Rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu oparte zostały w zasadniczej mierze na przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 42 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.), tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 14.9.2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1490 ze zm.).
Wstęp
Jak wskazali to projektodawcy, rozporządzenie ma priorytetowe znaczenie dla sprawnej realizacji polityki mieszkaniowej rządu, tj. Programu „Mieszkanie+”. Przyczynić ma się bowiem do zwiększenia podaży mieszkań na wynajem, a w konsekwencji poprawy możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa. Dodatkowo, przeprowadzanie przetargów na zbycie nieruchomości pozwoli na osiągnięcie celu w postaci uzyskania najkorzystniejszej ceny ze sprzedaży nieruchomości lub oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
Zakres regulacji rozporządzenia
Rozporządzenie określa sposób i tryb przeprowadzania przetargów na sprzedaż lub zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wchodzących w skład KZN, w tym:
1) terminy i formy wnoszenia wadium i jego zwrotu;
2) tryb powoływania i sposób działania komisji przetargowej;
3) sposób sporządzania oraz treść protokołu z przeprowadzonego przetargu;
4) tryb postępowania w przypadku zaskarżenia przetargu;
5) tryb postępowania przy przeprowadzaniu poszczególnych rodzajów przetargów oraz warunki organizowania przetargu ograniczonego.
Ogłoszenie o przetargu
Projektowane rozporządzenie nakłada obowiązek ogłoszenia o przetargu co najmniej 60 dni przed terminem jego przeprowadzenia.
W ogłoszeniu o przetargu wskazywana ma być jednocześnie jedna z trzech dopuszczalnych form, w jakich przetarg będzie prowadzony, tj. jako:
1) przetarg pisemny nieograniczony;
2) przetarg pisemny ograniczony; lub też
3) przetarg ustny.
Rozporządzenie wskazuje zarazem, że podstawową formą sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład KZN lub oddania ich w użytkowanie wieczyste jest przetarg pisemny nieograniczony. Wybór powyższej formy jako podstawowej wypełnia bowiem najpełniej obowiązek zapewnienia jawności i prawa do równego dostępu do oferowanych nieruchomości.
Rodzaje przetargów – szczegółowe unormowania
Przetargi organizowane będą przez Prezesa KZN, który dokonywać będzie jednocześnie wyboru formy przetargu, w zależności od rodzaju nieruchomości lub rodzaju zbywanego prawa oraz kryteriów oceny wyboru najkorzystniejszej oferty.
Przeprowadzanie przetargu pisemnego będzie adekwatne w przypadku oddawania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Zdaniem projektodawców, przemawia za tym charakter tego rodzaju umowy, dającej możliwość uwzględnienia w niej dodatkowych warunków, do spełnienia których zobowiązany zostanie oferent, który przetarg ten wygra.
Przetarg pisemny ograniczony ma być przeprowadzany w przypadku gdy jego uczestnikami będą podmioty, których celem statutowym jest realizacja mieszkań na wynajem lub mieszkań będących przedmiotem spółdzielczych praw do lokali mieszkalnych.
Przetarg ustny przeprowadzany będzie się z kolei wówczas, gdy jedynym kryterium wyboru oferty będzie cena.
Wyłączenie z uczestnictwa w przetargu
W przetargu nie będą mogły uczestniczyć:
1) osoby wchodzące w skład komisji przetargowej;
2) osoby bliskie członkom komisji przetargowej, za które projektowane rozporządzenie uznaje: zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która pozostaje we wspólnym pożyciu z danym członkiem komisji przetargowej; a także
3) osoby, które pozostają z członkami komisji przetargowej w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności członków komisji przetargowej.
Wadium
Warunkiem uczestnictwa w każdym przetargu będzie wniesienie wadium w formie pieniężnej, przelewem na rachunek bankowy KZN wskazany w ogłoszeniu o przetargu.
Uczestnikowi przetargu, który go wygra, wpłacone wadium zostanie zaliczone na poczet ceny nabycia nieruchomości lub pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej.
W razie natomiast odpowiednio:
1) odwołania przetargu;
2) jego zamknięcia;
3) unieważnienia lub
4) zakończenia wynikiem negatywnym, wpłacone wadia podlegać będą zwrotowi.
Komisja przetargowa
Przetargi na sprzedaż lub zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wchodzących w skład KZN przeprowadzać będzie komisja przetargowa powoływana przez Prezesa KZN.
W skład komisji wchodzić mają pracownicy KZN, w ramach wykonywania swoich obowiązków. Członkami komisji nie będą mogły zaś zostać osoby bliskie uczestnikom przetargu lub osoby, które pozostają z którymś z oferentów w stosunku prawnym lub faktycznym tego rodzaju, że mógłby on wywołać uzasadnione wątpliwości co do bezstronności członków komisji przy rozstrzyganiu konkretnego przetargu.
Rozporządzenie określa jednocześnie szczegółowe zasady powoływania i odwoływania członków komisji przetargowej, jak też reguluje zasady pracy komisji.
Co do zasady, tj. za wyjątkiem rozstrzygnięć w przetargu ustnym, komisja przetargowa podejmować będzie rozstrzygnięcia w drodze głosowania.
