Nowy dział w KSH: Grupy Spółek
W KSH ma się pojawić cały nowy dział pt. Grupy Spółek i dotyczyć będzie – co do zasady – holdingów faktycznych, czyli spółek między którymi powstał stosunek zależności. Oczywiście będzie mieć też zastosowanie do holdingów umownych i w tym przypadku konieczne jest ustalenie wspólnej strategii i dokonanie zgłoszeń do KRS.
Zarówno spółka dominująca jak i zależna mają się kierować interesem grupy spółek
Projekt ma dostosować prawo do faktycznie istniejącego w Polsce obrotu gospodarczego i wprowadza zasadę, że zarówno spółka dominująca jak i zależna mają się kierować interesem grupy spółek. To dodatkowa zasada, bo z istoty prawa handlowego wynika, że każda spółka (zarówno dominująca jak też zależna) mają się kierować własnym interesem.
Jak ta zasada ma się realizować w praktyce?
- Pozycja spółki dominującej ma zostać wzmocniona – zyska ona możliwość wydawania spółkom zależnym wiążących poleceń.
- Dodatkowo, spółka dominująca zyska prawo dostępu do informacji o spółkach zależnych, a rada nadzorcza dostanie uprawnienie do nadzoru nad spółkami zależnymi w zakresie realizacji interesu grupy.
- Jednocześnie będzie można dokonać przymusowego wykupu udziałów lub akcji należących do wspólników mniejszościowych (tzw. squeeze-out).
Czy wobec powyższego spółki zależne będą całkowicie „bezbronne” wobec podmiotu dominującego?
Nowe przepisy zakładają ochronę praw wierzycieli, akcjonariuszy i udziałowców spółek zależnych przez:
- wprowadzenie odpowiedzialności spółki dominującej za wydanie wiążącego polecenia czy
- prawo akcjonariuszy i wierzycieli do żądania: wyznaczenia przez sąd rejestrowy firmy audytorskiej, która zbada rachunkowość oraz działalność grupy oraz przymusowego odkupu ich udziałów lub akcji.
Co może a czego nie spółka zależna w relacjach ze spółką dominującą
Projekt rozróżnia też trzy kategorie relacji na linii spółka dominująca – spółka zależna i odpowiadające im trzy rodzaje uprawnień:
- spółka dominująca posiada swoje spółki jednoosobowe – tutaj spółka zależna nie może odmówić wykonania polecenia;
- spółka dominująca reprezentuje 75% kapitału zakładowego spółki zależnej – tutaj można odmówić tylko, gdy wykonanie polecenia doprowadzi co najmniej do zagrożenia niewypłacalnością spółki zależnej;
- pozostałe spółki dominujące – przy podejmowaniu uchwał trzeba uwzględnić przynajmniej część postulatów udziałowców (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej.
Jakie są najważniejsze uprawnienia, które mają zyskać rady nadzorcze?
W projekcie są też przewidziane zmiany w funkcjonowaniu rad nadzorczych, które mają podnieść ich efektywność.
- Zarządy spółek akcyjnych będą musiały regularnie przekazywać radzie nadzorczej wskazane rodzaje wiadomości.
- Z kolei rada nadzorcza będzie miała obowiązek sporządzania i składania walnemu zgromadzeniu sprawozdania za ubiegły rok obrotowy.
- Rady nadzorcze mają też dostać uprawnienie do wyboru z pominięciem zarządu firmy doradczej w celu zbadania majątku spółki (analogiczne uprawnienie przy wyborze członków zarządu).
- Ten organ będzie też mógł udostępniać raport doradcy współwłaścicielom spółki kapitałowej.
- Zgoda rady nadzorczej będzie też wymagana na zawarcie przez spółkę transakcji ze spółką dominującą, zależną lub z nią powiązaną.
