jeden z rodziców/opiekunów dziecka może wykorzystać pełne 36 miesięcy urlopu. Będzie tak wówczas, gdy:
1) drugi rodzic dziecka nie żyje,
2) drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
3) drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu (art. 186 § 9-10 Kodeksu pracy).
Niestety Kodeks pracy nie przewiduje odpowiednika tego przepisu dla urlopu rodzicielskiego. Z tego względu w praktyce pracownica, która samotnie/samodzielnie opiekuje się dzieckiem, może wykorzystać maksymalnie 32 tygodnie takiego urlopu.