Protokół z przeprowadzonego przetargu
Projektowane rozporządzenie obliguje nie tylko do sporządzenia protokołu z każdego przeprowadzonego przetargu, lecz również reguluje wymaganą jego treść. Tak też, protokół taki będzie musiał zawierać informacje o:
1) terminie, miejscu oraz formie przetargu;
2) podmiotach dopuszczonych i niedopuszczonych do uczestniczenia w przetargu, wraz z uzasadnieniem;
3) oznaczeniu nieruchomości według ewidencji gruntów i budynków oraz księgi wieczystej, a w przypadku jej braku – według zbioru dokumentów, jeżeli jest prowadzony dla danej nieruchomości;
4) obciążeniach i zobowiązaniach, których przedmiotem jest nieruchomość;
5) celu, na jaki nieruchomość zostanie oddana w użytkowanie wieczyste oraz opłatach z tego tytułu, w tym wysokość stawki procentowej pierwszej opłaty, wysokość stawki procentowej opłat rocznych oraz okres, na jaki nieruchomość zostanie oddana w użytkowanie wieczyste;
6) terminach rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych;
7) rodzaju budynków lub urządzeń budowlanych planowanych do budowy;
8) prawach i obowiązkach stron, w tym:
- zobowiązaniach mających wpływ na wynik przetargu, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy z 20.7.2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2363 ze zm.; dalej: ustawa o KZN), tj. wynikających z oświadczenia o zobowiązaniu się przystępującego do przetargu do wykonania zobowiązań mających wpływ na wynik przetargu;
- zobowiązaniach nabywcy nieruchomości wynikających z kryteriów oceny ofert, o których mowa w art. 54 ust. 2 ustawy o KZN, mających wpływ na wynik przetargu;
- obowiązku przedkładania Prezesowi KZN corocznych informacji dotyczących inwestycji mieszkaniowej;
9) wnioskach, wyjaśnieniach i oświadczeniach złożonych przez uczestników przetargu;
10) cenie wywoławczej nieruchomości, złożonych ofertach oraz najwyższej cenie osiągniętej w przetargu;
11) rozstrzygnięciu przetargu wraz z uzasadnieniem albo o nie wybraniu żadnej z ofert wraz z uzasadnieniem;
12) imieniu i nazwisku, nazwie lub firmie, adresie korespondencyjnym uczestnika, który wygrał przetarg;
13) imionach i nazwiskach przewodniczącego i członków komisji przetargowej; oraz
14) dacie sporządzenia protokołu.
Protokół podpisywany będzie przez przewodniczącego i członków komisji przetargowej. Po jego podpisaniu, protokół ten będzie następnie przekazywany Prezesowi KZN oraz osobie, która wygrała przetarg. Wraz z podpisaniem protokołu przetarg będzie uznawany za zamknięty.
Protokół stanowić ma jednocześnie podstawę zawarcia umowy sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste w formie aktu notarialnego.
Zaskarżenie czynności w przetargu
Rozporządzenie przewiduje dopuszczalność zaskarżenia przez podmiot przystępujący do przetargu – w formie pisemnej – czynności związanych z przeprowadzeniem tegoż przetargu. Projekt wprowadza rozwiązanie polegające na wnoszeniu skarg do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa za pośrednictwem Prezesa KZN. Możliwość złożenia skargi stanowi zaś realizację zasady przejrzystości postępowania przetargowego.
Informacja o wniesieniu skargi ogłaszana będzie w Biuletynie Informacji Publicznej KZN. Wniesienie skargi obligować będzie jednocześnie Prezesa KZN do wstrzymania czynności związanych ze zbyciem nieruchomości.
Do wyłącznej kompetencji ministra należeć będzie z kolei:
1) uznanie skargi za zasadną i nakazanie powtórzenia czynności przetargowych, lub też
2) unieważnienie przetargu, bądź też
3) uznanie skargi za niezasadną.
O sposobie rozstrzygnięcia skargi minister zawiadamiać będzie zarówno skarżącego, jak też Prezesa KZN. Dodatkowo, informacja o sposobie rozstrzygnięcia skargi zamieszczana będzie także w Biuletynie Informacji Publicznej KZN.
Informacja o wyniku przetargu
W razie braku wniesienia żadnej skargi w terminie, bądź też uznaniu złożonej skargi za niezasadną, informacja o wyniku przetargu zamieszczona zostanie w Biuletynie Informacji Publicznej KZN. Informacja, o której mowa wyżej, będzie musiała jednocześnie zawierać:
1) datę, miejsce oraz rodzaj przeprowadzonego przetargu;
2) oznaczenie nieruchomości według ewidencji gruntów i budynków oraz księgi wieczystej a w przypadku jej braku – według zbioru dokumentów, jeżeli jest prowadzony dla danej nieruchomości;
3) liczbę podmiotów dopuszczonych oraz podmiotów niedopuszczonych do udziału w przetargu;
4) wynik przetargu lub informację o niewybraniu żadnej z ofert; oraz
5) wskazanie uczestnika, który wygrał przetarg.
Projekt rozporządzenia skierowany został do uzgodnień międzyresortowych.