Pierwsza polska spółka, która nabyła towar od podmiotu austriackiego w ramach WNT, rozlicza podatek od tej transakcji w Bułgarii, tj. w państwie, w którym nastąpiło zakończenie wysyłki (transportu) towaru. W Polsce spółka może dodatkowo zostać zobowiązana do zapłaty tzw. sankcyjnego podatku od WNT, jeżeli przy nabyciu towaru posłużyła się polskim numerem VAT UE. Niniejsza sprzedaż łańcuchowa nie podlega opodatkowaniu na żadnym etapie w Polsce, w związku z czym nie można wskazać stawki VAT właściwej dla tej transakcji.
Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) w przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie.
W przedstawionej sprawie transport organizuje pierwszy dostawca w łańcuchu, tj. podatnik z Austrii. Jego dostawa jest dostawą „ruchomą”, która może zostać uznana za WDT w państwie zainicjowania wysyłki (transportu) towarów. Ta transakcja dla nabywcy (pierwsza polska spółka) będzie stanowić WNT rozliczane w kraju, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia wysyłki lub transportu, czyli w Bułgarii (art. 25 ust. 1 VATU). Z tego względu, że WNT następuje w Bułgarii, pierwsza polska spółka musi zarejestrować się do VAT w Bułgarii i tam rozliczyć nabycie. W tym państwie musi również odprowadzić VAT od kolejnej dostawy (sprzedaży towaru drugiej polskiej spółce). Dostawa pomiędzy dwiema polskimi spółkami jest dostawą „nieruchomą”, następującą po dostawie ruchomej, której miejsce opodatkowania znajduje się w miejscu zakończenia transportu, czyli w Bułgarii (art. 22 ust. 3 pkt 2 VATU). Na fakturze, która wystawiona zostanie przez pierwszą polską spółkę, powinna być wskazana stawka VAT obowiązująca dla transakcji w Bułgarii.
Podobnie, druga polska spółka, która sprzedające towar finalnemu nabywcy, zobowiązana jest do rejestracji na potrzeby VAT w Bułgarii (z możliwością skorzystania ze zwolnienia od VAT w ramach procedury SME) oraz do wystawienia faktury ze wskazaniem stawki VAT dla towaru, obowiązującej na terytorium Bułgarii (z wyjątkiem przypadku, gdy zapłatę VAT od tej czynności druga polska spółka może „przerzucić” na podstawie lokalnych przepisów na bułgarskiego nabywcę, z zastosowaniem mechanizmu samoopodatkowania transakcji).
Podsumowując, pierwsza polska spółka jest zobowiązana do rozliczenia zakupu WNT w Bułgarii. Trzeba podkreślić, że podatnik może zostać dodatkowo zobowiązany do opodatkowania podatkiem należnym zakupu towaru WNT od austriackiego podmiotu w Polsce, jeżeli przy dokonywaniu transakcji posłużył się polskim numerem VAT UE, a przy tym nie wykaże przed krajową administracją skarbową, że VAT od WNT został zapłacony w Bułgarii (art. 25 ust. 2 VATU).
