Zgodnie z przepisami ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.; dalej: KC) za umowę użyczenia uznaje się taką umowę, która zakłada:
– nieodpłatność (art. 710 KC),
– spółka, która bierze rzecz (tu: tira) w używanie ponosi tylko zwykłe koszty utrzymania – wskazane w pytaniu wydatki (w tym w szczególności wydatki remontowe nie mogą być za takie koszty uznane).
Zatem, wskazana w pytaniu umowa wiążąca strony, nie jest umową użyczenia (umową o charakterze nieodpłatnym) i nie będzie powodowała konsekwencji podatkowych u biorącego w użyczenie. Z podatkowego punktu widzenia należy zaważyć, że każda ze stron uzyskuje korzyści majątkowe kosztem drugiej spółki, tj.
– spółka (właściciel tira) odnosi korzyść w postaci utrzymania tira w sprawności technicznej (np. remonty, ubezpieczenia, serwisy – tego typu ciężar ekonomiczny ponosi właściciel rzeczy,
– spółka, która nie jest właścicielem tira, korzysta z niego nieodpłatnie, nie ponosząc kosztów wynajęcia (dzierżawy).
Jest to zatem umowa, gdzie występują obopólne korzyści. Należy pamiętać, że ustawa o podatku dochodowym nakazuje wycenę korzyści, za które dany podatnik nie płaci. Na takie rozumienie wskazuje treść art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.; dalej: PDOPrU). Mówi on, że przychodem są także, oprócz otrzymania środków pieniężnych ze sprzedaży produktów, towarów i usług, także korzyści ekonomiczne, za które podatnik (spółka) nie płaci – nie dochodzi do obniżenia przez to jego aktywów ani nie zwiększenia pasywów. Korzyści majątkowe nazywane są nieodpłatnymi świadczeniami, ale taka sytuacja występuje, gdy jeden podmiot korzysta nieodpłatnie z majątku drugiego podmiotu.
W omawianym przykładzie mamy jednakże z sytuacją, w której każda ze spółek nieodpłatnie uzyskuje korzyść kosztem majątku drugiej spółki. Mamy zatem do czynienia z ewentualnymi świadczeniami częściowo odpłatnymi oraz świadczeniem nieodpłatnym. Dlatego też należy postąpić następująco:
– spółka, która nie jest właścicielem tira, musi wyliczyć ile wyniósłby czynsz za wynajem takiego samego tira miesięcznie, a następnie odjąć od tej kwoty wydatki na serwis, ubezpieczenie, itd. – jeżeli występuje nadwyżka korzyści, to należy w danym miesiącu doliczyć wartość częściowo odpłatnego świadczenia do przychodu z działalności gospodarczej,
– z kolei spółka, która jest właścicielem tira, powinna na podstawie informacji od drugiej spółki, dokonać ustalenia kwoty jaką powinna ponosić jako właściciel rzeczy dla jego utrzymania w ruchu (zachowanie substancji majątkowej) – nie wszystkie zatem wydatki jakie ponosi spółka używająca tira powinny stanowić przychód ze świadczeń nieodpłatnych, ale te obiektywnie ustalane (wedle normalnego utrzymania tira).
(RA)
