Do końca 2025 r. księgi papierowe lub elektroniczne

Przypomnijmy, że na gruncie obowiązujących przepisów księgi, o których mowa mogą być prowadzone w wersji papierowej lub elektronicznie przy użyciu programu komputerowego, a ustawodawca nie narzuca w tym zakresie wymagań. Pierwsze próby wprowadzenia zmian pojawiły się już w 2022 r. w przepisach dotyczących Polskiego Ładu. Przewidywały one wprowadzenie obowiązku prowadzenia ksiąg w formie elektronicznej już od 1.1.2023 r. Miał on być skorelowany z obowiązkiem przesyłania odpowiedniego pliku JPK do organów skarbowych. Z uwagi na brak przygotowania i liczne protesty podatników termin ten został przesunięty na 1.1.2025 r. Jednak i wtedy podatnicy nie byli gotowi i doszło do kolejnego odroczenia obowiązku – tym razem do 1.1.2026 r. I choć mogłoby się wydawać, że po tak długim okresie oczekiwania będzie to już termin ostateczny, to resort finansów zdecydował się wprowadzić rozwiązanie pośrednie, którego podatnicy się nie spodziewali – skorelował obowiązek elektronicznego prowadzenia ksiąg ze składaniem JPK V7M. Chodzi o art. 66 ust. 1 ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym:

„Księgi, ewidencje i wykazy, o których mowa w art. 24a ust. 1e ustawy zmienianej w art. 1 oraz w art. 15 ust. 12 ustawy zmienianej w art. 9, są prowadzone przy użyciu programów komputerowych i przesyłane po raz pierwszy za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu:

  1. 31 grudnia 2025 r. – w przypadku podmiotów, które są obowiązane przesyłać ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 14, zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy;
  2. 31 grudnia 2026 r. – w przypadku podmiotów innych niż określone w pkt 1”.

Takie brzmienie regulacji wywołało pewną dezorientację, w wyniku której do Ministerstwa Finansów skierowano pytanie z prośbą o udzielenie odpowiednich wyjaśnień.

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj

 

Przejdź na kwartalne rozliczanie VAT, unikniesz wysyłki JPK CIT i JPK PIT

Jak wynika z informacja Ministerstwa Finansów przekazywanej do mediów na zapytania dziennikarzy z 25.11.2025 r. (nr 668295), treść zadanego pytania była następująca:

„W związku z pytaniami Czytelników i przygotowywanym artykułem uprzejmie proszę o wyjaśnienie, czy w świetle art. 66 ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w przedstawionej niżej sytuacji na podatniku będą od 2026 r. ciążyć obowiązki w zakresie JPK PIT?

Podatnik rozlicza VAT w okresach miesięcznych. Deklarację VAT za grudzień 2025 r. złożył do 25.1.2026 r. W VAT-R złożonym w terminie do 25.2.2026 r. poinformował, że wybiera kwartalny sposób rozliczenia, co jest warunkiem składania JPK VAT7K począwszy od I kwartału 2026 r.

Czy w takim przypadku należy uznać, że według stanu na dzień zaprowadzenia 1.1.2026 r. podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie był on zobowiązany do składania JPK VAT7M, a tym samym JPK PIT?

Innymi słowy, skoro za cały 2026 r. będzie zobligowany do składania deklaracji JPK VAT7K, to czy za ten rok nie będą go dotyczyć obowiązki związane z JPK PIT?”

W odpowiedzi na tak sformułowane pytanie resort potwierdził, że obowiązek elektronicznego prowadzenia ksiąg podatkowych i ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej, który wejdzie w życie od 1.1.2026 r. obejmie swoim zakresem te podmioty, które będą obowiązane dla celów VAT za każdy miesiąc przesyłać JPK V7M. Natomiast w przypadku podatników dokonujących kwartalnego rozliczania VAT, których obowiązek przesyłania JPK V7M nie obowiązuje, również elektroniczne prowadzenia ksiąg podatkowych i ich przesyłanie w formie plików JPK znajdzie zastosowanie dopiero od 1.1.2027 r. Oznacza to, że jeżeli podatnicy dokonają na 2026 r. skutecznego wyboru kwartalnego rozliczania VAT poprzez złożenie w terminie do 26.2.2026 r. odpowiedniego zawiadomienia, to dla celów podatku dochodowego nie będę mieli od 1.1.2026 r. obowiązku elektronicznego prowadzenia ksiąg podatkowych i ich przesyłania w formie plików JPK.

Możliwe jest również zastosowanie innego rozwiązania, które niestety nie jest dostępne dla wszystkich, a jedynie dla małych podatników (art. 21 ust. 1 i 6 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług). Chodzi o wybór kasowej metody rozliczenia VAT, która automatycznie wiąże się z przejściem na kwartalne rozliczenia (art. 99 ust. 2 VATU). W takim przypadku aktualizację zgłoszenia VAT-R należy złożyć przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego podatnik chce stosować metodę (czyli do końca grudnia, aby móc stosować ją od 1.1.2026 r.).

Zasady te odnoszą się zarówno do podatników PIT i CIT prowadzących księgi rachunkowe (struktury logiczne: JPK KR PD i JPK ST KR), jak i do podatników PIT prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów (struktura JPK PKPIR).

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź