Wprowadzenie przepisów podwyższających akcyzę bez stosownego okresu na wejście ustawy są niezgodne z Konstytucją

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 3.7.2019 r. (sygn. SK16/17) orzekł, że art. 65 ust. 1a pkt 2 ustawy z 23.1.2004 r. o podatku akcyzowym w związku z art. 2 ustawy z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym w zakresie, w jakim odnosi się do obowiązków podatkowych powstałych przed 15.9.2005 r. jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 2 i art. 84 Konstytucji RP.

Skarga konstytucyjna spółki jawnej, dotyczyła braku vacatio legis przepisów ustawy z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (dalej: ustawa zmieniająca). Zgodnie z art. 2 ustawy zmieniającej, przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zmienionej wersji weszły w życie z dniem ogłoszenia.

Zaskarżona zmiana dotyczyła art. 65 ust. 1a pkt 2 AkcyzaU i polegała na wprowadzeniu specjalnej, radykalnie podwyższonej stawki akcyzy z tytułu sprzedaży oleju opałowego przy pomocy odmierzaczy paliw ciekłych (która wcześniej podlegała stawce ogólnej). Przepis ten wprowadzał bowiem podwyższoną do 1800 zł za tonę, sankcyjną stawkę akcyzy na ciężkie oleje opałowe sprzedawane za pomocą odmierzaczy paliw ciekłych. Nowelizacja ta została uchwalona 28.7.2005 r. a ogłoszona w Dzienniku Ustaw z 24.8.2005 r., przy czym zgodnie z przepisem przejściowym (art. 2), wchodziła w życie już z dniem ogłoszenia.

Zdaniem spółki, brak vacatio legis ww. przepisu uniemożliwiał jej uzyskanie wiedzy o zmianie stawek akcyzy, a przede wszystkim o konieczności przygotowania się do zmiany dotychczasowej metody sprzedaży. W związku z tym spółka stwierdziła, że zmieniony przepis art. 65 ust. 1a pkt 2 AkcyzaU narusza art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 2 oraz z art. 84 Konstytucji RP.

Trybunał orzekł że zmieniony przepis art. 65 ust. 1a pkt 2 AkcyzaU w zakresie, w jakim odnosi się do obowiązków podatkowych powstałych przed 15.9.2005 r., jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 i art. 84 Konstytucji RP. Wyrok TK może być podstawą do wznowienia postępowań, w których wydano niekorzystne dla podatników decyzje w sprawie podatku akcyzowego w rozpoznawanym zakresie podwyższonej stawki akcyzy.