Z dniem 16.12.2020 r. wszedł w życie przepis art. 31zzm KoronawirusU. Mimo, że obowiązuje już niemal dwa miesiące, to jego skutki będą oddziaływały na najbliższe miesiące bieżącego roku kalendarzowego. Regulacja ta wprowadziła bowiem pewien mechanizm kompensujący (z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19) dla gmin związany z uchyleniem ustawowym poboru opłaty targowej w okresie od 1 stycznia do 31.12.2021 r., o której mowa w PodLokU. Środki mają zostać przekazane gminom do 31.3.2021 r., co wynika z art. 31zzm ust. 4 KoronawirusU.
Niewątpliwie więc gminy nie powinny stracić finansowo na powyższym rozwiązaniu, wprowadzonym przez ustawodawcę z myślą o przedsiębiorcach dokonujących sprzedaży na terenie gmin. Oprócz samej kwestii zwrotu wspomnianych środków, z punktu widzenia gospodarki finansowej gmin istotne są także zapisy zawarte w art. 31zzm ust. 5 i 6 KoronawirusU o treści:
5. Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, o którym mowa w art. 65 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, są przekazywane na rachunki bankowe właściwych jednostek samorządu terytorialnego i stanowią dochód budżetów tych jednostek.
6. Do dochodów, o których mowa w ust. 5, nie stosuje się przepisów art. 65 ust. 11-13 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.
Wskazane regulacje art. 65 ust. 11-13 ZmKoronawirusU20(1) – do których nastąpiło odesłanie, stanowią zaś, że:
11. Państwowe jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku.
12. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla rachunku, o którym mowa w ust. 11.
13. Po zakończeniu roku budżetowego organy, o których mowa w ust. 12, przedkładają organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o wykonaniu planu finansowego rachunku, o którym mowa w ust. 11.
Z zestawienia ww. regulacji prawnych należy więc wnioskować, że ustawodawca wprowadził wyjątek od konieczności przeznaczenia środków uzyskanych przez gminę (z tytułu rekompensaty za utratę wpływów z opłaty skarbowej) na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19. W praktyce owo zastrzeżenie ma istotne znaczenie dla budżetów gmin, bowiem środki owej rekompensaty będą mogły przewidzieć na inne niezbędne zadania, a niekoniecznie na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19.
Wydaje się, że to rozwiązanie będzie szczególnie korzystne dla gmin, które najbardziej ucierpiały z powodu COVID-19. Przy takim bowiem zapisie ustawowym mogą swobodnie dysponować uzyskanymi środkami, które nie są „znaczone”, jak pozostałe środki wypłacane z Funduszu Przeciwdziałaniu COVID-19.
Gminy zyskały więc możliwość przeznaczenia tych środków na działania niemające związku z COVID-19. Spektrum tych zadań może być szerokie, co ma normatywne uzasadnienie w treści art. 7 SamGminU.
Podsumowując, wskazane rozwiązanie można ocenić jako „podwójnie” korzystne. Po pierwsze, z racji tego, że gminy do 31 marca br. zyskają kwoty rekompensat, po drugie, że będą je mogły wydatkować na cele, które samodzielnie określą, bowiem nie ma przymusu wykorzystania ich na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19, mimo że zostają gminom przekazywane ze specjalnego funduszu COVID-19.