W związku z rozpędzającą się czwartą falą pandemii COVID-19 w Polsce, resort zdrowia postanowił wrócić z pomysłem nadania pracodawcom dodatkowych uprawnień dotyczących możliwości weryfikowania czy osoby zatrudnione są zaszczepione przeciwko COVID-19, są ozdrowieńcami albo posiadają negatywny test na obecność COVID-19. Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nowa wersja ustawy w przeciwieństwie do projektu, który był w konsultacjach społecznych nie umożliwia pracodawcom wysyłania niezaszczepionych pracowników na urlopy bezpłatne. Natomiast pracodawca może otrzymać możliwość przenoszenia takich pracowników na inne stanowiska pracy.
Minister Zdrowia w październiku wskazywał, że komentowany projekt ustawy „czeka na cięższe czasy” biorąc pod uwagę, że w ostatnich dniach resort zdrowia informował o ponad 15 tys. przypadków, wydaje się, że cięższe czasy właśnie nastały. Natomiast ustawy, którą często lobbują organizacje pracodawców, nadal nie ma. Na jej uchwalenie potrzebne jest kilka tygodni, co oznacza, że może wejść w życie na początku grudnia 2021 r.
Założenia projektu
Zgodnie z informacjami przekazywanymi zarówno przez przedstawicieli KPRM, resortu zdrowia jak również resortu rodziny i pracy, ustawa odbyła już konsultacje międzyresortowe. Ministerstwo Rodziny krytycznie oceniło propozycję, aby pracodawcy mogli wysyłać niezaszczepionych pracowników na urlop bezpłatny, w związku z tym tego rodzaju przepisów najprawdopodobniej w treści projektu, który ma zostać skierowany do dalszych prac, nie będzie. Nie można jednak wykluczyć, że tego rodzaju zmiany i zapisy zostaną jeszcze dodane już na etapie prac w Sejmie.
Zapowiedzi wskazują, że w projekcie zostanie umożliwione przenoszenie pracowników którzy nie są zaszczepieni przeciwko COVID-19 na inne stanowiska pracy, które nie wymagają kontaktu z innymi osobami zarówno klientami jak i współpracownikami. Nie jest jasne czy przepisy będą ograniczały się do przenoszenia takich osób w ramach jednego zakładu pracy, np. w tym samym budynku ale na innym piętrze, czy osoba, która nie jest zaszczepiona będzie mogła zostać delegowana do innego miasta czy innego oddziału. Szczegóły powinny zostać uregulowane w treści przepisów. Ponadto nie jest jasne jak długo takie przepisy będą funkcjonowały; czy będą ważne tylko w czasie ogłoszonego stanu epidemii, czy będą mogły zostać wprowadzone na dłuższy czas.
Ozdrowieńcy, testy na COVID-19
Pierwsze zapowiedzi resortu zdrowia wskazywałyby, że alternatywą dla szczepień byłoby posiadanie statusu ozdrowieńca albo negatywnego wyniku testu na COVID-19. Nie jest do końca pewne czy tego rodzaju regulacja zostanie finalnie ujęta w projekcie, ale już w tym momencie kluczowe wydaje się pytanie, jak długo testy byłyby ważne i kto finansowałby wykonywanie takich testów przez pracowników. Należy podkreślić, że szczepionki przeciwko COVID-19 są bezpłatne, w przeciwieństwie do testów. W związku z tym pojawia się pytanie zasadnicze, kto będzie ponosił koszty testu na obecność COVID-19. Czy to pracodawca będzie zobowiązany do ponoszenia tego rodzaju wydatków, czy każdy pracownik samodzielnie zapłaci za wykonywanie testów. Jeżeli testy będą miały ważność np. 48 h, to w ciągu jednego tygodnia taka osoba będzie musiała wykonać przynajmniej dwa testy, co w dłuższej perspektywie może się okazać bardzo drogie. W związku z tym, tego rodzaju rozwiązanie będzie działało zachęcająco na osoby, które dotychczas się nie zaszczepiły, a są niechętnie nastawione do ponoszenia kosztów ciągłego testowania, więc będą skłonne zaszczepić się przeciwko COVID-19.
Dalsze losy projektu
Warto podkreślić, że do uchwalenia przez Sejm takiego projektu mogą być potrzebne głosy przedstawicieli opozycji, którzy na dzisiaj nie określają, czy zgodzą się na takie rozwiązanie. Pojawiają się również głosy dotyczące tego, czy przepisy w proponowanym brzmieniu są zgodne z RODO, a także czy pracodawcy powinni mieć dostęp do takich informacji. Prezes Rady Ministrów informował w piątek 5 listopada, że projekt tej ustawy został skierowany na posiedzenie Komitetu Stałego Rady Ministrów co może oznaczać, że ustawa w najbliższych dniach zostanie przyjęta przez rząd, projekt zostanie przekazany do Sejmu i będzie można szczegółowo zapoznać się ze zmianami przygotowanymi przez resort zdrowia.
Artykuł został przygotowany na podstawie informacji przekazywanych przez przedstawicieli rządu na dzień 8.11.2021 r. Projekt ustawy w tym zakresie nie jest jeszcze opublikowany.
