Używanie znaku towarowego w obrocie handlowym

Stan faktyczny 

B (osoba fizyczna zamieszkała w Finlandii) otrzymał z Chin partię 150 łożysk kulkowych wykorzystywanych jako części zamienne m.in. w sinikach oraz w konstrukcji mostów. Na łożyskach tych było umieszczone oznaczenia odpowiadające międzynarodowemu znakowi towarowemu INA, którego właścicielem jest A, między innymi dla towarów: „Łożyska”. B odebrał tę partię towaru ze składu celnego na lotnisku Helsinki-Vantaa, gdzie była składowana, i zabrał do swojego miejsca zamieszkania. Kilka tygodni później łożyska zostały przekazane osobie trzeciej w celu wywozu do Rosji. Jako wynagrodzenie za swoje usługi B otrzymał karton papierosów i butelkę koniaku.

W postępowaniu karnym o naruszenie wszczętym przeciwko B przed sądem w Helsinkach, do którego A przystąpiła z roszczeniem cywilnoprawnym, sąd ten uniewinnił B, ponieważ nie było możliwe wykazanie, że popełnił on przestępstwo umyślne. Sąd ten zakazał B kontynuowania lub powtarzania takich działań i zobowiązał do naprawienia szkody poniesionej przez A oraz zapłaty odszkodowania. B zaskarżył to zobowiązanie.

Pytanie prejudycjalne 

Czy art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 3 lit. b) i c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z 22.10.2008 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.Urz UE L z 2008 r. Nr 299, s. 25) należy interpretować w ten sposób, że osobę nieprowadzącą zawodowo działalności handlowej, która odbiera, wprowadza do swobodnego obrotu w państwie członkowskim i przechowuje towary w sposób oczywisty nieprzeznaczone do użytku prywatnego, które zostały wysłane na jej adres z państwa trzeciego i na których jest umieszczony bez zgody właściciela znak towarowy, należy postrzegać jako osobę używającą znaku towarowego w obrocie handlowym w rozumieniu pierwszego z tych przepisów?

Stanowisko TS

Trybunał stwierdził, że zawarte w art. 5 ust. 1 dyrektywy 2008/95/WE wyrażenie „używanie w obrocie handlowym” oznacza, że na prawa wyłączne wynikające ze znaku towarowego jego właściciel może co do zasady powoływać się jedynie wobec podmiotów gospodarczych, a zatem w kontekście działalności handlowej (wyrok TS z 12.7.2011 r., L’Oréal i in., C-324/09, pkt 54). Ponadto, jeżeli przeprowadzane transakcje wykraczają – ze względu na rozmiar, częstotliwość lub inne cechy – poza sferę prywatnej działalności, osoba, która ich dokonuje, porusza się „w obrocie handlowym” (wyrok L’Oréal i in., pkt 55).

W niniejszej sprawie towary będące przedmiotem sporu w postępowaniu głównym to łożyska kulkowe o łącznej masie 710 kg, które generalnie używane są w przemyśle ciężkim. W ocenie TS te towary, ze względu na ich naturę i rozmiar, w sposób oczywisty nie są przeznaczone do użytku prywatnego, zatem transakcje, które ich dotyczą, należy uznać za wchodzące w zakres działalności handlowej. Jednakże TS wskazał, że powinien to zweryfikować sąd odsyłający.

Trybunał przypomniał, że osoba, która udostępnia swój adres jako miejsce, do którego powinny zostać wysłane przedmiotowe towary, która dokonuje odprawy celnej lub zleca jej dokonanie agentowi i która wprowadza je do swobodnego obrotu, dokonuje przywozu w rozumieniu art. 5 ust. 3 lit. c) dyrektywy 2008/95/WE. Jeżeli chodzi o kwestię, czy można przyjąć, że B osobiście używał oznaczenia identycznego ze znakiem towarowym, gdy działał w interesie gospodarczym osoby trzeciej, TS stwierdził, że własność towarów, na których jest umieszczony znak towarowy, nie ma znaczenia dla stwierdzenia używania w obrocie handlowym. Z orzecznictwa TS wynika, że okoliczność, iż dany podmiot używa oznaczenia odpowiadającego znakowi towarowemu dla towarów, które nie są jego własnymi w tym znaczeniu, że nie posiada on tytułu prawnego do nich, sama w sobie nie stoi na przeszkodzie temu, aby używanie to było objęte zakresem stosowania art. 5 ust. 1 dyrektywy 2008/95/WE (wyrok L’Oréal i in., pkt 91). Okoliczność, że dana osoba dokonała przywozu takich towarów i wprowadziła je do swobodnego obrotu, jest, zdaniem TS, wystarczająca do stwierdzenia, że uczestniczyła ona w obrocie handlowym, i nie jest już konieczne badanie późniejszego losu tych towarów, w szczególności czy były one składowane przez importera lub wprowadzone do obrotu w Unii, lub ponownie wywiezione do państwa trzeciego. Ponadto TS uznał, że nie ma znaczenia również wysokość wynagrodzenia, które importer otrzymał w zamian za swoje czynności.

Reasumując TS orzekł, że art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 3 lit. b) i c) dyrektywy 2008/95/WE należy interpretować w ten sposób, że osobę nieprowadzącą zawodowo działalności handlowej, która odbiera, wprowadza do swobodnego obrotu w państwie członkowskim i przechowuje towary w sposób oczywisty nieprzeznaczone do użytku prywatnego, które zostały wysłane na jej adres z państwa trzeciego i na których jest umieszczony bez zgody właściciela znak towarowy, należy postrzegać jako osobę używającą znaku towarowego w obrocie handlowym w rozumieniu pierwszego z tych przepisów.