W świetle art. 30 KartaNauczU na system wynagrodzenia nauczycieli składają się wynagrodzenie zasadnicze, dodatki za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, nagrody i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy. Wysokość dodatków jest uzależniona odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy. Na podstawie art. 30 ust. 6 KartaNauczU organ prowadzący szkołę określa w drodze regulaminu m.in. wysokość stawek dodatków oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków.

Szczególny status regulaminu wynagradzania nauczycieli

Regulamin wynagradzania nauczycieli jako uchwała rady gminy musi spełniać wymogi określone dla aktów prawa miejscowego. Organy samorządu terytorialnego ustanawiają akty prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Pomiędzy ustawą, która zawiera upoważnienie do wydania aktu prawa miejscowego, a aktem prawa miejscowego, istnieje więź formalna i materialna. Więź formalna to oczywiście przepis upoważniający do regulacji danej kwestii w drodze aktu prawa miejscowego. Więź materialna to inaczej więź treściowa. Akt wydany przez organ samorządu terytorialnego musi być dopełnieniem materii ustawy. Jednym z aspektów tej więzi jest zgodność aktu miejscowego z treścią aktu, z upoważnienia którego został wydany.

W wyroku WSA w Krakowie z 25.6.2020 r. (III SA/Kr 985/19) rozpatrywano kwestię, na ile organ prowadzący może, uwzględniając fakt, że środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, w tym na wynagrodzenia nauczycieli, są zagwarantowane w dochodach JST, zobowiązać dyrektora szkoły do uzgadniania z wójtem wysokości dodatków. W regulaminie wynagradzania będącym przedmiotem postępowania sądowego znalazły się następujące postanowienia:

  1. dodatek motywacyjny przyznaje nauczycielowi dyrektor w uzgodnieniu z wójtem gminy,
  2. funduszem nagród dysponuje dyrektor w uzgodnieniu z wójtem gminy,
  3. dodatek funkcyjny dla wicedyrektora określa  dyrektor szkoły w uzgodnieniu z wójtem gminy,
  4. wysokość dodatku funkcyjnego uzależnia się m.in. od angażowania rodziców w realizację remontów i utrzymanie poprawnego stanu technicznego szkoły, jak również wyposażenie pracowni i pomieszczeń szkolnych.

Ograniczenie kompetencji dyrektora szkoły jako osoby działającej za pracodawcę

W świetle art. 7 KartaNauczU szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej. Z kolei art. 68 ust. 5 PrOśw stanowi, że dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:

  1. zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki;
  2. przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki.

Przepisy powyższe nie zobowiązują dyrektora szkoły do współdziałania z organem prowadzącym w zakresie przyznawania nagród i dodatków do wynagrodzenia – w tym dodatku motywacyjnego i funkcyjnego. Przepis art. 30 ust. 6 pkt 1 KartaNauczU stanowi dla rady gminy upoważnienie do określenia wysokości stawek dodatków. Brak jest jednak w nim umocowania do ograniczenia wynikających z regulacji ustawowych kompetencji dyrektora szkoły jako pracodawcy.

Jeżeli chodzi o uzależnienie wysokości dodatku funkcyjnego dla dyrektora szkoły od angażowania się rodziców w realizację remontów i utrzymanie poprawnego stanu technicznego szkoły oraz wyposażenie pracowni i pomieszczeń szkolnych, to brak jest podstaw do wprowadzania dodatkowych, pozaustawowych kryteriów różnicujących wysokość dodatku. Nieznane przepisom KartaNauczU kryterium „angażowania rodziców” jest kryterium niezależnym od dyrektora, gdyż mimo jego starań efekt jest nieprzewidywalny i dyrektor nie ma na działania rodziców żadnego realnego wpływu.

W rezultacie zapisy uchwały naruszyły w sposób istotny prawo i stwierdzono ich nieważność.