W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 412 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, ustawę – Prawo ochrony środowiska, ustawę o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, ustawę o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej Kogeneracji.
Zmiany wprowadzono m.in. w ustawie z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 799 z zm.; dalej: PrOchrŚrod), gdzie w art. 401d dodano ust. 1a, zgodnie z którym przychodami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: NFOŚGW) są także środki uzyskane ze sprzedaży uprawnień do emisji, o których mowa w art. 49 ust. 2a pkt 1 ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.). Chodzi tu o środki uzyskane ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji, które nie zostały wydane instalacji wytwarzającej energię elektryczną do roku rozpoczęcia eksploatacji, zostają sprzedane w drodze aukcji po zakończeniu roku, w którym powinny były zostać wydane tej instalacji, nie później jednak niż do 31.12.2019 r., przekazywane w wysokości 20% na wyodrębnione subkonto na rachunku klimatycznym, o którym mowa w art. 23 ust. 1a ustawy z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1271 ze zm.; dalej: GazCieplU).
Natomiast zgodnie z art. 401d ust. 3 PrOchrŚrod (nowy przepis), wymienione wyżej środki ze sprzedaży uprawnień do emisji, pomniejszone o koszty ich obsługi, przeznacza się na:
1) dofinansowanie realizacji na terytorium RP inwestycji w obszarach, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a-8c GazCieplU. Chodzi tu o projekty lub programy realizowane w obszarach:
a) wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
b) inwestycji w jednostki kogeneracji wytwarzające energię elektryczną i ciepło użytkowe w wysokosprawnej kogeneracji;
c) inwestycji realizowanych przez operatora systemu dystrybucyjnego;
d) dostosowania jednostek wytwórczych do poziomów emisji ustalonych w przepisach prawa UE mających na celu ochronę środowiska, w szczególności w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2017/1442 z 31.7.2017 r. ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE;
e) inwestycji w magazyny energii elektrycznej.
2) refinansowanie NFOŚGW kosztów związanych z przeznaczaniem wymienionych wyżej środków uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji na dofinansowanie programów lub projektów w wymienionych obszarach.
3) pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem zadań, o których mowa w art. 25 ust. 2 pkt 1-3, 5, 6 i 7a-9 GazCieplU, tj.:
a) organizowanie naboru wniosków o dofinansowanie ze środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym i ich weryfikacja;
b) sporządzanie listy programów i projektów, które zostały wstępnie zakwalifikowane do dofinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;
c) przedkładanie ministrowi środowiska, a w zakresie programów i projektów przeznaczonych do realizacji w obszarach, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a‒8c GazCieplU – ministrowi energii, list kosztów wstępnie zakwalifikowanych do refinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym wraz ze wskazaniem programów lub projektów, których dotyczą te koszty;
d) nadzorowanie wdrażania i realizacji programów i projektów oraz ocena uzyskanych przez nie efektów ekologicznych;
e) organizowanie pomocy technicznej dla potencjalnych beneficjentów;
f) prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej o Krajowym systemie zielonych inwestycji;
g) monitorowanie: osiągniętych efektów związanych z uniknięciem lub redukcją emisji gazów cieplarnianych w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji, a także wydatkowania przez beneficjentów środków uzyskanych z rachunku klimatycznego oraz postępów w realizacji programów lub projektów dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;
h) prowadzenie wykazu programów lub projektów dofinansowanych: ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym, a także z innych środków NFOŚGW lub środków wojewódzkiego funduszu, w odniesieniu do których koszty związane z ich przeznaczaniem refinansowano ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;
i) sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem przez beneficjentów środków
– w zakresie dotyczącym wymienionych wyżej obszarów wymienionych w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a-8c GazCieplU.