W lutym 2018 r. został złożony za pośrednictwem poczty elektronicznej do publicznego przedszkola wniosek o udostępnienie informacji publicznej, przez wskazanie czy w 2017 r. i 2018 r. jednostka ta miała obsługę prawną, w jakim trybie obsługa prawna została wyłoniona i na jakie kwoty zostały zawarte umowy oraz o przekazanie kopii tych umów, domagając się jednocześnie przesłania tych informacji na piśmie na wskazany adres.

W maju 2018 r. do przedszkola wpłynęła skarga na bezczynność w zakresie udostępniania wyżej wskazanej informacji publicznej. W odpowiedzi dyrektor przedszkola wskazał, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej został złożony drogą elektroniczną, ale ponieważ nie został oznaczony jego temat, program poczty zakwalifikował go jako wiadomość reklamową. Nadto informacja we wnioskowanym zakresie została udzielona niezwłocznie po wpłynięciu skargi, w związku z czym w ocenie dyrektora postępowanie w zakresie bezczynności było bezprzedmiotowe. Również skarżąca wniosła o umorzenie postępowania, w związku z otrzymaniem stosownej informacji.

Rozpatrujący sprawę sąd wskazał, że dla oceny, czy organ pozostaje w bezczynności w zakresie udzielenia informacji publicznej, istotne znaczenie ma ustalenie, czy dysponuje on informacją, która jest informacją publiczną w rozumieniu art. 6 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1330, dalej: DostInfPubU), oraz że jest on podmiotem zobowiązanym do udostępnienia tej informacji, przy czym, stosownie do treści art. 4 ust. 3 DostInfPubU, podmioty określone w ust. 1 i 2 tego artykułu są zobowiązane do udzielenia informacji, jeśli są w jej posiadaniu. W dalszej kolejności ustaleniu podlega, czy organ udostępnił żądaną informację (lub podjął inne ustawą określone czynności) we wskazanym ustawą terminie (art. 13 ust. 1 i 2 DostInfPubU). Zdaniem sądu nie ulegało wątpliwości, że dyrektor przedszkola, jako organ jednostki organizacyjnej gminy, stanowił podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznych stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 4 DostInfPubU. Bezsporne było również to, że zakresem DostInfPubU objęte są umowy cywilnoprawne zawierane przez organy władzy publicznej lub inne podmioty w zakresie wykonywanych przez nie zadań publicznych, jako dotyczące majątku publicznego. Dotyczy to umów o świadczenie usług prawnych, ponieważ są finansowane ze środków publicznych (co zostało poruszone m.in. w wyroku NSA z 23.11.2016 r., I OSK 2606/15). Z tego względu, w ocenie WSA, żądane przez skarżącą informacje dotyczące umów o obsługę prawną stanowiły informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. c DostInfPubU.

W dalszej części sąd wskazał, że gdy wniosek dotyczy informacji będącej informacją publiczną, tak jak w niniejszej sprawie, organ ma obowiązek:

1) udostępnić tę informację w formie czynności materialno-technicznej, co winno nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku oraz w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem;

2) wydać, na podstawie art. 16 ust. 1 DostInfPubU, decyzję o odmowie jej udostępnienia w razie uznania, że zachodzą podstawy do takiej odmowy,

3) udzielić informacji, o których mowa w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 DostInfPubU, wyjaśniając przyczyny braku możliwości udostępnienia informacji w terminie bądź zgodnie z wnioskiem, przy jednoczesnym wskazaniu, w jakim terminie, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie lub

4) poinformować pisemnie wnioskodawcę, że nie posiada żądanej informacji.

W omawianej sprawie dyrektor nie kwestionował, że otrzymał wniosek, ani też nie powoływał się na okoliczności uniemożliwiające mu udostępnienie informacji określone w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 1 DostInfPubU. Wskazał jedynie, że program pocztowy zakwalifikował wniosek jako wiadomość reklamową.

Ważne
W związku z powyższym sąd przypomniał, że aktualnie w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd co do tego, że do obowiązków organu administracji publicznej należy taka konfiguracja poczty elektronicznej, w tym filtrów antyspamowych, oraz takie zorganizowanie obsługi technicznej poczty elektronicznej organu – aby zapewnić bezproblemowy i niezwłoczny odbiór przesyłanych na wskazany przez adres podań, wobec prawnej dopuszczalności ich wnoszenia także drogą elektroniczną (por. np. postanowienia NSA z 10.9.2015 r., I OSK 1968/15 i z 3.11.2015 r., I OSK 1940/15). Skutki trudności, błędów czy nieprawidłowości w zakresie kształtowania i obsługiwania przez organy administracji publicznej oficjalnych systemów służących do komunikacji z tymi organami nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów (por. postanowienie NSA z 5.11.2015 r., I OZ 1414/15, wyrok NSA z 16.2.2016 r., I OSK 2186/14). Ryzyko nieodebrania, czy też nie odczytania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej wniosku, skierowanego na oficjalnie podany adres elektroniczny organu, obciąża ten organ, a nie wnioskodawcę (por. postanowienie NSA z 18.11.2015 r., I OSK 2897/14).

Biorąc powyższe pod uwagę sąd wskazał, że skarżąca miała prawo złożyć wniosek o udostępnienie informacji publicznej w formie elektronicznej i z takiej drogi skorzystała przesyłając wniosek na adres elektroniczny organu, a organ po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku popadł w bezczynność, która została usunięta dopiero w maja 2018 r., kiedy to udzielono odpowiedzi na wniosek.