Proponowane zmiany przepisów mają wpłynąć pozytywnie na: przejrzystość, prostotę i przyjazność systemu podatkowego oraz większą ochronę podatnika. Nowa Ordynacja Podatkowa (dalej: NOP) miałaby wejść w życie nie wcześniej niż w 2020 roku.

Z inicjatywy Ministerstwa Finansów (dalej: MF) w projekcie pojawiły się rozwiązania, które mają wzmocnić pozycję podatnika. Dotyczy to: Rzecznika Praw Podatnika, Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych, decyzji i postępowania cząstkowego oraz zasady racjonalnego stosowania prawa. Ważnym elementem jest również zmniejszenie kosztów postępowania podatkowego. Propozycje MF do projektu dotyczą m.in.: ujednolicenia siatki pojęciowej ogólnego prawa podatkowego, zmniejszenia liczby interpretacji przepisów prawa podatkowego, poprawy komunikacji z podatnikiem zwiększenie efektywności i szybkości postępowania podatkowego, zakazu orzekania na niekorzyść podatnika przez organ I instancji, decyzji cząstkowych.

System otwarty na podatnika

Otwartość organów w relacji urząd – podatnik, jak twierdzi MF, mają zagwarantować niewładcze formy działania organów podatkowych, czyli takie, gdzie urzędy nie wykorzystują instrumentów administracyjnych w stosunkach z podatnikiem (wezwanie, decyzja), tylko wspierają go w realizowaniu obowiązków podatkowych. Do nich zalicza się:

1) mediacja podatkowa – procedura rozwiązywania sporów z udziałem osoby trzeciej (mediatora z listy prowadzonej przez MF),

2) umowy między podatnikiem a organem podatkowym – dokumentowane protokołem. Organ podatkowy będzie zobowiązany do odzwierciedlenia uzgodnień w późniejszej decyzji podatkowej,

3) procedura konsultacyjna – inaczej nazywana kontrolą na zamówienie. Podatnik niepewny co do poprawności dokonanych rozliczeń podatkowych będzie mógł zwrócić się do organu podatkowego o skontrolowanie przez organ określonej transakcji,

4) umowa o współdziałanie, tzw. cooperative compliance – podatnik zobowiązuje się do ujawnienia organowi podatkowemu wszelkich istotnych informacji na temat swojej działalności oraz zgłaszania wszelkich zagadnień potencjalnie spornych, a organ udziela odpowiedzi na pytania podatnika.