Pracodawca nie może ustalić różnych zasad premiowania pracowników zatrudnionych na tych samych stanowiskach lub zbliżonych, o ile nie wykaże zasadności takiego postępowania. Może natomiast przyznawać nagrody uznaniowe w różnej wysokości, ponieważ dla takich nagród nie określa się żadnych przesłanek, których istnienie warunkowałyby wypłatę lub pozbawienie pracownika prawa do takiej nagrody.
Zgodnie z art. 183a Kodeksu pracy (dalej: KP), pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, niezależnie od takich czynników jak płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkowa, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacja seksualna, czy też rodzaj zatrudnienia na czas określony lub nieokreślony, w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych powyżej.
Warto zwrócić uwagę, że nagroda uznaniowa powinna być wypłacana za szczególne osiągnięcia. Jeśli pracodawca zamierza wypłacać świadczenia cykliczne, to wówczas powinien wprowadzić przejrzysty i jasny dla pracowników mechanizm oceny pracowników oraz ich premiowania.
Należy również przywołać wyrok SN z 22.3.2022 r. (I PSKP 73/21, Legalis), z którego wynika, że stanowi nadużycie prawa praktyka pracodawcy polegająca na zastrzeganiu sobie możliwości uznaniowego decydowania o przyznaniu i wysokości świadczenia nazwanego „premią uznaniową”, którego to warunki uzyskania były skonkretyzowane i przedstawione pracownikowi, a ponadto wynikały również z przyjętej, wieloletniej praktyki pracodawcy. W orzecznictwie wyjaśniono natomiast, że świadczenie pieniężne nazwane w zakładowych przepisach płacowych (albo w umowie o pracę) „premią uznaniową”, wypłacane pracownikowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, a więc w szczególności za sumienne i staranne wykonywanie pracy (art. 100 § 1 KP), w oderwaniu od przesłanek nagrody określonych w art. 105 KP, jest składnikiem wynagrodzenia za pracę, co oznacza, że pracownikowi przysługuje roszczenie o jego wypłatę.
