W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 54 opublikowano ustawę z 18.12.2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Zmiany wprowadzono m.in. do ustawy z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 470 ze zm.; DrPublU). Zmianie uległ art. 41 DrPublU, z którego wynika w jego nowym brzmieniu, że dopuszczono wprowadzenie albo ustanowienie zakazu ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t:

  • po określonej drodze publicznej lub jej odcinku – wprowadza właściwy zarządca drogi za pośrednictwem znaku drogowego;
  • w strefie obejmującej co najmniej dwie drogi publiczne lub ich odcinki – ustanawia właściwa rada gminy (miasta) w drodze uchwały.

Wprowadzenie albo ustanowienie zakazu jest dopuszczalne na drogach publicznych lub ich odcinkach, których parametry techniczne lub stan techniczny konstrukcji nawierzchni jezdni nie są dostosowane do ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t, spełniających co najmniej jedną z przesłanek wymienionych w art. 41 ust. 4 DrPublU. Taką przesłanką może być fakt, że droga lub jej odcinek:

  • przebiega przez obszar, na którym znajduje się: forma ochrony przyrody, wyjście z placówki oświaty, a także zabytek nieruchomy objęty formą ochrony zabytków lub graniczy z takim obszarem;
  • przebiega przez teren intensywnej zabudowy mieszkaniowej;
  • przebiega przez uzdrowisko albo obszar ochrony uzdrowiskowej lub graniczy z takim uzdrowiskiem albo obszarem ochrony uzdrowiskowej;
  • przebiega przez obszar górniczy lub graniczy z takim obszarem;
  • przebiega przez teren zagrożony ruchami masowymi ziemi lub teren, na którym występują te ruchy;
  • przebiega przy obiekcie budowlanym, dla którego wstrząsy lub drgania wynikające z ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 8 t mogą powodować uszkodzenie tego obiektu;
  • graniczy: z obszarem, na którym znajduje się szpital ze strefą ochronną Pomnika Zagłady.

Nie zawsze jednak można wprowadzić takie ograniczenia. A zatem, nie można wprowadzić ani ustanowić zakazu na:

  • drogach publicznych lub ich odcinkach, które zostały wybudowane lub przebudowane z udziałem środków pochodzących z budżetu UE, przez okres 5 lat od dnia oddania drogi lub jej odcinka do użytkowania;
  • drogach publicznych lub ich odcinkach w transeuropejskiej sieci drogowej;
  • drogach krajowych lub ich odcinkach, z wyjątkiem dróg krajowych zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu.

Poza tym, zakazu nie stosuje się do:

  • autobusów;
  • pojazdów biorących udział w akcjach ratowniczych oraz przy bezpośredniej likwidacji skutków klęsk żywiołowych;
  • pojazdów zarządców dróg publicznych oraz podmiotów wykonujących obowiązki zarządcy drogi na jego rzecz z zakresu utrzymania dróg;
  • pojazdów Policji, ITD, SOP, ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, CBA, Straży Granicznej, Służby Więziennej, KAS wykorzystywanych przez Służbę Celno-Skarbową oraz jednostek ochrony przeciwpożarowej, wykonujących zadania tych służb lub podmiotów;
  • pojazdów Sił Zbrojnych RP i państw sojuszniczych;
  • pojazdów Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz podmiotów wykonujących na jego rzecz zadania wynikające z ustawy z 20.7. 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 310 ze zm.).

Jeżeli chodzi o zakaz w strefie obejmującej co najmniej dwie drogi publiczne lub ich odcinki ustanawiany przez właściwą radę gminy (miasta) w drodze uchwały, ustanowienie takiej strefy wymaga uzyskania zgody organów zarządzających drogami i ruchem na drogach publicznych lub ich odcinkach, które mają znajdować się w tej strefie. Organy te uzgadniają projekt uchwały w ciągu 21 dni od dnia otrzymania projektu uchwały. Niezajęcie przez organ stanowiska w tym terminie uznaje się za uzgodnienie projektu uchwały.

Uchwała rady gminy (miasta) jest aktem prawa miejscowego i określa:

  • drogi publiczne lub ich odcinki objęte strefą oraz granice tej strefy;
  • dopuszczalny nacisk pojedynczej osi napędowej pojazdów poruszających się po drogach publicznych lub ich odcinkach objętych strefą.

Granicę strefy oznacza się znakiem drogowym wskazującym dopuszczalny nacisk pojedynczej osi napędowej pojazdów, które mogą poruszać się po drogach publicznych lub ich odcinkach objętych strefą.

Ważne

Znaki kierunku i miejscowości wskazujące numer i rodzaj (kategorię) drogi, oznaczające zarazem dopuszczalny nacisk pojedynczej osi pojazdu poruszającego się tą drogą, zgodnie z art. 41 DrogPublU w brzmieniu dotychczasowym, umieszczone na drogach publicznych przed 13.3.2021 r. mogą pozostać na drogach publicznych do czasu ustalenia organizacji ruchu przewidującej wymianę tych znaków (art. 20 nowelizacji).

Ponadto dodano też przepisy art. 41a i 41b DrPublU, z których wynika m.in., że na drogowych przejściach granicznych znajdujących się na granicy zewnętrznej mogą być wprowadzane zakazy ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej poniżej 11,5 t po drodze publicznej albo jej odcinku znajdujących się w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego. Zakaz ten wprowadza właściwy zarządca drogi za pośrednictwem znaku drogowego. Natomiast po drogach publicznych o nawierzchni innej niż bitumiczna, betonowa, kamienna lub klinkierowa, w tym kostkowa lub płytowa, dopuszcza się wyłącznie ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 8 t.

Ważne

Do kontroli przestrzegania przez korzystających z dróg publicznych powyższych zakazów, a także wspomnianego wyżej dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej są uprawnieni:

1) inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego;

2) funkcjonariusze Policji;

3) funkcjonariusze Straży Granicznej;

4) funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej;

5) osoby działające w imieniu zarządcy drogi, z wyjątkiem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad;

6) strażnicy gminni (miejscy).

Zasady przeprowadzania takiej kontroli określono w nowododanym art. 41c DrPublU.

Za naruszenie zakazu albo za przekroczenie dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej wymierza się, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną. Zasady wymierzania kar określa nowododany art. 41d DrPublU. Kary wymierza się w wysokości (w zależności od rozpoznanych okoliczności): 3000 zł, 6000 zł, 10.000 zł, 12.000 zł oraz 20.000 zł.