Związkowiec z ulgą do 300 zł
Przepis art. 1 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych stanowi, że związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji. Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe. Co do zasady, prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych przysługuje osobom wykonującym pracę zarobkową. Co oznacza, że jest to pojęcie szersze niż pojęcie pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy.
Nowy art. 26 ust. 1 pkt 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzyma następującą treść „Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29–30cb i art. 30da–30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4–4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 300 zł”.
Składka członkowska przekroczy w wielu sytuacjach limit 300 zł
Zgodnie ze zgłoszoną propozycją, osoba zatrudniona, która będzie członkiem związku zawodowego, będzie miała możliwość odliczenia od dochodu równowartość opłaconych składek z tytułu przynależności do związku zawodowego. Projekt ustawy przewiduje limit kwotowy (od faktycznie opłaconych składek) w wysokości 300 zł w skali roku kalendarzowego. To oznacza, że miesięcznie od podatku dochodowego będzie można odliczyć równowartość składki członkowskiej nie większej niż 25 zł. Wysokość składki członkowskiej często jest ustalona na poziomie 1%, co oznacza, że w wielu sytuacjach członkowie związków wpłacają wyższe składki niż wskazany w ustawie limit. Bowiem 1% z minimalnego wynagrodzenia w 2022 r. wynosić będzie 30 zł i 10 gr.
Uzwiązkowienie w Polsce nie jest zbyt duże
W uzasadnieniu do ustawy wskazano, że zgodnie z danymi GUS w 2018 r. aktywnie działało 12 500 organizacji związków zawodowych, funkcjonujących na różnych szczeblach. Największą część wśród związków zawodowych stanowiły zakładowe i oddziałowe organizacje związkowe (78,1%), następnie międzyzakładowe organizacje związkowe (19,5%). Ponadto na terenie kraju działały też federacje, konfederacje i ich struktury terenowe lub branżowe, a także tzw. jednolite związki zawodowe – w sumie było ich około 2,3%. Najmniejszą część stanowiły związki zawodowe rolników indywidualnych (0,1%). W 2018 r. do związków zawodowych należało ponad 1 500 000 osób. Osoby zrzeszone w związkach zawodowych stanowiły 4,9% w odniesieniu do dorosłej ludności Polski oraz 16,3% – zatrudnionych na podstawie stosunku pracy w zakładach zatrudniających powyżej 9 osób. Środki finansowe, którymi dysponowały poszczególne organizacje, z reguły nie były wysokie. Wśród związków zawodowych w 2017 r. przychody 33,7% jednostek nie przekraczały 5000 zł rocznie, kolejnych 52,2% – kształtowały się na poziomie powyżej 5000 do 50 000 zł.
Ulga podatkowa może zwiększyć zainteresowanie uczestnictwem w związku zawodowym
Proponowana zmiana może zachęcać osoby zatrudnione do zrzeszania się i działalności związkowej, co może spowodować zwiększenie uzwiązkowienia w Polsce. Obecnie projekt ustawy jest procedowany w Sejmie, zgodnie z zapowiedzią przedstawicieli rządu, na przełomie września i października ustawa powinna zostać przyjęta przez Sejm, a następnie zostanie skierowana do Senatu. Planowana data wejścia w życie tej ustawy to 1.1.2022 r.
