B.D. we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazał, że jest osobą rozwiedzioną, ma dwójkę małoletnich dzieci i nie jest pozbawiony praw rodzicielskich. Córka mieszka u niego w okresie świąt oraz letnich wakacji, natomiast syn przebywa u niego w określone dni: niektóre weekendy, część świąt i wakacji; w tym czasie tylko ojciec opiekuje się dziećmi. W związku z tym B.D. zwrócił się o rozstrzygnięcie:

Czy przysługuje mu prawo do rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dziecko? Przedstawiając własne stanowisko podatnik wskazał, że skoro córka przebywa pod jego wyłączną opieką przez około 1/4 roku, a syn około 1/3 roku, to może się rozliczyć jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4 PDOFizU.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. W interpretacji indywidualnej wyjaśniono, że prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4 PDOFizU, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci. W ocenie organu, okoliczność, że zarówno skarżący, jak i jego była żona wychowują te same dzieci, wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę podatnika stwierdzając, że dzieci wychowywane są wspólnie przez dwoje rodziców. Naprzemienne przebywanie dzieci raz u jednego, raz u drugiego z rodziców wynika z prawa rodziców do kontaktowania się ze swymi dziećmi, czego nie można utożsamiać z samotnym wychowywaniem dzieci. W wykonywaniu władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji podkreślając prymat wykładni językowej w prawie podatkowym, który został jej przypisany przede wszystkim z potrzeby zapewnienia realizacji zasady pewności stanu prawnego i związanej z nią zasady zaufania, wynikających z art. 2 Konstytucji RP. Zarówno organy stosujące przepisy, jak i podmioty, na które nakłada się obowiązki, czy którym przyznaje się uprawnienia, powinny na podstawie brzmienia ustawy wiedzieć, w jaki sposób kształtować swoje postępowanie (zob. np. uchwała NSA z 4.12.2012 r., II FPS 3/12). Zdaniem NSA, z wykładni językowej art. 6 ust. 4 PDOFizU, której zasadność wspiera wykładania celowościowa i systemowa wynika, że jeśli rozwiedziony rodzić nie wykonuje w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych, to nielogiczne jest twierdzenie, że czyni to wspólnie z drugim rodzicem. W art. 6 ust. 4 PDOFizU ustawodawca nie zastrzegł wprost, że z ustanowionej tym przepisem ulgi podatkowej może korzystać tylko jeden z rozwiedzionych rodziców, mając przy tym świadomość, iż zgodnie z art. 93 § 1 oraz art. 95 § 1 KRO władza rodzicielska, która obejmuje wychowanie dziecka, przysługuje obojgu rodzicom oraz że co do zasady rozwód nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej. W konsekwencji prawidłowo dokonana wykładnia omawianego przepisu prowadzi do wniosku, że rozwiedziony rodzic samotnie wychowujący dziecko (dzieci), jest uprawniony do ulgi ustanowionej tym przepisie, jeśli spełnia pozostałe warunki zwolnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywaniem (zob. wyrok NSA z 5.4.2017 r., II FSK 573/15). Choć wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, to w zmieniających się realiach społecznych należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci. Samotne wychowywanie dzieci przez cały rok podatkowy w rozumieniu, jakie nadaje temu pojęciu organ mogłoby być zrealizowane jedynie w odniesieniu do wdów, wdowców i osób rozwiedzionych, którym przyznano wyłączną władzę rodzicielską, tymczasem art. 6 ust. 4 PDOFizU na równi przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym wychowującym dzieci samotnie, niezależnie od przyczyny pozostawania cywilnie w stanie wolnym.